biznes finanse technologie praca handel Eko Energetyka polska i świat
Obserwuj nas na:
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

mbank
05.07.2025 09:09 Historyczny wyrok sądu. Jest decyzja w sprawie tysiąca kredytów

Jako niezwykle ważny sygnał dla kredytobiorców należy traktować wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi. Chodzi o stwierdzeniu nieważności więcej niż tysiąca umów na kredyty frankowe, jakie z Polakami zawarł mBank. Bank nie daje za wygraną i mimo odrzucenia apelacji twierdzi, że potrzebne będą kolejne pozwy, co jest tym ważniejsze, że w toku jest nawet 10 podobnych spraw.

bank
04.07.2025 10:17 Banki w Polsce zwijają podwoje. Okienka likwidowane jedno po drugim, ci klienci oberwą najmocniej

W polskim sektorze bankowym, zwłaszcza w bankowości konsumenckiej, zachodzą diametralne zmiany, które mogą pozostawać w dużej mierze niezauważone przez zwykłych Polaków. Szybka adaptacja w Polsce nowinek technicznych w sferze finansów osobistych skłania coraz większą liczbę banków do gruntownej przebudowy tego, jak działają ich placówki. Coraz częściej w Polsce po wejściu do oddziału banku, możemy dowiedzieć się, że jest to placówka bezgotówkowa.

ceny paliw, paliwo
03.07.2025 20:04 Kierowcy zatankują za półdarmo. Sieć paliw ogłosiła niebywałą promocję, oto warunki

Nowa wakacyjna strategia jednej z największych sieci stacji w kraju może zatrząść rynkiem paliw. Zmieniają się nie tylko ceny, ale i zasady gry. Wyjaśniamy, jakie należy spełnić warunki, by załapać się na tanie tankowanie. 

emerytura, pieniądze
03.07.2025 17:10 Emerytura z bonusem, jakiego nie było. Nawet kilkadziesiąt tys. zł rocznie dla seniorów

Zmiany, które nadchodzą, mogą zupełnie przekształcić rzeczywistość tysięcy starszych osób w Polsce. Nowe propozycje niosą ze sobą szereg nieoczywistych konsekwencji. Czy rzeczywiście będzie to krok w stronę godniejszej starości?

klimatyzacja
03.07.2025 16:38 Nawet kilkanaście tysięcy złotych dopłaty do klimatyzacji. Takie warunki trzeba spełnić

Do Polski dotarła fala upałów, a wysokie temperatury mocno dają nam się we znaki. Coraz więcej osób decyduje się na montaż klimatyzacji. To ogromne udogodnienie, ale wiąże się również z dość sporym obciążeniem dla budżetu. Okazuje się jednak, że Polacy mogą liczyć na dofinansowanie do klimatyzacji, a kwoty dopłat są pokaźne. Wiemy, jakie warunki trzeba spełnić, by otrzymać takie wsparcie. Wyjaśniamy szczegóły.

Studnia
03.07.2025 08:06 Surowe kary za czerpanie wody ze studni. Wielu Polaków wciąż nie ma pojęcia

Pan Zdzisław z Choszczewa (Podlaskie) stanął w obliczu astronomicznej grzywny - ponad 100 tys. zł - za korzystanie z własnej studni. Powód? Przekroczył limit poboru wody, który zgodnie z Prawem wodnym wynosi 5 m³ dziennie. Choć własność gruntu daje pozory swobody, to woda podziemna i powierzchniowa to własność Skarbu Państwa.

Portfel banknoty
02.07.2025 10:57 Tyle naprawdę zarabiają Polacy. GUS ujawnia najnowsze dane. Przepaść cały czas rośnie

Główny Urząd Statystyczny opublikował najnowsze dane dotyczące struktury wynagrodzeń w Polsce, które pokazują, jak kształtują się zarobki przeciętnego Polaka. Wskazano przede wszystkim na medianę, średnią, a także na to, ile zarabia 10 proc. najbogatszych obywateli. Te informacje zaskoczą wielu, próg znaczące poszedł w górę.

warszawa
01.07.2025 09:47 Nowe zestawienie 100 najbogatszych Polaków już jest. Numer jeden nigdy nie pokazuje twarzy

Tygodnik "Wprost" po raz kolejny podjął się próby oszacowania majątków najbogatszych Polaków. Tegoroczna odsłona rankingu 100 najbardziej majętnych biznesmenów znad Wisły nie stanowi zaskoczenia – w strukturze zestawienia nie zaszły zasadnicze zmiany. Nie zmienił się także jego lider, który jest jednym z najbardziej tajemniczych biznesmenów w Polsce.

Andrzej Duda majątek
01.07.2025 07:15 Ujawniono majątek Andrzeja Dudy. Sąd Najwyższy opublikował oświadczenie

Andrzej Duda już za niewiele ponad miesiąc ma ustąpić ze stanowiska prezydenta Polski po dwóch kadencjach pełnienia urzędu. Z tej okazji wydał książkę, która 6 sierpnia zostanie wysłana do kupujących. Tymczasem Sąd Najwyższy opublikował oświadczenie majątkowe Andrzeja Dudy, z którego możemy się dowiedzieć, jakie środki zgromadził przez lata prezydent.

Pilot telewizor
01.07.2025 07:00 Gigantyczny dług za abonament RTV. W tym województwie mieszka rekordzista

Opłaty abonamentu RTV od lat wywołują w Polakach skrajne emocje. Okazuje się, że choć egzekwowanie tego obowiązku nie jest w naszym kraju najskuteczniejsze, to są osoby, które muszą spłacić swoje zadłużenie. Nie zawsze są to wysokie kwoty, jednak ten rekordzista stracił olbrzymią kwotę. W tym województwie skarbówka ściągnęła największą ilość pieniędzy.

Eurojackpot
30.06.2025 22:37 Polak rozbił bank w Eurojackpot. Wiemy, gdzie padła gigantyczna wygrana

Miniony weekend okazał się szczęśliwy dla Polaka, który postanowił spróbować swoich sił w Eurojackpot. Choć nie udało mu się trafić głównej wygranej, to i tak na jego konto trafi gigantyczna kwota. Jak się okazuje, tego samego dnia sporo szczęścia miała też osoba, która zagrała w Ekstra Pensję. Totalizator Sportowy poinformował, gdzie gracze nabyli zwycięskie kupony.

Paragon grozy
30.06.2025 17:08 Jajecznica grozy na Krupówkach. Trudno uwierzyć, ile zapłaciła turystka

Wakacyjne wyjazdy to czas, kiedy turyści chcą odpocząć od gotowania i chętnie korzystają z restauracji w miejscu wypoczynku. Nieraz są w stanie zapłacić więcej, żeby zjeść szybciej w centrum miasta, zamiast szukać tańszej knajpki na obrzeżu. Doskonale wiedzą o tym właściciele lokali w miejscowościach turystycznych, którzy dostosowują ceny posiłków do oblężenia odwiedzających. Na widok tego paragonu z Krupówek można złapać się za głowę, a to tylko koszt śniadania dla dwóch osób.

Iga Świątek, tennis
30.06.2025 11:52 Wimbledon 2025. Iga Świątek powalczy o potężne pieniądze. Za samo wyjście na kort obsypią ją złotem

Iga Świątek, niekwestionowana królowa kortów ziemnych, już za kilka dni zmierzy się w kolejnym turnieju w tym sezonie. Tym razem będzie to Wimbledon 2025 - najstarsze i jednocześnie jedno z najbardziej prestiżowych wydarzeń w kalendarzu tenisowych turniejów wielkoszlemowych. Jaka nagroda pieniężna wpłynie na konto najlepszych tenisistów i tenisistek tegorocznej edycji? Już za samo wyjście na kort przewidywane są ogromne pieniądze.

Lotnisko kolejka
29.06.2025 19:50 Tyle kosztuje wyrobienie paszportu w 2025 r. O wysokości opłaty decyduje jeden czynnik

Choć do wielu państw jesteśmy w stanie dotrzeć z dowodem osobistym, to wciąż jest długa lista miejsc, do których wpuszczą nas jedynie z paszportem. Sezon wakacyjny to moment, kiedy Polacy przeszukują domy w poszukiwaniu upragnionego dokumentu. Wiadomo, ile kosztuje wyrobienie zupełnie nowego w 2025 roku. Na takie kwoty trzeba się przygotować.

Dobry Start, ZUS
29.06.2025 16:00 Od 1 lipca rusza rządowy program. Bez jednego kliknięcia możesz stracić pieniądze

Czas ucieka, a decyzja należy do ciebie. Rząd uruchamia mechanizm, który ma pomóc tysiącom rodzin, ale jest jeden warunek – trzeba się pospieszyć. Czy wiesz, co musisz zrobić, by nie zostać z niczym?

Lekarz wizyta l4
28.06.2025 16:36 Na L4 z tym kodem możesz nie dostać wynagrodzenia. Polacy biorą to zwolnienie coraz częściej

Zwolnienia lekarskie to coś, z czego Polacy korzystają na co dzień i w czym nie przeszkadzają nawet wprowadzane w przedsiębiorstwach premie frekwencyjne. Okazuje się jednak, że L4 nie zawsze będzie opłacalne. W przypadku tego konkretnego rodzaju zwolnienia na konto może nie wpływać wynagrodzenie. Tymczasem Polacy korzystają z niego coraz częściej.

naucyciele, wynagrodzenie
28.06.2025 12:15 Jest decyzja ws. podwyżek w oświacie. Nauczyciele nie będą zadowoleni. Związkowcy grożą strajkiem

Wynagrodzenia nauczycieli w Polsce od lat budzą ogromne emocje. Jedni podkreślają, że należą im się podwyżki za ciężką pracę w stresujących warunkach, inni odpowiadają, że przedstawiciele zawodu, którzy korzystają z dwóch miesięcy wakacji, mają wystarczające zarobki. Związkowcy żądają podwyżek dla przedstawicieli oświaty. Co na to ministerstwo?

Niepełnosprawność
28.06.2025 06:40 To orzeczenie uprawnia do wielkich zniżek. Polacy powinni to wiedzieć

Wsparcie finansowe dla Polaków objawia się w różnorodnych usługach, z których korzystamy na co dzień. Tak jest i tym razem. W przypadku posiadania tego konkretnego orzeczenia mowa o gigantycznych obniżkach w wielu sferach życia. Ta wiedza może wesprzeć duże grono Polaków.

dzieci
27.06.2025 21:00 Dodatkowe 300 złotych dla rodziców bez względu na dochód. Pieniądze na wyciągnięcie ręki, tylko trzeba o tym pamiętać

Choć dziś zakończył się rok szkolny, to rodzice muszą pamiętać o kolejnym, który rozpocznie się we wrześniu. Wkrótce rozpocznie się bowiem przyjmowanie wniosków o przyznanie świadczenia przysługującego uczącym się dzieciom. Ministerstwo rodziny, pracy  i polityki społecznej przypomina o ważnym terminie dot. realizacji programu Dobry Start.

tv
27.06.2025 18:30 O tyle wzrośnie abonament RTV w 2026 r. Poznaliśmy nowe stawki

Choć od lutego, kiedy ministerstwo kultury zapewniało Biznes Info, że prace nad ustawę medialną przebiegają bez utrudnień, minie wkrótce pół roku, a obietnice, że projekt lada moment trafi pod głosowanie Sejmu, są regularnie ponawiane, jak dotąd nie zobaczyliśmy rezultatów. A to oznacza, że nic nie zagraża przyszłości abonamentu RTV, którego likwidację rząd obiecuje od samego przejęcia władzy. KRRiT właśnie podała nowa, wyższe stawki.

Pieniądze z ZUS
27.06.2025 15:16 20 tysięcy złotych zamiast emerytury. ZUS chce zmiany sytuacji seniorów w Polsce

Coraz więcej polskich seniorów nie rezygnuje z aktywności zawodowej po osiągnięciu wieku emerytalnego. ZUS planuje odwrócić ten trend i zachęcić starsze osoby do opóźnienia decyzji o przejściu na emeryturę, oferując jednorazową premię sięgającą 20 tysięcy złotych.

PKO BP
27.06.2025 10:11 Pilny komunikat PKO BP. Polacy muszą na to uważać przed wakacjami. Można stracić pieniądze

PKO BP wydał pilny komunikat, z którym powinni zapoznać się wszyscy Polacy. Należy zachować szczególną ostrożność przed udaniem się na wakacyjny odpoczynek. To czas, kiedy aktywność oszustów jest wzmożona, a jeden drobny błąd może nas kosztować utratę oszczędności. PKO BP przypomina, na co konkretnie trzeba uważać.

drogeria sklep
26.06.2025 14:04 Konkurent Rossmana rozdaje kosmetyki za darmo. Polacy zaskoczeni, taki trzeba spełnić warunek

Od lat to właśnie Rossmann cieszy się największą popularnością wśród Polaków, jeśli chodzi o sieci drogeryjne. Wiele wskazuje jednak na to, że pozycja lidera może zostać bardzo silnie zagrożona. Wszystko przez nowego gracza, który wszedł na rynek stosunkowo niedawno, ale skutecznie przyciąga klientów. Teraz kosmetyki można dostać za darmo.

Sławosz astronauta
26.06.2025 11:00 Ponad 60 milionów euro za lot Polaka w kosmos. Minister finansów zabrał głos

Polski astronauta, Sławosz Uznański-Wiśniewski, jest już w przestrzeni kosmicznej. Po wielokrotnie zmienianym terminie ostatecznie udało mu się rozpocząć misję Axiom-4. Koszt całego przedsięwzięcia był olbrzymi, mowa o dziesiątkach milionów euro. Polacy zastanawiają się, czy to opłacalna inwestycja. Komentarza udzielił Minister Finansów.

kran, kuchnia
25.06.2025 10:38 Tak zmniejszysz rachunki za wodę. Sposoby są banalnie proste, a można sporo zaoszczędzić

Wysokie rachunki spędzają sen z powiek wielu Polakom. Jak się jednak okazuje, istnieje kilka banalnie prostych sposobów, dzięki którym możemy skutecznie obniżyć opłaty. Warto dokładnie zapoznać się z tymi informacjami i wprowadzić w życie proste triki, bo mogą podreperować nasz domowy budżet. Co zrobić, by zmniejszyć rachunki za wodę? Wyjaśniamy.

kupony Lotto
25.06.2025 08:46 Polska ma nowego milionera. Szczęśliwiec trafił "szóstkę" w Lotto, na jego konto trafi potężna kwota

We wtorek, 24 czerwca odbyło się kolejne losowanie Lotto, które okazało się szczęśliwe dla jednego z Polaków. Szczęśliwiec poprawnie wytypował wszystkie sześć liczb na kuponie, a to przyniosło mu gigantyczną wygraną. Wiadomo już, jakie liczby padły podczas wtorkowego losowania. Jaka kwota trafi na konto zwycięzcy?

Gdańsk, paragon
24.06.2025 19:47 Paragon grozy prosto znad Bałtyku. Turyści aż łapią się za głowy

W sieci zawrzało po publikacji przez pana Henryka paragonu z jednej z restauracji w gdańskim Brzeźnie. Za zamówioną flądrę i kilka innych produktów zapłacił fortunę, a internauci nie mogli się nadziwić, jak drogo potrafi być nad Bałtykiem. 

Mennica Polska, monety
24.06.2025 18:36 Nowe monety wywołają sensację w całej Polsce. Mennica Polska zaskakuje kolekcjonerów

Tym razem to nie artyści ani eksperci decydowali, co pojawi się na polskich monetach. Mennica Polska oddała głos miłośnikom sztuki — i efekt zaskoczył wszystkich. Co dokładnie zaplanowano?

BiznesINFO.pl
Obserwuj nas na: