Tych opakowań nie wyrzucaj do żółtego śmietnika. Polacy nie mają pojęcia, że popełniają błąd

Pięć kolorów, jedna zasada. Jak działa segregacja w Polsce?

System segregacji odpadów w Polsce, w 2025 roku, jest już w pełni ujednolicony i opiera się na podziale na pięć podstawowych frakcji. Zasada jest prosta i ma na celu maksymalne odzyskanie surowców wtórnych:

• Niebieski pojemnik: Przeznaczony na papier. Wrzucamy tu gazety, książki, tekturę, kartonowe pudełka (suche i czyste!) oraz zeszyty.
• Zielony pojemnik: Przeznaczony na szkło. Trafiają tu butelki po napojach, słoiki po żywności czy szklane opakowania po kosmetykach. Ważne – nie wrzucamy tu ceramiki, porcelany, luster ani szkła żaroodpornego.
• Żółty pojemnik: To pojemnik na metale i tworzywa sztuczne. To właśnie tu powinny lądować zgniecione butelki PET, plastikowe opakowania po chemii gospodarczej, foliowe worki oraz puszki po napojach i konserwach.
• Brązowy pojemnik: Przeznaczony na odpady BIO. Wrzucamy tu obierki z warzyw i owoców, resztki jedzenia pochodzenia roślinnego, fusy po kawie i herbacie oraz skoszoną trawę i liście.
• Czarny pojemnik: To kosz na odpady zmieszane, czyli wszystko to, czego nie da się posegregować i nie jest odpadem niebezpiecznym.

Mandat za śmieci? Bolesne konsekwencje pomyłek

Obowiązek segregacji nie jest tylko prośbą, ale wymogiem prawnym, którego nieprzestrzeganie wiąże się z realnymi karami finansowymi. System kontroli jest coraz skuteczniejszy. Firma odbierająca odpady, jeśli stwierdzi, że w pojemniku na surowce wtórne (np. w żółtym) znajduje się duża ilość odpadów zmieszanych, ma prawo zgłosić ten fakt do urzędu gminy.

W przypadku domów jednorodzinnych, konsekwencją jest natychmiastowa utrata zniżki za segregowanie i nałożenie podwyższonej, karnej opłaty za odbiór śmieci, która może być nawet czterokrotnie wyższa od stawki bazowej. 

W przypadku bloków i wspólnot mieszkaniowych, odpowiedzialność jest zbiorowa. Oznacza to, że przez błąd jednego lub kilku mieszkańców, wyższe rachunki za śmieci zapłacą wszyscy sąsiedzi.

To jednak nie wszystko. Za wyrzucanie odpadów w sposób rażąco niezgodny z zasadami, na przykład pozostawienie starych opon czy elektrośmieci w altanie, Straż Miejska może nałożyć na konkretną osobę mandat karny w wysokości do 500 złotych.

Pułapka w żółtym koszu. Tego absolutnie tam nie wrzucaj

Wydawałoby się, że zasady dotyczące żółtego pojemnika są proste – wrzucamy plastik i metal. Diabeł jednak tkwi w szczegółach, a konkretnie – w składzie opakowań. Wiele produktów, które bierzemy za "zwykły plastik", w rzeczywistości jest wykonanych z materiałów wielowarstwowych lub kompozytów, które nie nadają się do recyklingu.

Do żółtego pojemnika nie powinny trafiać: zabawki (często wykonane z różnych, połączonych na stałe materiałów), opakowania po lekach (blistry), zużyte długopisy, opakowania po farbach czy olejach silnikowych (to odpady niebezpieczne). Jednak błędem, który Polacy popełniają niemal nagminnie, jest wrzucanie tam pewnej specyficznej grupy opakowań spożywczych.

Chodzi o torebki po budyniu, kisielu, galaretkach w proszku, przyprawach czy zupkach chińskich. Ich opakowania tylko z wierzchu wyglądają jak papier (który i tak zdyskwalifikowałby je z żółtego kosza) lub plastik. W rzeczywistości są to opakowania wielomateriałowe, najczęściej składające się z kilku cienkich, trwale połączonych warstw, np. papieru, folii aluminiowej i tworzywa sztucznego. Taki kompozyt ma na celu ochronę sypkiej zawartości przed wilgocią.

Niestety, dla sortowni odpadów takie opakowanie jest koszmarem. Rozdział tych warstw jest obecnie technologicznie niemożliwy lub skrajnie nieopłacalny. W efekcie, całe to opakowanie, mimo że trafiło do żółtego kosza, zanieczyszcza frakcję i ostatecznie jest traktowane jako odpad zmieszany.

Gdzie zatem powinny trafiać torebki po budyniu, kisielu i przyprawach? Odpowiedź jest jedna: do czarnego pojemnika na odpady zmieszane. Wrzucając je tam, postępujemy prawidłowo i nie zanieczyszczamy strumienia surowców, które faktycznie da się przetworzyć.