biznes finanse video praca handel Eko Energetyka polska i świat O nas
Obserwuj nas na:
BiznesINFO.pl > Emerytura

Emerytura

Emerytura – czym jest? Podstawowe informacje

Emerytura to jeden z fundamentów polityki socjalnej niemalże każdego kraju na świecie. Jest to comiesięczne świadczenie pieniężne, udzielane przez uprawniony organ obywatelom, którzy osiągnęli odpowiedni wiek emerytalny. W Polsce wynosi on 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, a wypłatą należności zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Świadczenie emerytalne jest wypłacane uprawnionym obywatelom dożywotnio, a środki pochodzą z przeszłych i aktualnych składek na ubezpieczenie społeczne. Rzeczone składki opłacać musi każdy przedsiębiorca w Polsce, oraz każdy pracownik – za pośrednictwem pracodawcy. Są one obowiązkowe, a ich wysokość oraz ogólną naturę reguluje ustawa.

Systemy emerytalne – rodzaje 

Na świecie istnieją różne systemy emerytalne. Do najpopularniejszych należy stosowany również w Polsce system redystrybutywny. Polega on na tym, że składki pracowników i przedsiębiorców trafiają do wspólnej puli, skąd są redystrybuowane pomiędzy uczestników. Podstawę dla tego systemu stanowi tzw. „umowa międzypokoleniowa”, zakładająca, że wysokość i liczebność składek pracowników, pokryje z nawiązką zobowiązania emerytów. 

Alternatywę dla powyższego systemu stanowi system kapitałowy, w ramach którego każdy z zainteresowanych odkłada określoną część zarobku na lokacie bankowej. Współcześnie, dla uzyskania oprocentowania o pożądanej wysokości, fundusze pośredniczące posługują się rozmaitymi instrumentami finansowymi (na przykład obligacjami). Emerytura prywatna wciąż jest dziś możliwa, jednak nie zwalnia z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne.

Jakie są rodzaje emerytury?

Tradycyjna emerytura w Polsce wypłacana jest osobom, które ukończyły odpowiedni wiek emerytalny i udokumentowały odpowiednią liczbę lat pracy. W przypadku kobiet jest to 60. rok życia i 20 lat pracy, zaś w przypadku mężczyzn 65. rok życia i 25 lat pracy.

W przypadku niektórych zawodów, takich jak policjant, żołnierz, czy górnik, możliwa jest wcześniejsza emerytura. W przypadku niektórych zawodów jest to emerytura branżowa, której zasady każdorazowo określa ustawa. W przypadku pracy w warunkach szkodliwych lub uciążliwych przez okres przynajmniej 15 lat, osobie zainteresowanej przypada emerytura pomostowa. W obu przypadkach nie jest wymagane osiągnięcie odpowiedniego wieku emerytalnego.

Dyskutowanym ostatnio w parlamencie projektem są emerytury stażowe. Zgodnie z ich zamysłem, przejście na emeryturę ma być możliwe po przepracowaniu odpowiedniej ilości lat, bez względu na wiek emerytalny. Zgodnie z omawianym projektem, ma to być 38 lat w przypadku kobiet i 43 lata w przypadku mężczyzn. 

Pokaż więcej

Pieniądze
06.12.2025 08:59 "Piętnastka" dla seniorów jeszcze w tym miesiącu. Emeryci muszą zrobić jedną rzecz

W grudniu polscy seniorzy tradycyjnie mogą liczyć na wsparcie, a tegoroczny harmonogram wypłat z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest szczególnie optymistyczny. Obejmuje on nie tylko przesunięcie terminu tak, aby pieniądze trafiły do odbiorców przed Bożym Narodzeniem. Część emerytów otrzyma w ciągu jednego miesiąca aż dwa przelewy, co w skali roku oznacza piętnastą wypłatę.

List z ZUS
04.12.2025 17:37 Duża zmiana w emeryturach. Zacznie się w przyszłym roku

Początek roku zazwyczaj kojarzy się polskim emerytom z wyczekiwaniem na waloryzację, jednak styczeń 2026 roku przyniesie zaskakujące wieści dla konkretnej grupy seniorów. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przygotowuje się do masowej wysyłki nowych decyzji. Sprawa dotyczy systemowego błędu, który uszczuplał portfele nieświadomych obywateli.

nauczyciele, emerytura
04.12.2025 14:53 Takie emerytury trafiają na konta byłych nauczycieli w 2025 roku. Wiele osób może się zdziwić

Lata pracy w oświacie nie zawsze przekładają się na spokojną przyszłość. Jak wygląda emerytura po wieloletniej pracy w szkole i co mogą zobaczyć na swoich kontach byli nauczyciele? Dane zaskakują i pokazują różnice, o których rzadko się mówi. Rozbieżności między realnymi świadczeniami a oczekiwaniami potrafią być zaskakująco duże. Co decyduje o finalnej kwocie?

pieniądze
04.12.2025 14:23 Emerytury milionów Polaków są zaniżone. Szykuje się kluczowa reforma PIP

Miliony Polaków każdego miesiąca odprowadzają składki do ZUS, wierząc, że zapewniają sobie godną przyszłość. Co jednak, gdy lata pracy na popularnych umowach zlecenie okazują się iluzorycznym zabezpieczeniem, które w przyszłości przełoży się na naprawdę niewielkie emerytury? PIP chce temu zaradzić.

dowód osobisty
04.12.2025 13:30 Te dokumenty mogą być warte majątek. Polacy powinni koniecznie przeszukać szuflady

Mało kto zdaje sobie sprawę, że w walce o wyższe świadczenie ZUS jest bardziej elastyczny, niż mogłoby się wydawać, a klucz do "skarbu" leży często ukryty na dnie domowej szuflady. To właśnie tam, pośród pamiątek z czasów PRL-u, kryje się często jeden, niepozorny dokument, który może zadecydować o wysokości Twojego świadczenia.

seniorzy, pieniądze
02.12.2025 11:38 Wtedy najlepiej przejść na emeryturę. Te miesiące wypadają najkorzystniej, seniorzy sporo zyskają

Wiek emerytalny jest momentem zasłużonego odpoczynku po latach pracy, lecz bywa również źródłem niepokoju finansowego dla wielu Polaków. Wysokość świadczenia, które przyzna ZUS, zależy od wielu czynników. Jednym z nich jest termin złożenia wniosku. Które miesiące wypadają najkorzystniej? Wszyscy przyszli emeryci powinni o tym wiedzieć.

emeryci
30.11.2025 19:56 Dorabiasz do renty lub emerytury? Sprawdź nowe limity od 1 grudnia 2025 roku

Regulacje dotyczące łączenia pracy zarobkowej z pobieraniem świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych podlegają cyklicznym aktualizacjom, które bezpośrednio wpływają na sytuację finansową beneficjentów. Zmiany wskaźników ekonomicznych wymuszają korektę progów przychodowych, co ma kluczowe znaczenie dla osób nieposiadających jeszcze pełni praw emerytalnych. 

seniorka
29.11.2025 14:42 Waloryzacja emerytur w 2026 roku. Seniorzy nie będą zachwyceni

Prognozy dotyczące przyszłorocznych wypłat dla seniorów nie napawają optymizmem. Choć rządowe rozporządzenie jest już wydane, to zapowiadana podwyżka może być najmniejsza od lat. Co czeka emerytów i rencistów od 1 marca 2026 roku i dlaczego w rządzie toczy się spór o wysokość waloryzacji?

Waloryzacja emerytur w 2026 roku. Niższe podwyżki i paradoks czternastej emerytury
28.11.2025 20:22 Waloryzacja emerytur w 2026 roku. Niższe podwyżki i paradoks czternastej emerytury

Dla milionów polskich emerytów i rencistów nadchodzący rok przyniesie zmiany, które mogą być źródłem nie tylko satysfakcji, ale i rozczarowania. Choć świadczenia wzrosną, to dla części seniorów będzie to wzrost jedynie teoretyczny, a w tle widać najniższe podwyżki od lat.

Przełomowa uchwała Sądu Najwyższego: Ogromny przywilej dla pracowników 55+ i 60+
28.11.2025 17:30 Przełomowa uchwała Sądu Najwyższego. Ogromny przywilej dla pracowników 55+ i 60+

Pracownicy zbliżający się do emerytury mogą odetchnąć z ulgą. Sąd Najwyższy (SN) wydał uchwałę, która kończy wieloletnie spory prawne i jednoznacznie wzmacnia ochronę zatrudnienia osób uprawnionych do wcześniejszego przejścia na emeryturę. Dla wielu pracowników ochrona przedemerytalna to „być albo nie być” na rynku pracy. Najnowsze orzecznictwo potwierdza, że parasol ochronny jest szerszy, niż dotychczas interpretowali to niektórzy pracodawcy.

Koniec gigantycznych podwyżek? ZUS pokazuje pierwsze wyliczenia. Kto zyska najwięcej?
27.11.2025 21:30 Koniec gigantycznych podwyżek? ZUS pokazuje pierwsze wyliczenia. Kto zyska najwięcej?

Choć do marca 2026 roku pozostało jeszcze kilka miesięcy, ZUS i rządowi analitycy przedstawiają już pierwsze prognozy dotyczące przyszłorocznej waloryzacji emerytur i rent. Wszystko wskazuje na to, że czasy dwucyfrowych podwyżek, do których przyzwyczaiła nas wysoka inflacja, powoli mijają. Ile realnie zyskają seniorzy i dlaczego dla niektórych podwyżka może być mimo wszystko „wielka”?Seniorzy przyzwyczaili się w ostatnich latach do waloryzacji rzędu 12 czy 14 proc. Była to jednak reakcja na drastycznie rosnące ceny w sklepach. Obecnie sytuacja gospodarcza się stabilizuje, co dla portfeli emerytów oznacza jedno: wskaźnik waloryzacji w 2026 roku będzie znacznie niższy.

pieniadze
27.11.2025 14:01 Polacy oszczędzą więcej bez podatku. IKE z rekordowym limitem w 2026 roku

Indywidualne Konto Emerytalne (IKE), będące kluczowym elementem prywatnego, dodatkowego oszczędzania na starość, ponownie zyskuje na atrakcyjności. Oszczędzający mogą zacierać ręce – w 2026 roku maksymalny roczny limit wpłat ma osiągnąć rekordowy poziom.

Emerytura
27.11.2025 09:14 Emerytura wyższa nawet o połowę. ZUS ujawnia dokładne wyliczenia, decyzja zależy od seniora

Większość przyszłych emerytów z niepokojem patrzy w przyszłość, widząc prognozy dotyczące tzw. stopy zastąpienia. Przyjmujemy, że świadczenie z ZUS będzie niskie i nic nie da się z tym zrobić. Tymczasem w systemie emerytalnym zaszyty jest pewien mechanizm, o którym rzadko myślimy w kategoriach inwestycji. Eksperci wyliczyli, że odpowiednia strategia może sprawić, iż na nasze konto będzie wpływać kwota o połowę wyższa, niż wynikałoby to z pierwotnych wyliczeń. Gdzie tkwi haczyk? Wcale go nie ma – jest tylko matematyka.

Nowe limity dorabiania do emerytur i rent. Zasady obowiązujące od grudnia 2025 roku
26.11.2025 19:48 Nowe limity dorabiania do emerytur i rent. Zasady obowiązujące od grudnia 2025 roku

Od grudnia 2025 roku do lutego 2026 roku obowiązywać będą zaktualizowane zasady dotyczące łączenia pracy zarobkowej z pobieraniem świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zmiany w limitach przychodów wymagają uwagi ze strony osób, które nie osiągnęły jeszcze pełnego wieku emerytalnego, gdyż przekroczenie nowych progów może skutkować finansowymi konsekwencjami. Poniższy materiał przedstawia szczegółowe dane dotyczące kwot granicznych oraz mechanizmów rozliczeń.

Waloryzacja emerytur i rent w 2026 roku. Emeryci nie mają powodów do radości.
25.11.2025 17:17 Waloryzacja emerytur i rent w 2026 roku. Emeryci nie mają powodów do radości

Kolejny rok przynosi rozczarowanie dla milionów emerytów i rencistów. Zamiast zapowiadanych podwyżek, świadczenia wzrosną jedynie symbolicznie. Które grupy będą mogły liczyć na nieco wyższe dodatki, a które zaledwie na kilka groszy? Sprawdzamy, jak wyglądać będzie rzeczywista waloryzacja w 2026 roku.

Krystyna Pawłowicz
25.11.2025 16:01 Dwie emerytury i sowita odprawa. Tyle pieniędzy otrzyma Pawłowicz po odejściu z TK

Przejście w stan spoczynku Krystyny Pawłowicz, sędzi Trybunału Konstytucyjnego (TK), z dniem 5 grudnia, zgodnie z potwierdzeniem biura prasowego TK, kończy pewien etap w polskim wymiarze sprawiedliwości. Oprócz dwóch świadczeń emerytalnych – tzw. zwykłej i sędziowskiej – sędzia Pawłowicz otrzyma również pokaźną odprawę oraz ekwiwalent za niewykorzystany urlop.

Emerytury czerwcowe: kto skorzysta, kiedy wzrost i czy będzie wyrównanie
25.11.2025 11:55 Zmiana dla wielu emerytów od 1 stycznia 2026. Tyle ZUS może dorzucić "z urzędu"

Długo wyczekiwana sprawiedliwość wreszcie nadejdzie, choć z pewnym goryczą. Ponad 150 tysięcy seniorów, którzy przez lata pobierali zaniżone świadczenia tylko dlatego, że złożyli wniosek w niefortunnym miesiącu, doczeka się podwyżek. ZUS przeliczy ich emerytury automatycznie, ale na wyrównanie krzywd z przeszłości nie ma co liczyć.Przez ponad dekadę w polskim systemie emerytalnym funkcjonowała pułapka, w którą wpadały osoby kończące karierę zawodową w czerwcu. Ze względu na specyficzne zasady waloryzacji kapitału i składek, "czerwcowi emeryci" otrzymywali świadczenia niższe nawet o kilkaset złotych niż ich koledzy, którzy na emeryturę przeszli w maju lub lipcu. Problem został systemowo rozwiązany w 2021 roku, ale przepisy nie objęły wówczas osób, które przeszły na emeryturę wcześniej. Teraz rząd wraca do sprawy.

emeryci
24.11.2025 21:30 Pracownicy 50 plus pod ochroną. Sąd Najwyższy stawia jasne granice

Siedmioosobowy skład Sądu Najwyższego jednoznacznie określił zasady ochrony przedemerytalnej, dając pracownikom powyżej 50. roku życia większą pewność zatrudnienia. Orzeczenie porządkuje rozbieżne interpretacje przepisów i wyznacza granice, których pracodawca nie może przekroczyć.

emerytura, książeczka wojskowa
24.11.2025 12:49 Ważne wieści dla seniorów. Emerytura może być wyższa, przeszukaj szuflady i złóż wniosek

W wielu domach wciąż leżą zapomniane dokumenty, które mogą dziś zyskać zupełnie nowe znaczenie. Niewielka, zielona książeczka sprzed lat potrafi otworzyć drogę do zaskakującej korzyści finansowej. Coraz więcej osób odkrywa, że jej brak w dokumentacji może wpływać na ich świadczenia. Czy warto ją odszukać i sprawdzić, jakie możliwości może jeszcze dawać?

pieniądze polskie, ZUS
23.11.2025 17:20 Podwójne emerytury z ZUS i KRUS w ogniu krytyki. Rolnicy pytają o równe zasady

W polskim systemie emerytalnym od lat współistnieją dwa filary, które mają zabezpieczać różne grupy zawodowe. W praktyce jednak ich połączenie okazuje się źródłem licznych sporów i poczucia nierównego traktowania. Na pierwszy plan ponownie wraca temat rolników, którzy przez część życia pracowali poza gospodarstwem i jednocześnie prowadzili działalność rolniczą.

spadek pieniądze
23.11.2025 13:09 Tyle emerytury dostaniesz przy zarobkach 7 tys. zł na miesiąc. Kwota może mocno zdziwić

To pytanie, które zadaje sobie duża część Polaków: jaką emeryturę naprawdę dostanę po dekadach pracy? Czy odłożone składki rzeczywiście zapewnią godne życie? Lepiej zapomnieć o pobożnych życzeniach i mitach, że świadczenie z ZUS będzie „drugą pensją”. Prawda, poparta chłodną kalkulacją, pokazuje, że realne kwoty mogą być dla wielu szokiem, a różnica między obecną pensją a przyszłą wypłatą jest aż nadto „bolesna”.

emerytura, zwrot podatku
22.11.2025 17:10 Zwrot podatku za 13. i 14. emeryturę. Seniorzy muszą spełnić jeden warunek

Coroczne rozliczenia dla seniorów mogą w tym roku przynieść nieoczekiwane rezultaty. Wielu z nich nie zdaje sobie sprawy, że prosta procedura pozwala odzyskać środki, które do tej pory wydawały się bezpowrotnie utracone. Seniorzy wkrótce będą mogli liczyć na zwrot podatku za 13. i 14. emeryturę. Aby jednak otrzymać pieniądze, trzeba spełniać jeden kluczowy warunek.

Seniorka
20.11.2025 22:21 Przerażająca spirala długów seniorów. Pękła bańka, to bajońska suma

Polscy seniorzy wkraczają w przerażającą spiralę zadłużenia. Choć wielu z nich zaciąga pożyczki na niewielkie kwoty, spada liczba dłużników, a łączna suma zaległych zobowiązań osób po 65. roku życia osiąga poziom bezprecedensowy. W obliczu rosnących kosztów życia i braku realnej pomocy finansowej sytuacja może mieć daleko idące konsekwencje.

ZUS emeryci
20.11.2025 22:01 Pilne wieści dla emerytów, zacznie się 1 grudnia. Jedna pomyłka i mogą słono zapłacić

Końcówka roku to zazwyczaj czas planowania świątecznych wydatków, jednak dla sporej grupy seniorów nadchodzące tygodnie powinny upłynąć pod znakiem skrupulatnej analizy pasków wynagrodzeń. Od 1 grudnia wchodzą w życie nowe regulacje, które bezpośrednio zdecydują o tym, czy emerytura wpłynie na konto w pełnej wysokości, czy zostanie pomniejszona lub zawieszona.

ZUS list
20.11.2025 15:16 Najnowsze dane z ZUS. Tyle wynosi średnia emerytura w Polsce

Najnowszy raport Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przekazuje informacje istotne dla wielu polskich seniorów. Wysokość średniej emerytury uległa znaczącej zmianie, nie każdy będzie tym usatysfakcjonowany. Taka kwota wpływa na konta tysięcy Polaków.

Tyle płacą za prąd polscy emeryci. "Piorę w nocy, telewizor tylko na serial". Szokujące kwoty
20.11.2025 14:16 Emerytka pokazała rachunek za prąd. Ledwo go używała

Codzienne życie wielu seniorów zamieniło się w ciągłe liczenie kosztów. Jedna z emerytek postanowiła radykalnie zmienić domowe nawyki, by wygrać walkę z cenami energii. Pralka działająca tylko pod osłoną nocy i telewizor włączany jedynie na krótki czas miały być gwarancją niskich opłat. Kiedy jednak kobieta otworzyła kopertę z najnowszym rozliczeniem, kwota na rachunku zweryfikowała opłacalność tych wyrzeczeń.

Seniorzy pieniądze
19.11.2025 19:14 Dobre wieści dla seniorów. W grudniu do niektórych przelew na konto przyjdzie aż dwa razy

Grudzień to dla domowych budżetów jeden z najbardziej wymagających miesięcy w roku. Przygotowania do świąt, prezenty i zimowe rachunki sprawiają, że każda złotówka oglądana jest z dwóch stron. W tym roku spora grupa seniorów może liczyć na nietypową sytuację na swoich kontach bankowych. W Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych doszło do zmian.

seniorzy
18.11.2025 13:28 Emerytura już w wieku 53 lat? Rząd rozważa zmiany, mogą dotknąć miliony Polaków

Rząd szykuje zmiany, które mogą całkowicie odmienić przyszłość polskich emerytów. Coraz głośniej mówi się o odejściu z pracy nawet kilkanaście lat wcześniej — a eksperci już ostrzegają, że skutki mogą być nieodwracalne.

BiznesINFO.pl
Obserwuj nas na: