Darowizna wśród najbliższych krewnych nie należy do rzadkości. Jednakże przekazanie jej w formie pieniężnej może być ryzykowne, a w konsekwencji prowadzić do konieczności zapłaty dużego podatku w urzędzie skarbowym. Obecnie mamy do czynienia z dwoma różnymi stanowiskami, reprezentowanymi przez fiskusa i sądy administracyjne, podaje „Dziennik Gazeta Prawna”.
Obdarowany może wpłacić gotówkę od rodziny na konto
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu orzekł, że obdarowany, który otrzyma gotówkę od najbliższej rodziny, a następnie wpłaci ją na swój rachunek bankowy, ma prawo do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.
„DGP” zauważa, że takie stanowisko w tej sprawie zajmuje Naczelny Sąd Administracyjny, który orzekał podobnie w kilku wyrokach z 2019 r.
We wszystkich orzeczeniach sądy wprost stwierdziły, że podatnik, który otrzymał darowiznę w formie gotówki, a potem wpłacił ją na swoje konto, może skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeśli otrzymanie darowizny nie budzi wątpliwości.
Ponadto prezentowana przez sądy linia orzecznicza stanowi, że odmienna wykładnia tego przepisu jest sprzeczna z celem zwolnienia i stanowi przejaw nierównego traktowania podatników.
Fiskus jest innego zdania
Niezależnie od wyroków sądów administracyjnych, organy podatkowe nadal twierdzą, że w razie braku przelewu z konta darczyńcy na konto obdarowanego zwolnienie się nie należy.
"Osoba, która dostała od najbliższej rodziny gotówkę i wpłaciła ją na swój rachunek bankowy, nie ma prawa do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn" - stwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Wyrok dotyczący mieszkanki Poznania
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu zapadł w sprawie kobiety, która zawarła z dziadkiem pisemną umowę darowizny na kwotę przewyższającą limit zwolnienia określony dla osób z I grupy podatkowej. Mężczyzna przyniósł gotówkę do banku i przekazał ją wnuczce, która wpłaciła pieniądze na własny rachunek bankowy, informuje “DGP”.
Kobieta była przekonana, że nie zapłaci podatku od spadków i darowizn, jeśli tylko w ciągu sześciu miesięcy od wpłaty pieniędzy na konto zgłosi darowiznę w urzędzie skarbowym. Uważała, że w ten sposób spełni oba warunki zwolnienia przewidziane dla darowizn od osób z najbliższej rodziny. Pieniądze trafiły na jej konto bankowe, co umożliwi udokumentowanie transakcji, a urząd skarbowy zostanie poinformowany o darowiźnie w ciągu sześciu miesięcy od wpłaty.
Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który stwierdził, że kobieta, będąc właścicielką otrzymanych pieniędzy, wpłaciła je na swój rachunek bankowy. Natomiast z art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy wynika, że taką wpłatę powinien zrealizować darczyńca.
Poznański sąd nie zgodził się z tą interpretacją i ją uchylił. Powołał się na dotychczasowe orzeczenia NSA, a także przypomniał, że art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy został wprowadzony po to, by chronić interesy majątkowe członków najbliższej rodziny.
Określony w tym przepisie sposób dokumentowania rodzinnych darowizn miał jedynie zapobiec fikcyjnym umowom, a nie stworzyć barierę w korzystaniu ze zwolnienia - stwierdził WSA.
Darowizna dla najbliższej rodziny w praktyce
Ze zwolnienia z podatku od uzyskanej darowizny, skorzystać mogą wyłącznie członkowie najbliższej rodziny.
Chodzi o członków rodziny z zerowej grupy podatkowej. Są to m.in: małżonek darczyńcy, zstępny darczyńcy, np. córka, syn, wnuczka, prawnuczka, wstępny darczyńcy, np. matka, ojciec, babcia, dziadek, prababcia, pasierbica darczyńcy, siostra darczyńcy, ojczym darczyńcy.
Szczegółowe wymogi wynikają z art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy ustawy o podatku od spadków i darowizn.
Darowizna pieniężna przekazywana w ramach najbliższej rodziny jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem że obdarowany zgłosi ją do urzędu skarbowego. Ma na to pół roku od powstania obowiązku podatkowego, przez co należy rozumieć otrzymanie pieniędzy lub zawarcie umowy darowizny, poprzedzającej przekazanie pieniędzy.
Obdarowany musi także udokumentować otrzymanie darowizny dowodem przekazania jej na rachunek płatniczy (lub inny niż płatniczy) w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo przekazem pocztowym.
