Zmiany w kredytach hipotecznych. Banki piszą do klientów i chcą nowych zapisów w umowach
Jedna z największych reform finansowych w Polsce zbliża się wielkimi krokami. Zmiana wskaźnika, która na pozór wydaje się techniczna, wpłynie na zawartość portfeli milionów kredytobiorców. Nowy wskaźnik POLSTR zastąpi dobrze znany WIBOR. Czym różni się od poprzednika i jak wpłynie na wysokość kredytów hipotecznych?
Rewolucja w kredytach hipotecznych. Zmieni się ważny wskaźnik
Z polskiego rynku finansowego znika dobrze znany, choć kontrowersyjny WIBOR – wskaźnik, który od lat wpływa na wysokość rat kredytów hipotecznych, korporacyjnych i konsumenckich. Banki coraz częściej podkreślają potrzebę zmiany, a UOKiK obserwuje proces pod kątem ochrony konsumentów. Choć wielu kredytobiorców przyjęłoby wygaszenie WIBOR-u z ulgą, to proces ten nie jest tak prosty, jak się wydaje.
Przygotowania do tej transformacji trwają od lat. Powstała specjalna Narodowa Grupa Robocza ds. Reformy Wskaźników Referencyjnych, z udziałem przedstawicieli NBP, KNF, GPW Benchmark, Ministerstwa Finansów i właśnie UOKiK. Jej zadaniem jest stworzenie rozwiązania, które zwiększy przejrzystość rynku bankowego i ograniczy możliwość manipulacji.
Jeszcze niedawno mówiło się o wskaźniku WIRON, ale ostatecznie wybrano inny mechanizm – POLSTR, który ma być przełomem. Czy nowy wskaźnik zapewni większą stabilność na rynku? A może przyniesie nowe wyzwania dla banków i konsumentów?
Nowy wskaźnik, większa przejrzystość. UOKiK ukróci praktyki banków
POLSTR, nowy wskaźnik publikowany od czerwca 2025 roku przez GPW Benchmark, to odpowiedź na rosnące oczekiwania rynku, nadzoru finansowego oraz UOKiK. Ma to być narzędzie, które zwiększy przejrzystość i ochronę konsumentów, jednocześnie ograniczając nieuczciwe praktyki banków.
W przeciwieństwie do WIBOR-u, który opierał się na deklaracjach banków, POLSTR bazuje na rzeczywistych transakcjach międzyinstytucjonalnych. Dzięki temu jest bardziej wiarygodny i trudniejszy do manipulacji, co powinno skuteczniej chronić klientów banków przed sztucznie zawyżonymi kosztami kredytów.
Dodatkowo, ścisłe powiązanie POLSTR ze stopą depozytową NBP – obecnie niższą o 50 punktów bazowych od stopy referencyjnej wykorzystywanej w WIBOR-ze – może przełożyć się na niższe raty dla kredytobiorców. Jednak skuteczna ochrona konsumentów wymaga aktywnego nadzoru ze strony UOKiK oraz innych instytucji finansowych, które muszą pilnować prawidłowego wdrożenia nowego wskaźnika na rynku.
To właśnie dzięki temu nowemu wskaźnikowi i zaangażowaniu regulatorów możliwe będzie ograniczenie niekorzystnych praktyk banków i zwiększenie zaufania klientów do systemu finansowego.
POLSTR kontra WIBOR - kto zyska, a kto straci na zmianach w kredytach hipotecznych?
Proces wdrażania POLSTR w sektorze bankowym będzie stopniowy. Jak zapowiada Tadeusz Białek, prezes Związku Banków Polskich i przewodniczący narodowej grupy roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych, zmiany zaczną się od firm.
– Od początku 2026 roku banki zaoferują krótkoterminowe kredyty dla spółek kapitałowych oparte na POLSTR – mówi Białek. – W II kwartale 2026 roku pojawią się kredyty dla konsumentów i klientów korporacyjnych z oprocentowaniem opartym na stopie składanej POLSTR.
Kredyty hipoteczne ze zmienną stopą oparte na POLSTR mają wejść od początku 2027 roku. Wcześniej konieczne będzie przeprowadzenie emisji papierów skarbowych opartych na POLSTR – warunek niezbędny dla rynku.
Dla obecnych posiadaczy kredytów WIBOR rozważane są dwie ścieżki: dobrowolna konwersja lub ustawowa zmiana. Najbardziej prawdopodobna jest automatyczna konwersja na mocy rozporządzenia ministra finansów planowana na 2028 rok. UOKiK zapowiada monitoring procesu, by chronić prawa konsumentów.
Według KNF, na koniec 2024 roku wartość instrumentów finansowych opartych na WIBOR-ze przekraczała 6 bilionów złotych. Dotyczy to kredytów, obligacji, leasingu, faktoringu oraz instrumentów pochodnych. To ogromna skala, która wymaga czujności banków, regulatorów i UOKiK.
Dla przeciętnego kredytobiorcy to sygnał: bacznie śledź zapisy w umowie kredytowej i przygotuj się na zmiany. Czy POLSTR rzeczywiście obniży raty i poprawi warunki w bankach? Na to pytanie odpowiedź poznamy dopiero w praktyce, ale ignorować tej reformy nie można.
Dla rynku finansowego i kredytobiorców nadchodzi czas dużych zmian. Wdrażanie nowego wskaźnika POLSTR to szansa na większą przejrzystość i stabilność, ale także wyzwanie dla banków i instytucji takich jak UOKiK. Każdy posiadacz kredytu hipotecznego powinien teraz uważnie obserwować rozwój sytuacji i przygotować się na możliwe zmiany w swoich finansach.
