Aplikacja mObywatel z wyczekiwaną nowością. Zaraz miliony Polaków będą z niej korzystać

Od mDowodu do europejskiej tożsamości. Co da Polakom cyfrowy portfel eIDAS?

Polacy zdążyli już przyzwyczaić się do aplikacji mObywatel, szczególnie po zrównaniu mDowodu z jego plastikowym odpowiednikiem na terenie kraju, co miało miejsce w 2023 roku. To był jednak dopiero pierwszy etap cyfrowej transformacji. Teraz rząd, w ślad za całą Unią Europejską, przygotowuje się do wdrożenia rozporządzenia eIDAS 2.0 - regulacji standaryzującej usługi zaufania i identyfikacji elektronicznej na całym kontynencie. 

Jej najważniejszym elementem jest wprowadzenie Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej (EUDI Wallet, w Polsce znanego jako EWP). Resort cyfryzacji zdecydował, że Polska nie będzie tworzyć nowej, odrębnej aplikacji. Zamiast tego, funkcje europejskiego portfela zostaną zintegrowane bezpośrednio z dobrze znanym mObywatelem. Wymaga to jednak głębokich zmian legislacyjnych, nad którymi trwają obecnie prace w ramach nowelizacji ustawy o usługach zaufania. 

Celem jest stworzenie jednego, spójnego narzędzia, które będzie honorowane nie tylko w polskich urzędach czy na poczcie, ale w każdym państwie członkowskim UE. To fundamentalna zmiana filozofii – nasza cyfrowa tożsamość przestaje być wyłącznie lokalna.

Portfel, który zastąpi paszport i podpis. Co potrafi nowy mObywatel?

Implementacja eIDAS 2.0 faktycznie zamieni mObywatela w cyfrowy portfel, ale jego możliwości wykroczą daleko poza przechowywanie mDowodu czy mPrawa Jazdy. Przede wszystkim, aplikacja stanie się naszym "cyfrowym paszportem" wewnątrz UE. Pozwoli na logowanie się i załatwianie spraw w systemach administracji publicznej innych krajów, na przykład przy rekrutacji na zagraniczną uczelnię czy rozliczaniu podatków poza Polską. Co więcej, portfel będzie mógł przechowywać inne poświadczone dokumenty, takie jak dyplomy ukończenia studiów, certyfikaty zawodowe czy nawet e-recepty. 

Kluczową nowością ma być jednak funkcja selektywnego udostępniania danych. Przykładowo, kupując alkohol lub wchodząc do klubu, będziemy mogli potwierdzić pełnoletność jednym kliknięciem, nie ujawniając przy tym sprzedawcy naszego imienia, nazwiska, adresu ani numeru PESEL. To znaczący krok w kierunku ochrony prywatności. 

Największą rewolucją, szczególnie dla biznesu, będzie integracja z kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Taki podpis, złożony za pomocą mObywatela, będzie miał moc prawną równą podpisowi odręcznemu w całej Unii Europejskiej, co drastycznie uprości zawieranie umów czy prowadzenie działalności gospodarczej na arenie międzynarodowej.

Kiedy nowa funkcja w mObywatelu? Cyfryzacja przyspiesza, ale są wyzwania

Choć unijne rozporządzenie już obowiązuje, państwa członkowskie mają czas na jego pełne wdrożenie. Według Ministerstwa Cyfryzacji pilotażowe wdrożenia już trwają, jednak pełna funkcjonalność Europejskiego Portfela Tożsamości Cyfrowej w Polsce ma być dostępna dla obywateli najpóźniej w 2026 roku. Sam portfel ma być dobrowolny i darmowy, co ma zachęcić do jego powszechnego użytkowania. 

Dla Polaków oznacza to przede wszystkim ogromną wygodę i oszczędność czasu w kontaktach nie tylko z krajową, ale i zagraniczną administracją. Dla przedsiębiorców to szansa na redukcję kosztów związanych z weryfikacją tożsamości klientów oraz cyfryzację obiegu dokumentów kontraktowych w całej UE. Największym wyzwaniem pozostaje oczywiście bezpieczeństwo. 

Portfel przechowujący tak wrażliwe dane musi być absolutnie odporny na cyberataki, co stawia przed resortem cyfryzacji i Centralnym Ośrodkiem Informatyki ogromne wymagania. Jeśli jednak uda się zapewnić odpowiedni poziom ochrony, mObywatel 2.0 ma szansę stać się jednym z najbardziej zaawansowanych narzędzi cyfrowej tożsamości na świecie, wyprzedzając wiele komercyjnych rozwiązań.