Do czego spadkobiercy potrzebne jest stwierdzenie nabycia spadku? Czy jest ono obligatoryjne dla każdego spadkobiercy? Jak wygląda cały proces stwierdzenia nabycia spadku oraz jakie wiążą się z tym koszty? Stwierdzenia nabycia spadku mogą żądać nie tylko spadkobiercy, ale również wierzyciele. W tym artykule przedstawiamy szczegółowe zasady dotyczące stwierdzenia nabycia spadku, a także wskazujemy okoliczności, podczas których ta czynność okazuje się niezwykle istotną.
Stwierdzenie nabycia spadku - do czego jest potrzebne, kto może wystąpić z takim wnioskiem?
Na złożony wniosek przez zainteresowanego, sąd stwierdza nabycie spadku przez spadkobiorcę. Czynnikiem kluczowym w całości procesu jest posiadanie w tym interesu prawnego przez osobę składającą wniosek. Wydawać się może, że raczej niewiele osób miałoby w tym interes prawny, natomiast faktem jest, że grono interesariuszy okazuje się całkiem spore. Do grona zainteresowanych w tym aspekcie można zaliczyć:
· spadkobiorcę,
· zapisobiorcę,
· wierzyciela spadkodawcy,
· wierzyciela spadkobiorcy.
Grono wymienionych osób w szczególności jest zainteresowane potwierdzeniem prawa do spadku po zmarłym. Każda z wymienionych osób z innego powodu zainteresowana jest takim potwierdzeniem:
· spadkobiercy w celu wykazania swojego prawa do części spadku,
· zapisobirecy, ponieważ zamierzają domagać się wykonania zapisu przez spadkobiercę,
· wierzyciele, ponieważ będą mogli dochodzić spłaty swoich należności od spadkobiercy.
Stwierdzenie nabycia spadku - do czego jest potrzebne, czy stwierdzenie nabycia spadku jest obligatoryjne?
Żadna norma prawna nie obliguje do przeprowadzania sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, identycznie jak np. sprawa o podział spadku. To w interesie samego spadkobiercy jest uzyskanie dokumentu stwierdzającego nabycie praw do spadku. W stosunku do osób trzecich, które nie roszczą sobie praw do spadku z tytułu dziedziczenia, spadkobierca może udowodnić własne prawa wynikające z dziedziczenia tylko i wyłącznie stwierdzeniem spadku bądź zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia. Bez któregoś z dokumentów spadkobiorca nie może w sposób skuteczny domagać się swoich praw względem osób trzecich, tzn. nie posiada prawa do określonego działania np. nie posiada możliwości wezwania dłużnika spadkodawcy do uregulowania należności. Zatem pod pewnymi względami bez tego formalnego dokumentu spadkobierca ma związane ręce i w zasadzie jest bezradny. Obowiązek sporządzenia stwierdzenia nabycia spadku może również być obligatoryjny. W momencie, gdy w spadek wchodzi nieruchomość, spadkobierca z chwilą śmierci spadkodawcy staje się jej właścicielem. Przepisy prawa determinujące problem ksiąg wieczystych mówią, iż należy niezwłocznie ujawnić osoby właściciela w księdze wieczystej. Niezastosowanie się do tego przepisu związane będzie z karą finansową i dalszymi konsekwencjami. Obdarowany w takiej sytuacji powinien złożyć wniosek do sądu prowadzącego konkretną księgę wieczystą w celu ujawnienia siebie jako nowego właściciela określonej nieruchomości. Aby jednak tak się stało, niezbędne jest załączenie dokumentu stwierdzającego nabycie spadku lub zarejestrowany akt dziedziczenia. Same słowa spadkobiercy w tym zakresie nie są honorowane przez sąd, zatem niezbędnym jest posiadanie tego dokumentu.
Stwierdzenie nabycia spadku - do czego jest potrzebne, wniosek do sądu, kiedy?
Zainteresowany w celu stwierdzenia nabycia spadku składa do sądu odpowiedni wniosek. Właściwym do rozstrzygnięcia tej sprawy w pierwszej kolejności będzie sąd rejonowy, w obrębie którego spadkodawca miał ostatnie miejsca pobytu, a jeżeli jego miejsca pobytu w Polsce nie można ustalić, sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część. Jeśli przy pomocy tych wytycznych nadal nie można wyznaczyć sądu do rozstrzygnięcia sprawy, sądem spadku będzie sąd rejonowy dla m.st. Warszawy. Stwierdzenie nabycia spadku lub poświadczenie dziedziczenia nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od otwarcia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu bądź o odrzuceniu spadku (art. 1026 Kodeksu cywilnego).
Stwierdzenie nabycia spadku - do czego jest potrzebne, czy stwierdzenie można załatwić tylko sądownie?
Stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić również w formie sporządzenia aktu notarialnego u notariusza. Jest to zupełnie inna procedura, dużo szybsza niż droga sądowa. Rozstrzygnięcia w tym trybie mogą domagać się mogą jedynie osoby, które mogą być brane pod uwagę jako spadkobiorcy ustawowi lub testamentowi oraz ci, na poczet których spadkodawca poczynił zapisy windykacyjne. Należy jednak pamiętać, że nie w każdym przypadku można skorzystać z tej drogi załatwienia sprawy, np. wyjątkiem jest sytuacja, kiedy spadkodawca pozostawił testament szczególny, w takiej sytuacji stwierdzenie nabycia spadku może zostać otrzymane jedynie na drodze sądowej.
