Nowa "wojna" o polskość Marii Curie. Lewica oburzona, minister interweniuje w Banku Centralnym

Polityczny ferment za Skłodowską

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego we wtorek 5 sierpnia formuje zarzuty wobec Europejskiego Banku Centralnego (ECB), w oficjalnej nocie relacjonując list, który minister Marcin Kulasek miał wysłać do prezes Christine Lagarde. Obok ministra protestuje cała Lewica, odpowiadając oburzeniem mierzonym w petycji, skierowanej do Ch. Lagarde, a sformułowanej przez posłankę Joannę Scheuring-Wielgus. “Chcemy pełnego nazwiska” – grzmią. Choć Ministerstwo niczego nie objaśnia, chodzi o Curie… z domu Skłodowską. 

Unia zmienia banknoty

W ECB trwa proces reprojektowania wybranych nominałów banknotów euro, ogłoszony już w 2021 r. To złożona procedura, która włącza do konkursu wszystkie kraje Wspólnoty, zawierając też element środowiskowy. Od tamtej pory ECB zdążył już, z końcem 2023 r., zatwierdzić dwa kierunkowe motywy – Europejskiej Kultury i Rzek oraz Ptaków – i wyłonić propozycje frontów i rewersów poszczególnych nominałów. Obecnie kontynentalną walutę dominuje architektura; romańskie, gotyckie, renesansowe kształty wybranych, reprezentatywnych budowli epok.

Przykładowo po zakończeniu procesu rebrandingu banknot 100 € miałby być sygnowany podobizną Leonardo Da Vinci – obecnie barokową bramą. Banknot 200 € zyskałby za patronkę Berthę von Suttner, autorkę, dziennikarkę, członkinię ruchu pacyfistycznego, pierwszą kobietę wyróżnioną Pokojową Nagroda Nobla. Banknot o nominale 20 € przypada Marie Curie. I choć Bank Centralny precyzuje w dokumentacji technicznej nazwisko rodowe (z urodzenia) noblistki, to polskie Ministerstwo i Lewica protestują.

"Wybór pełnego imienia i nazwiska Marii Skłodowskiej-Curie na banknocie 20 euro to nie tylko kwestia formalna – to także symbol uznania dla naszej wspólnej europejskiej tożsamości, historii i dziedzictwa. Musimy pamiętać o korzeniach i walczyć o widoczność polskiego wkładu w światowe osiągnięcia naukowe” – pisze do ECB minister Marcin Kulasek.

Lewica stworzyła petycję w tej sprawie, sformułowaną przez posłankę Scheuring Wielgus. Podnosi, że noblistka używała obu nazwisk już po ślubie.

Długa droga do Curie

Przypomnijmy, że wizerunek Marii Curie widniał już na banknocie, ale frankowym, drukowanym w 1995 r. Noblistka z Polski była tam uwieczniona wraz z mężem Pierrem Currie, bez uwzględnienia członu polskiego. Fizyczka wyjechała z Królestwa Polskiego zmuszona przez ojczyznę, bo zabroniono jej, jako kobiecie, studiować. Naukę podjęła w Paryżu. 

Bank Centralny wciąż proceduje nowe banknoty. 15 lipca br. ogłoszono oficjalny konkurs na projekt nowych banknotów z wybranymi postaciami. Nabór trwa do 18 sierpnia – udział może wziąć każdy chętny grafik z kraju członkowskiego. Ostateczna decyzja zapadnie dopiero z końcem 2026 r.