Jakie w Polsce występują rodzaje spółek? Czym się różnią?
Jakie wyróżniamy rodzaje spółek?
W Polsce możemy spotkać się z różnymi rodzajami spółek. Jednak czym właściwie jest spółka? Jest to określony w umowie związek dwóch lub więcej osób, które chcą osiągnąć wspólny cel. Wyróżniamy spółki prawa cywilnego i prawa handlowego. Jedyną spółką prawa cywilnego jest spółka cywilna, która podlega przede wszystkim przepisom Kodeksu cywilnego. Spółka ta nie posiada osobowości prawnej, jej wspólnikami mogą być osoby fizyczne, jak również prawne.
Kolejne rodzaje spółek znajdziemy w spółkach prawa handlowego. Wśród nich wyróżniamy:
spółki osobowe – są to: spółki jawne, partnerskie, komandytowe i komandytowo-akcyjne,
spółki kapitałowe – spółki akcyjne i z ograniczoną odpowiedzialnością.
Spółki osobowe to jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawnej, mające jednak zdolność prawną, zdolność sądową oraz zdolność procesową. Oznacza to, że mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane. Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Natomiast spółki kapitałowe, w odróżnieniu od spółek osobowych, posiadają osobowość prawną. Co więcej, spółki kapitałowe w organizacji, czyli takie, które funkcjonują od momentu zawarcia umowy spółki do czasu zarejestrowania, mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane.
Rodzaje spółek a odpowiedzialność wspólników
Odpowiedzialność wspólników jest zależna od rodzaju spółki. Zgodnie z Kodeksem spółek handlowych, wspólnicy spółek osobowych odpowiadają za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką. Gdy pojawią się długi, wierzyciel w pierwszej kolejności pobiera należności z majątku spółki, a jeśli nie jest to możliwe – wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika lub wspólników. Warto dodać, że pełna odpowiedzialność wspólników dotyczy spółki jawnej, a w pozostałych spółkach osobowych, odpowiedzialność ta jest ograniczona i odmienna dla każdej spółki.
Sytuacja wygląda inaczej w przypadku spółek kapitałowych Oczywiście, w pierwszej kolejności spółka kapitałowa odpowiada swoim majątkiem. Jeśli egzekucja z majątku spółki nie jest możliwa, odpowiedzialność mogą ponosić członkowie zarządu. Istnieją jednak pewne wyjątki. Wspólnicy również mogą ponosić odpowiedzialność, lecz tylko w określonych sytuacjach, np. przy zaciąganiu zobowiązań przez spółkę w organizacji. Z kolei członkowie zarządu mogą uniknąć odpowiedzialności, jeśli np. złożyli we właściwym czasie wniosek o ogłoszenie upadłości.
Rodzaje spółek – różnice
Warto wskazać na istotne różnice, jakie występują pomiędzy różnymi rodzajami spółek. Przede wszystkim spółki osobowe to tzw. ułomne osoby prawne, którym przepisy przyznają zdolność prawną, natomiast spółki kapitałowe posiadają osobowość prawną. Spółkę osobową może utworzyć co najmniej dwóch wspólników, a każdy wspólnik ponosi odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Tymczasem spółkę kapitałową może utworzyć jedna osoba, a wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki (poza wyjątkami).
Kolejna różnica, którą warto wskazać, polega na tym, że przy spółce osobowej nie tworzy się żadnych organów, gdyż jest reprezentowana przez jej wspólników. Natomiast w spółkach kapitałowych powstają specjalne organy. Zarząd zajmuje się prowadzeniem spraw spółki kapitałowej i jej reprezentowaniem, a rada nadzorcza sprawuje nadzór nad działalnością. Członkowie rady nadzorczej są powoływani lub odwoływani przez udziałowców. W przypadku spółek akcyjnych odbywa się to poprzez walne zgromadzenie akcjonariuszy, natomiast w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością – przez zgromadzenie wspólników.
