Już niedługo spis powszechny - pierwszy, który trzeba będzie wykonać samodzielnie. Za odmowę grozi wysoka kara

Spis powszechny ludności i mieszkań już w przyszłym roku

Narodowy spis powszechny jest wykonywany co 10 lat. Ten, który odbędzie się od 1 kwietnia do 30 czerwca 2021 roku po raz pierwszy będzie realizowany przez obywateli samodzielnie, za pomocą formularza internetowego, który znajduje się na stronie Głównego Urzędu Statystycznego.

"Stawiamy na obowiązek samospisu internetowego, czyli każdy objęty spisem będzie zobowiązany do samodzielnego wypełnienia formularza online z pytaniami. Będzie mieć na to czas od 1 kwietnia do 16 maja 2021 r. Po tym terminie, jeśli dana osoba nie dokona samospisu, będzie się z nią kontaktować rachmistrz - telefonicznie lub bezpośrednio" - powiedziała PAP rzecznik prezesa GUS Karolina Banaszek.

Osoby, które nie mają dostępu do internetu, będą mogły dokonać czynności w punktach spisowych, tj. w wojewódzkich biurach spisowych, urzędach statystycznych czy w urzędach gmin. Spis powszechny będzie wspierany przez ok. 18. tys. rachmistrzów, a bankier.pl podaje, że to znacznie mniej niż w poprzednich latach. Rekrutacja rachmistrzów ma odbyć się grudniu i będzie poprzedzona szkoleniami i testem.

Co ciekawe, w 2011 roku była już możliwość spisu przez internet, ale nie była to metoda obowiązkowa. Wtedy na taką metodą spisu zdecydowało się ok. 12 proc. obywateli. "W tym samym czasie w Bułgarii prawie 40 proc. społeczeństwa spisało się przez internet. Istnieją przesłanki, by móc założyć, że w przyszłorocznym spisie przekroczymy próg z 2011 roku" - mówiła Banaszek.

Pracują nad nim już od 2018 roku

Narodowy spis powszechny to przedsięwzięcie na ogromną skalę. Przygotowania do niego rozpoczynają się z dużym wyprzedzeniem. Prace przygotowawcze trwają już od 2018 roku. W październiku zeszłego roku w dwóch gminach został przeprowadzony spis powszechny próbny. Wówczas przygotowywano pytania do formularza, strukturę organizacyjną i rozwiązania IT. Prowadzono również testy aplikacji spisowej.

Drugi próbny spis powszechny ma się odbyć w kwietniu tego roku Będzie dotyczyć jednej wybranej gminy w każdym z 16 województw, a łącznie obejmie ok. 170 tys. osób. Karolina Banaszek powiedziała, że w porównaniu do pierwszej próby wprowadzane są korekty w funkcjach, które nie działały poprawnie. I dodaje, że rośnie też świadomość obywateli na temat znaczenia, jakie ma spis powszechny.

Prowadzone są także prace nad rozporządzeniem medialnym o współpracy Głównego Urzędu Statystycznego z publicznymi nadawcami oraz materiały informacyjne. Dostępna jest również strona www.spis.gov.pl z informacjami o spisie. Rozszerzona kampania informacyjna ma się odbyć w drugim kwartale 2020 roku.

"Chcemy, żeby informacja o obowiązku samospisu internetowego dotarła do jak najszerszej grupy osób. Aplikacja internetowa jest intuicyjna, prosta i szybka w obsłudze. To jest bardzo wygodne rozwiązanie. Zależy nam na tym, żeby jak najwięcej osób spisało się przez internet" - zaznacza rzecznik prezesa GUS.

Spis powszechny jest obowiązkowy dla wszystkich

Spis powszechny dotyczy ludności i mieszkań. Jest obowiązkowy dla wszystkich osób przebywających na stałe albo czasowo w Polsce. Dotyczy to także cudzoziemców. Osoby bezdomne będą miały możliwość wypełnienia formularzy w obiektach zbiorowego zakwaterowania. Pozostali będą objęcie specjalnym badaniem w terenie. Informacje o osobach niepełnoletnich przekazują dorośli, którzy z nimi mieszkają.

Narodowy spis powszechny uwzględnia takie informacje m.in. jak płeć, wiek, stan cywilny, wykształcenie, zawód, aktywność ekonomiczna, przynależność wyznaniowa czy migracje. W badaniu zbierane są także informacje na temat mieszkań osób, które je zamieszkują. Formularz zawiera pytania o wielkość lokalu, metodę ogrzewania czy wyposażenie.

Narodowy spis powszechny jest obowiązkowy. Jeżeli ktoś odmówi udziału w spisie, to grozi mu grzywna. O tym, ile będzie wynosić kara, zadecyduje sąd.