Jak w praktyce wygląda zniesienie współwłasności? Jakie dokumenty należy przygotować?

Jak w praktyce wygląda zniesienie współwłasności, co należy przygotować do tego procesu?

W sytuacji, gdy pomiędzy współwłaścicielami dojdzie do porozumienia, możliwe jest zniesienie współwłasności na drodze umowy. W takiej sytuacji obie strony muszą dojść do konsensusu a także do najważniejszych jego postanowień, tj. do faktu zniesienia współwłasności oraz samego sposobu zniesienia współwłasności. W procesie znoszenia współwłasności w drodze umowy, tj. porozumienia się, stosowane są przepisy kodeksu cywilnego, a więc nie ma żadnych obowiązków formalnych wpływających na ważność tego rodzaju zawieranej umowy. Istnieje jednak wyjątek jeśli sprawa dotyczy nieruchomości, w takiej sytuacji konieczne jest zawarcie umowy w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. W takim obrocie sytuacji należy skompletować wskazane przez notariusza dokumenty niezbędne do sporządzenia dokumentu tj. aktu notarialnego, w którym w szczególności powinny być:

·       Dokument, który potwierdza tytuł prawa do nieruchomości

·       Bieżący odpis księgi wieczystej

·       Wpis z rejestru gruntów

·       Wyrys z map ewidencyjnych itp.

Koszty sporządzenia dokumentu w formie aktu notarialnego podlegają ustaleniu pomiędzy samymi zainteresowanymi a notariuszem, jednak koszt notarialny sporządzenia takiego dokumentu nie może być wyższy niż przewidują to przepisy prawa. Stawki uzależnione są od wartości rzeczy której dotyczy sprawa:

·       Wartość do 3 000 zł – 100 zł

·       Wartość powyżej 3000 zł jednak nie więcej niż 10 000 zł – 100 zł + 3% nadwyżki powyżej kwoty 3 000 zł

·       Wartość powyżej 10 000 zł jednak nie więcej niż 30 000 zł – 310 zł + 2% nadwyżki powyżej kwoty 10 000 zł

·       Wartość powyżej 30 000 zł jednak nie więcej niż 60 000 zł – 710 zł + 1% nadwyżki powyżej kwoty 30 000 zł

·       Wartość powyżej 60 000 zł jednak nie więcej niż 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4% nadwyżki powyżej 60 000 zł

·       Wartość powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł

·       Wartość powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000, jednak nie więcej niż 10 000 zł

Uwaga! Dotyczy to sytuacji, gdy czynności dokonywane są pomiędzy osobami zaliczanymi do I grupy podatkowej w myśl przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn, w kwocie nie wyższej niż 7 500 zł.

Jak w praktyce wygląda zniesienie współwłasności, jeśli do porozumienia nie dojdzie?

Współwłaściciele posiadają prawo do wyłączenia możliwości zrealizowania tego prawa na okres nie przekraczający pięciu lat, przy czym należy pamiętać, że w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu możliwe jest przedłużenie o następne pięć lat (art. 210 paragraf 1 Kodeksu Cywilnego, przewiduje on roszczenia przysługujące współwłaścicielowi o zniesieniu stanu współwłasności na drodze sądowej). Przedłużenie może zostać ponowione, warto mieć na uwadze, iż roszczenie to nie podlega przedawnieniu. Prawo do złożenia wniosku o zniesienie współwłasności posiada każdy ze współwłaścicieli a także spadkobiercy zmarłego współwłaściciela. W wystosowanym wniosku o zniesienie współwłasności należy przede wszystkim określić rzecz, której współwłasność ma zostać zniesiona. W sytuacji, gdy odczynienia mamy z nieruchomością, niezbędne jest wskazanie we wniosku miejsca jej położenia, powierzchni czy części składowych oraz praw powiązanych z nieruchomością, o której mowa we wniosku. Wnioskodawca posiada prawo, lecz nie jest to obligatoryjne, podać we wniosku możliwy sposób zniesienia współwłasności przez sąd. Zgodnie z przepisami prawa Kodeksu Cywilnego istnieją trzy sposoby zniesienia współwłasności:

·       Podział fizyczny rzeczy, o którą toczy się spór;

·       Przyznanie rzeczy na własność jednemu z właścicieli z obowiązkiem spłaty;

·       Sprzedaż rzeczy oraz podział uzyskanych środków ze sprzedaży.

Do sporządzanego wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające prawo własności dzielonej. Dowodami o takiej randze mogą być: odpisy ksiąg wieczystych, orzeczenie sądowe, odpis zawartej umowy notarialnej itd. Należy również wskazać wszelkich uczestników prowadzonego postępowania, tj. współwłaścicieli, spadkobierców a także inne osoby, które posiadają interes prawny w uczestniczeniu w prowadzonej sprawie, tj. np. wierzycieli hipotecznych w przypadku, gdy sprawa dotyczy obciążonej hipoteką nieruchomości.