Rusza projekt olbrzymiego schronu na terenie Polski. Wiadomo, ile ma pomieścić osób

Miasta w nowej rzeczywistości. Infrastruktura zyskuje drugą rolę

W ostatnich latach w całej Europie wyraźnie zmieniło się podejście do bezpieczeństwa ludności i planowania kryzysowego. Samorządy coraz częściej analizują nie tylko drogi ewakuacji czy systemy ostrzegania, ale także to, jak istniejąca infrastruktura może zostać wykorzystana w sytuacjach nadzwyczajnych. Chodzi o rozwiązania, które nie wymagają wieloletnich inwestycji, a jednocześnie mogą zapewnić realną ochronę dużej liczbie osób.

Szczególną rolę w tych rozważaniach odgrywają obiekty podziemne. Tunele, parkingi, przejścia techniczne czy sieci transportowe naturalnie spełniają część wymogów, jakie stawia się miejscom schronienia. Są odseparowane od powierzchni, wyposażone w systemy wentylacji i zaprojektowane z myślą o dużym natężeniu ruchu ludzi.

W Warszawie temat ten od dawna powracał w debacie publicznej, jednak przez lata pozostawał w sferze analiz i ograniczeń formalnych. Dopiero zmiany administracyjne i prawne otworzyły drogę do nowych rozwiązań. To właśnie one sprawiły, że miasto zaczęło patrzeć na kluczowy element swojej infrastruktury w zupełnie nowy sposób.

Decyzje administracyjne, które zmieniły kierunek działań

Przez długi czas istotną barierą dla wykorzystania podziemnej infrastruktury były regulacje związane z obronnością państwa. Nakładały one na określone obiekty obowiązki, które w praktyce ograniczały możliwość ich elastycznego wykorzystania przez samorządy. Sytuacja zmieniła się wraz z decyzjami administracyjnymi podjętymi na szczeblu wojewódzkim.

Uchylenie wcześniejszych rozstrzygnięć pozwoliło miastu na nowe podejście do planowania miejsc schronienia. Otworzyło to możliwość wyznaczania obiektów, które dotąd nie mogły pełnić takiej funkcji, a jednocześnie spełniają wiele kluczowych kryteriów bezpieczeństwa. Dla władz Warszawy był to impuls do rozpoczęcia szeroko zakrojonych analiz i przygotowań.

Równolegle rozpoczęły się rozmowy z instytucjami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo i reagowanie kryzysowe. Chodziło nie tylko o kwestie techniczne, ale także logistykę, zarządzanie ruchem ludzi oraz zabezpieczenie podstawowych potrzeb w przypadku długotrwałego przebywania pod ziemią. To wszystko doprowadziło do powstania projektu, który w założeniu ma znacząco zwiększyć odporność miasta.

Metro jako schron. Projekt „Podziemna tarcza” i jego konkretne założenia

W środę prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski ogłosił rozpoczęcie projektu „Podziemna tarcza”, który zakłada przystosowanie warszawskiego metra do funkcji schronienia dla mieszkańców stolicy. Decyzja ta stała się możliwa po demilitaryzacji metra, co formalnie otworzyło drogę do realizacji tego planu.

Zgodnie z założeniami, Metro Warszawskie ma być w stanie zapewnić schronienie dla ponad 100 tys. osób. Infrastruktura ma zostać wyposażona w podstawowe elementy niezbędne do czasowego pobytu, takie jak łóżka polowe, woda pitna oraz koce. Zasoby te mają być magazynowane w tzw. pustkach technologicznych, czyli niewykorzystanych przestrzeniach w obrębie sieci metra.

— Dzięki współpracy z rządem będziemy mogli przygotowywać te miejsca i zadbać, żeby infrastruktura chroniąca warszawiaków była jak najszybciej gotowa — podkreślił Rafał Trzaskowski.

Prezydent zwrócił uwagę, że budowa nowych schronów to proces trwający wiele lat, natomiast przystosowanie metra może przebiegać znacznie szybciej i bez konieczności ponoszenia ogromnych nakładów finansowych. Obecnie warszawskie metro składa się z 39 stacji na dwóch liniach, o łącznej długości 41,5 km.

Trwa już inwentaryzacja przestrzeni, które mogą zostać wykorzystane w ramach projektu. Co istotne, miasto zapowiedziało, że funkcja schronienia będzie uwzględniana także przy projektowaniu nowych odcinków metra. Argument ten ma być również wykorzystywany w rozmowach z Unią Europejską dotyczących dalszego finansowania rozwoju tej infrastruktury.

Projekt „Podziemna tarcza” pokazuje, jak zmienia się podejście samorządów do bezpieczeństwa mieszkańców w obliczu nowych wyzwań. Warszawa stawia na wykorzystanie istniejącej infrastruktury, która dotąd kojarzyła się wyłącznie z transportem publicznym, a dziś zaczyna pełnić znacznie szerszą rolę.

Przystosowanie metra do funkcji schronienia nie rozwiąże wszystkich problemów związanych z ochroną ludności, ale może stać się istotnym elementem systemu reagowania kryzysowego. Kluczowe będzie tempo realizacji projektu oraz skuteczność współpracy między miastem a instytucjami państwowymi. Jedno jest pewne — pod ziemią w Warszawie zaczyna się nowy rozdział planowania bezpieczeństwa.