Już co trzeci Polak dostał taką wiadomość. Lepiej uważać, tak można stracić pieniądze

Cyberbezpieczeństwo priorytetem w Polsce

Budowa skutecznego systemu ochrony danych w skali państwa to proces ciągły, który w 2025 roku wszedł w decydującą fazę. Polskie władze, świadome rosnącej liczby incydentów, intensyfikują działania w ramach struktur takich jak CSIRT NASK (zespół reagowania na incydenty bezpieczeństwa komputerowego), który monitoruje zagrożenia w czasie rzeczywistym.

Kluczowym elementem strategii jest nie tylko reagowanie na skutki ataków, ale przede wszystkim prewencja i budowanie świadomości obywateli, że cyberbezpieczeństwo nie jest jedynie domeną informatyków, ale obowiązkiem każdego użytkownika sieci. Rządowe programy edukacyjne skupiają się na uszczelnianiu infrastruktury krytycznej oraz wprowadzaniu regulacji, które wymuszają na instytucjach finansowych wyższe standardy uwierzytelniania transakcji. Mimo tych starań statystyki pokazują, że technologia często przegrywa z socjotechniką, czyli manipulacją psychologiczną mającą na celu wyłudzenie poufnych informacji.

Skutki udanych włamań są opłakane nie tylko dla jednostek, które tracą dorobek życia, ale i dla całego systemu bankowego, który musi mierzyć się z erozją zaufania klientów. Inwestycje w nowoczesne systemy wykrywania anomalii oparte na algorytmach sztucznej inteligencji stają się standardem, jednak przestępcy równie szybko adaptują te same narzędzia do generowania bardziej wiarygodnych komunikatów.

Z tych metod korzystają cyberprzestępcy

Metody, którymi posługują się dzisiejsi złodzieje, stają się coraz bardziej wyrafinowane, a ich celem jest niemal zawsze szybki zysk poprzez uzyskanie dostępu do bankowości elektronicznej. Na czele listy najpopularniejszych zagrożeń wciąż znajduje się phishing, który w 2025 roku ewoluował w stronę niezwykle precyzyjnych komunikatów. Przestępcy wykorzystują fałszywe powiadomienia o nieopłaconych fakturach za prąd, rzekome paczki czekające w paczkomatach czy prośby o drobną dopłatę do przesyłki.

Często stosowanym trikiem jest również vishing, czyli oszustwo telefoniczne, w którym dzwoniący podaje się za pracownika banku ostrzegającego przed rzekomym atakiem na konto, co skłania ofiarę do przelania środków na "bezpieczny rachunek techniczny”. Aby skutecznie chronić się przed takimi atakami, Polacy muszą wypracować w sobie nawyk ograniczonego zaufania do każdego niespodziewanego kontaktu. Podstawową zasadą jest dokładna weryfikacja nadawcy wiadomości oraz unikanie klikania w linki przesyłane w SMS-ach. Eksperci przypominają, że żadna instytucja finansowa nie prosi o podanie hasła do logowania czy kodu PIN w rozmowie telefonicznej. Kolejnym krokiem jest stosowanie dwuskładnikowego uwierzytelniania wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, oraz regularna aktualizacja oprogramowania w urządzeniach mobilnych, co pozwala na łatanie dziur wykorzystywanych przez hakerów do przejmowania kontroli nad sprzętem.

Zobacz też: Nowa nacja szturmuje Zakopane, Polacy się zdziwią, do tych turystów nie jesteśmy przyzwyczajeni

Coraz więcej Polaków ofiarami cyberoszustw

Z najnowszego badania "Polaków portfel własny: W sieci oszustów”, przeprowadzonego przez IBRiS na zlecenie banku Santander, wynika, że cyberoszustwa stały się doświadczeniem powszechnym dla znacznej części społeczeństwa. Aż 29 proc. Polaków deklaruje, że otrzymało wiadomość SMS zawierającą fałszywy link, który miał na celu wyłudzenie pieniędzy.

To najczęściej wskazywana forma oszustwa, ale nie jedyna. Respondenci zetknęli się również z innymi metodami cyberprzestępców. 22 proc. badanych doświadczyło phishingu, czyli e-maili podszywających się pod banki, firmy kurierskie lub znajomych. 18 proc. odebrało telefon od osoby udającej zaufanego konsultanta bądź członka rodziny, a taki sam odsetek otrzymał spreparowane wiadomości za pośrednictwem komunikatorów internetowych, takich jak Messenger. Fałszywe strony internetowe wskazało 15 proc. ankietowanych, natomiast 13 proc. natknęło się na oszukańcze reklamy w sieci. Jedynie 2 proc. badanych wymieniło inne metody działania oszustów.

Badanie pokazuje wyraźne różnice pokoleniowe. Jak podkreśla Marcin Szklarski z Santander Consumer Banku, w grupie wiekowej 18-49 lat odsetek osób, które nigdy nie doświadczyły próby oszustwa, nie przekracza 30 proc., podczas gdy wśród seniorów sięga on 48 proc. Zdaniem eksperta może to wynikać z mniejszego wykorzystania technologii cyfrowych przez osoby starsze.

Nie wszystkie próby oszustwa kończą się jednak stratami finansowymi. Wśród respondentów, którzy zetknęli się z cyberprzestępcami, 16 proc. przyznało, że zostało oszukanych i straciło pieniądze, natomiast w przypadku czterech na pięciu osób próby te zostały skutecznie udaremnione. Niepokojący jest jednak fakt, że aż 40 proc. osób, które doświadczyły cyberoszustwa, nie podjęło żadnych dalszych działań. Pozostali decydowali się głównie na zgłoszenie sprawy w banku (27 proc.), na policji (14 proc.) lub do CERT NASK (12 proc.), co pokazuje, że świadomość dostępnych form pomocy wciąż pozostaje ograniczona.