Waloryzacja świadczenia dla konkretnej grupy seniorów. Niemal 6 tys. zł "na rękę" od marca 2026

Polska zmaga się z kryzysem demograficznym

Systematyczny wzrost kwoty świadczeń dla seniorów to nie tylko kwestia wskaźników ekonomicznych, ale również, a może przede wszystkim, pochodna zmian demograficznych. Polska, podobnie jak większość krajów Europy, jest krajem starzejącym się, a grupa tzw. oldest old (osób sędziwych) rośnie w tempie wykładniczym. Jeszcze dekadę temu stulatkowie byli w Polsce rzadkością, dziś ZUS wypłaca takie świadczenia tysiącom osób, a prognozy na kolejne lata wskazują na dalszy trend wzrostowy.

Waloryzacja emerytur w 2026 roku będzie testem dla wydolności Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Choć samo świadczenie dla stulatków stanowi ułamek wydatków ZUS, to w połączeniu z ogólną waloryzacją, prognozowaną na poziomie około 4,9 procent w 2026 roku i podobnych wartości w latach kolejnych, tworzy presję na budżet państwa. Rządzący muszą liczyć się z tym, że "bonus za długowieczność” z roku na rok będzie kosztował podatników coraz więcej, co może w przyszłości wymusić debatę nad zasadami jego przyznawania, choć obecnie nikt nie odważy się podnieść ręki na przywileje najstarszych seniorów.

Warto również zauważyć, że wysokość emerytury honorowej jest obecnie określona kwotowo w ustawie i podlega corocznej waloryzacji, co uniezależnia ją od wahań przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce. Mechanizm ten sprawia, że każda kolejna marcowa waloryzacja automatycznie winduje stawkę dla przyszłych stulatków. Dla obecnych 99-latków, którzy setne urodziny będą świętować po 1 marca 2026 roku, perspektywa otrzymania dodatkowych 5835 zł netto miesięcznie jest z pewnością krzepiąca, stanowiąc godne zwieńczenie wieku senioralnego.

ZUS wypłaca Polakom emeryturę

W polskim systemie zabezpieczenia społecznego Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) pełni rolę nie tylko wypłacającego standardowe świadczenia za wysługę lat, ale również realizuje zadania o charakterze szczególnym. Jednym z nich jest obsługa tzw. specjalnego dodatku przyznawanego seniorom, którzy spełnili kluczowy warunek. Jeszcze do niedawna mechanizm ten był krytykowany za brak elastyczności, kwota przyznana w dniu setnych urodzin nie podlegała waloryzacji, co oznaczało, że stulatkowie z dłuższym stażem otrzymywali realnie niższe wsparcie niż nowi beneficjenci.

Sytuacja uległa diametralnej zmianie wraz z wejściem w życie nowych przepisów w 2025 roku, które zrewolucjonizowały zasady przyznawania i aktualizacji tego świadczenia. Obecnie emerytura honorowa, podobnie jak standardowe renty i emerytury, podlega corocznej waloryzacji, co ma chronić najstarszych seniorów przed skutkami inflacji i utratą siły nabywczej pieniądza. Jest to istotna zmiana systemowa, ponieważ wcześniej świadczenie to było przyznawane w stałej wysokości odpowiadającej kwocie bazowej obowiązującej w dniu urodzin beneficjenta i zamrażane na kolejne lata.

Dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych obsługa rosnącej grupy stulatków staje się coraz większym wyzwaniem logistycznym i finansowym. Warto pamiętać, że emerytura honorowa przysługuje z urzędu osobom pobierającym już świadczenia z ZUS lub KRUS, natomiast seniorzy, którzy dotychczas nie byli w systemie (na przykład nigdy nie pracowali), muszą złożyć odpowiedni wniosek, by otrzymać te pieniądze. Warunek wieku jest tutaj bezwzględny, prawo do dodatkowej gotówki nabywa się dokładnie w dniu setnych urodzin.

Zobacz też: Od 1 stycznia 2026 r. wyższe kary dla kierowców. Nawet 1920 zł za jeden dzień spóźnienia

Istotne świadczenie będzie waloryzowane

Kluczowym tematem dyskusji wokół przyszłorocznej waloryzacji są konkretne kwoty, które zasilą domowe budżety seniorów. Według najnowszych wyliczeń i prognoz, od 1 marca 2026 roku wysokość świadczenia honorowego brutto wzrośnie do poziomu 6911,63 zł. Jest to bezpośredni skutek zastosowania wskaźnika waloryzacji, który choć niższy niż w latach szczytowej inflacji, wciąż gwarantuje solidny zastrzyk gotówki. Dla porównania, jeszcze w 2025 roku kwota ta oscylowała w granicach 6589 zł brutto.

Najbardziej interesująca dla beneficjentów jest jednak kwota "na rękę”. Po odliczeniu niezbędnych danin publicznych emerytura honorowa w 2026 roku wyniesie około 5835 zł netto miesięcznie. Skąd bierze się ta różnica? ZUS jest zobligowany do potrącenia składki zdrowotnej oraz zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 12 procent, co łącznie uszczupla świadczenie o ponad tysiąc złotych. Mimo tych potrąceń finalna suma 5835 zł stanowi znaczące wsparcie, często przewyższające podstawową emeryturę wypracowaną przez całe życie zawodowe seniora.

Wzrost świadczenia netto o około 270-280 zł względem roku 2025 to dobra wiadomość dla domowych budżetów najstarszych Polaków. Co istotne, pieniądze te są wypłacane niezależnie od standardowej emerytury, co oznacza, że stulatek otrzymuje co miesiąc dwa przelewy lub jeden zsumowany: swoje wypracowane świadczenie oraz premię za wiek. W dobie rosnących kosztów opieki geriatrycznej, leków i rehabilitacji, tak wysoki dodatek przestaje być jedynie symbolicznym gestem państwa, a staje się realnym fundamentem bezpieczeństwa finansowego sędziwych obywateli.