Bezdomny dostał pół miliona złotych. To co zrobił później wprawia w osłupienie

Kim był Ted Rodrigue?

Przed eksperymentem Ted mieszkał pod mostem w Kalifornii, a jego głównym źródłem utrzymania było zbieranie i sprzedawanie puszek oraz butelek . Jego dzienny zarobek wynosił średnio 25 dolarów, a w lepsze dni mógł sięgnąć 35 dolarów. Kwoty te wystarczały mu na podstawowe jedzenie, papierosy i piwo.

Ted swoją sytuację życiową tłumaczył trudnym dzieciństwem. Wspominał, że jego matka była alkoholiczką, a on sam dostał pierwsze piwo w wieku zaledwie 12–13 lat. Mówił również, że spędził dwudziestkę w więzieniu, a po wyjściu nie otrzymał żadnego wsparcia, przez co nauczył się przetrwania na ulicy. Pomimo trudności, Ted deklarował, że lubił swoją wolność – mógł sam decydować, kiedy pracować, a kiedy odpoczywać w parku. Jego najcenniejszym i jedynym prawdziwym przyjacielem był młody Mike, pracownik zakładu recyklingu, którego traktował niemal jak syna.

Pomysł na niezwykły dokument narodził się w głowie scenarzysty Wayne'a Powersa, który w Los Angeles był często proszony o drobne datki przez osoby bezdomne. Zastanawiał się, co naprawdę stałoby się, gdyby dać im nie kilka dolarów, a fortunę – początkowo myślał nawet o milionie, ostatecznie ustalając kwotę na 100 000 dolarów. Przedstawił ten koncept stacji Showtime, która zgodziła się sfinansować projekt, w rezultacie powstał film dokumentalny “Reversal of Fortune”.

Aby eksperyment był wiarygodny, producenci poszukiwali osoby, która nie była uzależniona od twardych narkotyków. Ted Rodrigue, 45-letni mężczyzna, który przez około 20 lat był bezdomny, przeszedł pomyślnie testy psychiatryczne i badania na obecność narkotyków (z wyjątkiem alkoholu i nikotyny), stając się idealnym kandydatem. Aby zachować autentyczność, 100 000 dolarów w banknotach dwudziesto- i pięćdziesięciodolarowych ukryto w walizce w śmietniku, który Ted regularnie przeszukiwał w poszukiwaniu puszek i butelek. Dołączona notatka zadawała kluczowe pytanie: “Co zrobiłby bezdomny, gdyby dostał 100 000 dolarów?”.

Nagła fortuna: Jak Ted wydał 100 000 dolarów?

Gdy Ted znalazł walizkę i zrozumiał, że pieniądze należą do niego, jego życie gwałtownie się zmieniło. Jego pierwsze wydatki były dość umiarkowane: kupił nowy rower, wynajął pokój w motelu i zabrał Mike'a do parku rozrywki. Szybko jednak jego wydatki nabrały tempa.

Hojność wobec "przyjaciół": Wieść o jego fortunie rozniosła się w środowisku bezdomnych. Ted zaczął spłacać długi swoich znajomych i udzielać im wsparcia finansowego. Kupił nawet Mike'owi samochód.

Kobiety i luksus: Nagle stał się atrakcyjny dla kobiet, które wcześniej go nie zauważały. Adoptował politykę "bang 'em and leave 'em" (prześpij się i rzuć), ale jednocześnie wydawał na nie duże sumy, kupując jednej z nich samochód i później ją poślubiając.

Odrzucenie pomocy: Kiedy odwiedził rodzinę w Sacramento, ta, zamiast prosić o pieniądze, zaoferowała mu pomoc w znalezieniu pracy. Ted odrzucił ich wsparcie, podobnie jak pomoc doradcy finansowego zapewnioną przez filmowców, podejrzewając, że wszyscy chcą tylko jego pieniędzy.

Brak planowania: Ted wynajął luksusowe mieszkanie, kupił pick-upa Dodge'a za 34 000 dolarów i wydawał średnio 10 000 dolarów tygodniowo na alkohol i imprezy. Kiedy producenci zapytali go o przyszłość, odparł, że nie zamierza pracować, a pieniądze wystarczą mu do końca życia.

Eksperyment zakończył się tak samo gwałtownie, jak się rozpoczął. W ciągu zaledwie sześciu do ośmiu miesięcy Ted wydał całą kwotę 100 000 dolarów . Jego małżeństwo, zawarte w czasie prosperity, rozpadło się wraz z utratą pieniędzy, a tak zwani przyjaciele zniknęli.

W 2007 roku, na antenie The Oprah Winfrey Show, Ted potwierdził, że nie ma już ani centa i znów jest bezdomny . Wrócił do zbierania puszek i butelek w tym samym zakładzie recyklingu co wcześniej . Paradoksalnie, wyznał wówczas, że czuje się spokojniejszy niż w okresie, gdy był bogaty . Dla osoby, która przez dziesięciolecia żyła w skrajnej niepewności, nagłe bogactwo okazało się źródłem stresu i dyskomfortu.

Dlaczego pieniądze nie zmieniły jego życia?

Eksperyment z Tedem Rodrigue pokazuje, że sama gotówka nie rozwiązuje złożonych problemów osób długotrwale bezdomnych.

Psychologia ubóstwa: Dla Teda, który przez większość życia funkcjonował w trybie przetrwania, charakterystyczne było "skrócenie horyzontu czasowego". Oznacza to, że myślenie długoterminowe i planowanie przyszłości stały się abstrakcyjne; liczyła się tylko chwila obecna .

Brak umiejętności zarządzania kapitałem: Jak zauważyła finansistka Szifra Birke, osoby, które nagle zyskują bogactwo – czy to dzięki wygranej, czy spadkowi – często borykają się z problemami, jeśli wcześniej nie nabyły umiejętności zarządzania pieniędzmi.

Porównanie do wygranych na loterii: Historia Teda jest podobna do losów wielu wygranych na loterii, spośród których jedna trzecia bankrutuje w ciągu pięciu lat.

Współczesne, bardziej obiecane modele: Współczesne badania, takie jak kalifornijski eksperyment z bezwarunkowym dochodem podstawowym w wysokości 750 dolarów miesięcznie, pokazują bardziej obiecujące efekty. Uczestnicy tych programów wydawali pieniądze głównie na jedzenie, mieszkanie i transport, a odsetek osób bez dachu nad głową znacząco spadł. Kluczowa różnica polegała na regularnym, a nie jednorazowym, wsparciu oraz połączeniu go z towarzyszeniem.

Eksperyment z Tedem udowodnił, że aby trwale pomóc osobie w kryzysie bezdomności, sama gotówka nie wystarczy. Konieczne jest wsparcie psychologiczne, edukacja finansowa i pomoc w reintegracji społecznej.