Prawo odstąpienia od umowy zawieranej na odległość bądź poza lokalem przedsiębiorstwa, bez podania ku temu przyczyny, jest jednym z podstawowych środków służących ochronie konsumentów. Powyższy przepis jest skutkiem implementacji prawa polskiego do norm i prawideł legislacji europejskich. Możliwość odstąpienia od umowy zawieranej na odległość jest konsekwencją faktu, że to właśnie konsument - jako słabsza strona kontraktu - powinien posiadać adekwatny czas na zastanowienie się, czy naprawdę potrzebuje zamawianego towaru bądź usługi. Ta decyzja osoby nabywającej powinna zostać podjęta przez konsumenta w swobodnej atmosferze, a także w warunkach pełnego poinformowania o produkcie lub usłudze.
Prawo odstąpienia od umowy i jego konsekwencje dla przedsiębiorcy, kiedy konsumentowi przysługuje to prawo?
Konsument, który chciałby skorzystać z prawa odstąpienia od umowy zawartej za pomocą Internetu, nie musi w żaden sposób racjonalizować swojej decyzji. Uprawnienie to jest bezwzględne, a przedsiębiorca nie może uzależnić skuteczności oświadczenia od podanych przez kupującego motywów jego zachowania. Na moc skuteczności odstąpienia nie wpływa metoda dostarczenia towaru do klienta. A więc niezależnie od tego w jaki sposób dostawa została zrealizowana tj. za pomocą przewoźnika (kuriera), czy też klient odebrał zamówiony towar przez Internet w punkcie stacjonarnym, prawo odstąpienia od umowy nadal będzie skuteczne z racji tego, że umowa została zawarta na odległość. Do skuteczności składanego oświadczenia o odstąpieniu od umowy nie jest wymagana zgoda drugiej strony transakcji. Po skorzystaniu z omawianego prawa zawartą umowę uważa się za nieważną (niezawartą). Uprawnienie może zostać zrealizowane w przypadku, gdy konsument jest stroną bardziej zaangażowana w cały proces zawierania umowy. Prawo stanowi, iż konsument, który złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy, zanim dostawca przyjął jego ofertę, to oferta ta przestaje być wiążąca – wynika to wprost z art. 31 ust. 2 ustawy o prawach konsumenta. Jeśli konsument składa ofertę, to może się z niej wycofać, zanim przedsiębiorca złoży oświadczenie woli o zaakceptowaniu oferty. Należy pamiętać, że w sytuacji, gdy umowy zawierane są poza lokalem przedsiębiorstwa, z uprawnienia do odstąpienia od umowy można skorzystać w sytuacji, gdy kwota jaką zapłacić ma kupujący przekracza wartość 50 zł, jednak to organicznie nie ma zastosowania do umów zawieranych na odległość.
Prawo odstąpienia od umowy i jego konsekwencje dla przedsiębiorcy, w jakim terminie konsument może odstąpić?
Kupujący posiada 14 dni na wykorzystanie prawa odstąpienia od umowy, do zachowania tego terminu wystarczy wyłącznie wysłanie w tym czasie oświadczenia o woli odstąpienia. „Wysłanie oświadczenia” podkreśla fakt że o dotrzymaniu terminu decyduje kupujący. W przypadku gdy dostawca nie poinformuje kupującego o przysługującym prawie do odstąpienia od umowy, okres ten z mocy przepisów prawa zostaje wydłużony do 12 miesięcy, liczonych od upływu terminu pierwotnego tj. 14 dni. Przedsiębiorca może jednak naprawić swoje niedopatrzenie, jeśli tylko zorientuje się o zaniedbaniu i poinformuje kupującego o posiadanym przez niego prawie do odstąpienia od umowy – termin do wykonania prawa odstąpienia od umowy będzie wynosić 14 dni od dnia udzielania konsumentowi informacji.
Prawo odstąpienia od umowy i jego konsekwencje dla przedsiębiorcy, jakie są obowiązki przedsiębiorcy?
W zgodzie z art. 32 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta, dostawca ma obowiązek, nie później niż w terminie do 14 dni od dnia otrzymania informacji od klienta o odstąpieniu od umowy, do zwrotu wszelkich płatności dokonanych przez klienta w tym kosztów dostarczenia towaru. Zwrócenie wszelkich wykonanych płatności konsumentowi jest najwyższym obowiązkiem powiązanym z wykorzystaniem prawa do odstąpienia od umowy przez konsumenta. Przedsiębiorcy z profesjonalnym podejściem do konsumenta nie powinni zwlekać z realizacją obowiązków powiązanych z tym prawem, należy jednak pamiętać, że musi to nastąpić nie później jak przed upływem 14 dni. Termin ten ma charakter ostateczny i nie może być wydłużany przez przedsiębiorcę. Kwota jaka została zapłacona przez kupującego musi zostać w całości zwrócona, nie dopuszczone jest dokonywanie jakichkolwiek potrąceń ze strony przedsiębiorcy np. za zlecenie przelewu, tym bardziej niedopuszczone jest stosowanie swoistych rodzaju opłat czy też potrąceń, które maja być kara za niedotrzymanie umowy. Należy pamiętać, że konsumenckie prawo odstąpienia od umowy gwarantuje, że przedsiębiorca musi zwrócić środki za świadczenia główne ale również musi zwrócić koszty dostarczenia towaru do klienta. Należy jednak mieć na uwadze iż obowiązek ten jest ograniczony do najtańszych zwykłych sposób dostarczenia produktów oferowanych przez dostawcę.
