10 listopada prezydent podpisał ustawę “antylichwiarską”. Zakłada ona m.in. określenie maksymalnych kosztów dla kredytów konsumenckich i nadzór KF nad instytucjami pożyczkowymi. Zdaniem ekspertów może się ona przyczynić do zmniejszenia liczby firm pożyczkowych działających na rynku.
Ustawa antylichwiarska
Zgodnie z nowymi przepisami udzielający pożyczek ma obowiązek podawać klientom rzeczywisty koszt pożyczki. Nowe przepisy zakładają maksymalny limit dodatkowych opłat, takich jak prowizje czy marże. Poziom ten został ustalony do 20 procent kwoty pożyczki w skali roku i 45 procent całkowitej kwoty pożyczki w okresie trwania umowy kredytowej.
Firmy pożyczkowe nie będą mogły udzielać pożyczek bez weryfikacji pożyczkobiorcy.
Ustawa wprowadza zakaz rolowania długów. Wcześniej zdarzało się, że firmy pożyczkowe proponowały zaciąganie nowych pożyczek na spłatę dopiero co zaciągniętych pożyczek, co przyczyniało się do tego, że klienci ponownie płacili wszystkie naliczane opłaty i w efekcie wpadali w spiralę zadłużenia.
Każda instytucja pożyczkowa nie będzie mogła mieć niższego kapitału zakładowego niż 1 mln złotych. Dotychczas było to 200 tys. złotych.
Wysokie koszty prowadzenia firm pożyczkowych
Jak podpisana ustawa wpłynie na firmy pożyczkowe oraz ich klientów? Na zapytanie redakcji BiznesInfo odpowiedzieli eksperci z firmy Helikon sp.z.o.o, ogólnopolskiej sieci pośrednictwa finansowego.
Dariusz Rzepka, prezes zarządu Helikon oraz Krzysztof Rzepka, współwłaściciel Helikon zwracają uwagę na koszty, jakie dziś ponoszą firmy pożyczkowe działające w Polsce.
Sądzą oni, że dla pożyczek z terminem spłaty do 30 dni limit powinien wynosić 5% wartości pożyczki, a ustalony limit kosztów pozaodsetkowych jest zbyt niski, aby rynek mógł funkcjonować w sposób efektywny.
Eksperci zwracają uwagę, że skala niespłacalności pożyczek jest zdecydowanie większa niż w stosunku do kredytów bankowych.
“Na podstawie danych BIK obserwujemy, że jakość spłaty pożyczek w ostatnich dwóch, trudnych gospodarczo latach, nie pogorszyła się znacząco, ale nadal ponad 20% klientów rynku pożyczkowego nie spłaca zaciągniętych pożyczek. W przypadku rynku kredytów hipotecznych jest to mniej niż 3%, a w przypadku kredytów ratalnych mniej niż 7%”.Najtrudniejsza sytuacja będzie dotyczyć rynku tzw. chwilówek, gdzie marża gwałtownie spadła, a ryzyko udzielania produktu pozostało takie same.
Eksperci podkreślają również, że firmy pożyczkowe, w odróżnieniu od banków, nie mogą dokonywać odpisów umorzonych pożyczek, co znacznie wpływa na ich wynik finansowy.
Mniej firm pożyczkowych i trudniejszy dostęp do kredytów
- W naszej ocenie przepisy ustawy antylichwiarskiej mogą przyczynić się do zmniejszenia liczby firm działających na rynku. Możliwe też, że te z firm, które pozostaną na rynku zmienią swój profil działalności i ukierunkują się na klienta mniej ryzykownego, w stronę cech klienta bankowego. Spowoduje to wykluczenie słabszych, pod kątem scoringowym, klientów i to jest realny scenariusz dla rynku - czytamy w informacji przekazanej redakcji BiznesInfo.
Stanisław Wolniewicz Duda, prezes Finelf.com, międzynarodowego pośrednika finansowego, zwraca uwagę na jeszcze jedno zagrożenie związane z nową ustawą. “Będzie to sprzyjać monopolizacji rynku co nie jest pozytywnym aspektem. Ponadto drastycznie zostanie ograniczona podaż pożyczek, przez co klientami ze słabszą zdolnością kredytową zaopiekują się lombardy oraz szara strefa. Tym samym ustawa antylichwiarska będzie miała lichwiarskie konsekwencje, gdy odrodzą się tzw. "firmy bejsbolowe". Zyskają za to nieliczni klienci, którzy będą mogli zaciągnąć tańsze pożyczki, choć będą to zobowiązania na zdecydowanie niższe kwoty.
Ponadto ⅔ klientów zostanie pozbawionych dostępu do kredytu, podają eksperci, odnosząc się do analizy CRIF.
