Czy można wypłacić pracownikowi ekwiwalent za zaległy urlop wypoczynkowy?

Czy można wypłacić pracownikowi ekwiwalent za zaległy urlop wypoczynkowy – czym jest urlop wypoczynkowy?

Kwestie urlopu wypoczynkowego reguluje art. 154 Kodeksu Pracy, z którego bezpośrednio wynika, że każdy pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Przepisy prawa przyznają 20 bądź 26 dni w uzależnieniu od stażu pracy konkretnego pracownika. W sytuacji gdy:

·       Staż pracy wynosi mniej niż 10 lat – pracownik otrzyma 20 dni wolnego na rok kalendarzowy.

·       Staż pracy wynosi 10 lat lub więcej – zatrudniony otrzyma w takiej sytuacji 26 dni wolnego na rok kalendarzowy.

Osobom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy również przysługuje urlop wypoczynkowy, pomniejszony proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, na który dana osoba jest zatrudniona.

Czy można wypłacić pracownikowi ekwiwalent za zaległy urlop wypoczynkowy – kiedy przysługuje ekwiwalent za urlop wypoczynkowy?

Prawo do urlopu wypoczynkowego jest niezbywalnym prawem pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę. Wprost oznacza to, że pracownik nie może oddać przysługujących mu dni wolnych. Warto nadmienić, iż pracodawca nie może odmówić udzielenia pracownikowi urlopu w wymiarze, który mu przysługuje z litery prawa. W sytuacji, gdy pracownik w danym roku nie wykorzysta należnego mu urlopu wypoczynkowego, niewykorzystane dni z urlopu wypoczynkowego przechodzą na rok kolejny. Zaległy urlop wypoczynkowy za rok poprzedni należy wykorzystać do 30 września następnego roku. W przypadku, gdy pracownik nie wykorzysta należnego mu urlopu wypoczynkowego w całości lub części z powodu rozwiązania bądź wygaśnięcia stosunku pracy, wówczas prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego przekształca się na mocy art. 171 Kodeksu Pracy w prawo do ekwiwalentu pieniężnego należnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Z przepisów prawa wynika, że w trakcie trwania stosunku pracy, ekwiwalent nie może zostać wypłacony, a urlop powinien zostać wykorzystany w naturze. W życiu gospodarczym zdarzają się sytuacje, kiedy to pracodawca zawiera z pracownikiem porozumienie dotyczące wymiany urlopu na środki pieniężne, jednak z litery prawa porozumienie to jest nieważne. Oznacza to, że pracownik w dalszym ciągu ma prawo do odebrania urlopu wypoczynkowego w naturze, a pracodawca ma prawo do dochodzenia zwrotu ekwiwalentu wypłaconego pracownikowi. Należy jednak pamiętać, że pracodawca zobligowany jest do wypłacenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop pracownikowi w sytuacji, gdy ten odchodzi z pracy. Prawo do takiego ekwiwalentu przysługuje pracownikowi już w momencie wygaśnięcia umowy o prace bądź rozwiązania takiej umowy.

Czy można wypłacić pracownikowi ekwiwalent za zaległy urlop wypoczynkowy – jak oblicza się ekwiwalent?

Ekwiwalent pieniężny należny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wyliczany jest w zgodzie z rozporządzeniem w sprawie ustalania zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, jego ustalania oraz wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu, a także ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Aby ustalić jego wysokość należy:

·       Określić podstawę jego wymiaru pracy.

·       Wyliczyć ekwiwalent na godzinę niewykorzystanego urlopu – aby tego dokonać, podstawę wymiaru ekwiwalentu należy podzielić przez wskaźnik ekwiwalentu i ponownie podzielić przez dobową normę czasu pracy dla pracownika.

·       Otrzymany wynik należy pomnożyć przez liczbę niewykorzystanych godzin urlopu wypoczynkowego.

Współczynnik ekwiwalentu ustalany jest w każdym roku kalendarzowym. Oblicza się go poprzez odjęcie od liczby dni w konkretnym roku kalendarzowym łączną liczbę przypadających w tym roku niedziel, świąt, a także dni wolnych od pracy wynikających z  rozkładu czasu pracy w przeciętnie 5 dniowym tygodniu pracy, a otrzymany wynik dzieli się przez 12.

Czy można wypłacić pracownikowi ekwiwalent za zaległy urlop wypoczynkowy? Czy można wypłacić ekwiwalent w trakcie trwania stosunku pracy?

Pracodawca zobligowany jest do wypłacenia pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego wyłącznie w przypadku, gdy pracownik nie wykorzystał przysługującego mu urlopu wypoczynkowego w części lub w całości, a umowa o prace zostaje rozwiązana. Należy pamiętać, że niedozwolone jest zawieranie porozumień o wypłacie pracownikowi ekwiwalentu pieniężnego w trakcie trwania stosunku pracy, kiedy to stosunek pracy nie ulega wygaśnięciu lub rozwiązaniu.