
Matryca stawek VAT – terminy, modyfikacje, przykłady
Pod koniec 2019 r. weszły w życie przepisy wprowadzające nową matrycę stawek VAT. Miała obowiązywać od 1 kwietnia 2020 r., termin jednak z powodu koronawirusa został przesunięty na lipiec 2020 r. Od 1 listopada 2020 r. stosuje się nowe przepisy dotyczące stawek VAT dla wydawnictw prasowych i książkowych, nut i map.
Jakie stawki podatkowe obowiązują w Polsce?
Podatek od towarów i usług:
- podstawowa: 23%
- obniżone: 8%, 5% i 0%
- tzw. stawka zwolniona, która jest umownym terminem obejmującym grupę towarów i usług ustawowo zwolnionych od podatku VAT.
Podatek dochodowy:
- podatek liniowy – 19%,
- stawka podatku dochodowego dla osób fizycznych rozliczających się na zasadach ogólnych – 17%,
- podatek dochodowy od przychodów nieujawnionych – 75%.
Podatek od czynności cywilnoprawnych:
- udzielenie pożyczki – 0,5%,
- podniesienie kapitału spółki – 0,5%,
- sprzedaż rzeczy – 2%,
- sprzedaż praw majątkowych – 1%.
Matryca stawek VAT
Matryca stawek VAT zastąpiła dotychczasowy system stawek VAT oparty na Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 2008 r. (PKWiU), który był systemem zbyt rozbudowanym i skomplikowanym, a także krytykowanym za brak wiążącej mocy opinii klasyfikacyjnych wydawanych przez GUS. Nowa matryca stawek VAT zmienia sposób identyfikowania towarów i usług na potrzeby VAT i odchodzi od PKWiU2008 na rzecz:
- nomenklatury scalonej (CN) albo Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) w zakresie towarów,
- aktualnej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) w zakresie usług.
Matryca stawek VAT obejmuje:
- zmianę klasyfikacji towarów i usług na potrzeby VAT,
- uproszczenie systemu stawek VAT,
- wprowadzenie wiążącej informacji stawkowej (WIS),
- zmiany w systemie ryczałtowym dla rolników.
Na czym polega uproszczenie stawek VAT?
Nowa matryca stawek VAT zapewnia przejrzystość systemu i prostego stosowania przepisów w tym zakresie. Zmianom uległy także stawki obniżone.
Nowa matryca stawek VAT zbudowana została na następujących założeniach:
- objęcie jedną stawką w jak największym stopniu całych grup towarowych – zmniejszenie liczby pozycji w nowych załącznikach do ustawy o VAT, które zawierają wykazy towarów i usług opodatkowanych według stawek odpowiednio 8% i 5%,
- generalne obniżenie stawek – tzw. równanie w dół,
- zrównoważenie efektu uproszczenia matrycy podwyżkami stawek na wybrane towary.
Co zmienia nowa matryca stawek VAT?
Obniżeniem stawek VAT objęte zostały:
- owoce tropikalne i cytrusowe, niektóre orzechy – z 8% do 5%,
- pieczywo o terminie przydatności do spożycia lub minimalnej trwałości przekraczającej 14 dni – z 8% do 5%,
- wyroby ciastkarskie – z 8% lub 23% – do 5%,
- zupy, buliony, żywność homogenizowana – w tym również dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego – z 8% do 5%,
- musztarda, niektóre przyprawy przetworzone – z 23% do 8%,
- produkty dla niemowląt i dzieci – z 8% do 5%,
- artykuły higieniczne (podpaski, tampony higieniczne, pieluchy) – z 8% do 5%,
- e-booki, e-prasa, w tym np. audiobooki ściągane przez Internet, książki nieoznaczone symbolem ISBN oraz gazety, czasopisma nieoznaczone ISSN – z 23% do 5% dla wydawnictw książkowych oraz czasopism regionalnych i lokalnych drukowanych, na dyskach, płytach itp. i 8% dla wydawnictw prasowych.
Podwyższeniu stawki VAT objęte zostały:
- homary i ośmiornice, inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne oraz przetwory z nich, kawior oraz namiastki kawioru, jak również sprzedawane w różnego rodzaju placówkach gastronomicznych posiłki, których składnikiem są ww. produkty – z 5% i 8% do 23%,
- lód używany do celów spożywczych i celów chłodniczych – z 8% do 23%,
- czasopisma specjalistyczne, z wyjątkiem czasopism regionalnych i lokalnych drukowanych, na dyskach, płytach itp. (dla których utrzymuje się stawkę 5%) – z 5% do 8%,
- drewno opałowe – z 8% do 23%.
Stawką VAT wynoszącą 8% objęte będą:
- towary i usługi wykorzystywane w produkcji rolniczej,
- wyroby medyczne, produkty lecznicze, środki odkażające,
- usługi związane z kulturą, sportem, rekreacją, transport osobowy, roboty konserwacyjne, usługi gastronomiczne,
- usługi uzdatniania i dostarczania wody mieszkańcom za pośrednictwem sieci wodociągowych lub poza systemem sieciowym,
- nasienie zwierząt objętych stawką obniżoną 8% (m.in. bydła, świń, kóz i owiec) oraz 5% (ryb),
- urządzenia komputerowe do pisma Braille'a,
- maszyny do pisania dla niewidomych,
- maszyny poligraficzne do pisma Braille'a,
- urządzenia do zapisywania i odczytywania tekstów w alfabecie Braille'a.
