Edukacja to szereg działań i procesów (na ogół zamierzonych i często zinstytucjonalizowanych), których celem jest rozwój intelektualny i moralny człowieka, wraz z nabywaniem przez niego nowej wiedzy i umiejętności praktycznych. Nierzadko nacisk kładzie się także na wykształcenie w edukowanym właściwych postaw etycznych czy społecznych, a także na kształtowanie jego charakteru pod kątem asertywności, zdolności do wnikliwej obserwacji i logicznego myślenia, czy właściwego wyciągania wniosków.
W zdecydowanej większości krajów świata edukacja ma wymiar formalny, gdzie wiodącą rolę w całym procesie odgrywają szkoły wszystkich szczebli – od szkoły podstawowej aż do studiów wyższych. Prym w tej mierze wiedzie edukacja państwowa, choć nie bez znaczenia jest także edukacja prywatna. Nie wolno jednak zapominać o fakcie, że rodzice odgrywają znaczącą rolę w wychowaniu i edukacji dziecka.
Zdecydowana większość dzieci w Polsce pobiera edukację w ramach państwowego szkolnictwa bezpłatnego, a więc systemu który wszyscy obligatoryjnie opłacamy w podatkach. Coraz częściej jednak rodzice decydują się na edukację prywatną, co do której panuje przeświadczenie, że jest ona znacznie lepsza jakościowo.
W teorii rzeczywiście dzieci kształcone w prywatnych placówkach cieszą się później dużo lepszymi wynikami egzaminów, co pokazują statystyki. Nie oznacza to jednak, że w szkole państwowej panuje zły poziom nauczania.
Rodzice powinni indywidualnie podejść do tej kwestii, biorąc pod uwagę szereg różnorodnych czynników. Nie do pominięcia jest oczywiście koszt takiej edukacji. W zależności od placówki, prywatna szkoła podstawowa może pobierać od 600 do 1 600 złotych czesnego miesięcznie. Nauka w prywatnym liceum może być dużo droższa, dochodząc nawet do 10 000 złotych czesnego miesięcznie.
Utarło się przekonanie, że edukację należy koniecznie utożsamiać ze szkolnictwem – zarówno w formie państwowej, jak i prywatnej. Jest to jednak przekonanie błędne, bowiem w sensie filozoficznym czy socjologicznym, edukacja może nabierać znacznie głębszego wymiaru na wielu polach.
Oprócz edukacji formalnej, a więc takiej pobieranej w ramach nauki szkolnej, wyróżnić możemy także edukację nieformalną. Nie bez powodu mówi się przecież, że człowiek uczy się przez całe życie. Chodzi tu o wszelkie umiejętności czy wiedzę jaką nabywamy w toku życia – zarówno poprzez udział w życiu kulturalnym (książki, prasa, film, gry wideo, etc.), gospodarczym (np.: prowadzenie własnej działalności gospodarczej), czy społecznym (członkostwo w klubach zainteresowań, organizacjach pozarządowych, klubach sportowych, etc.).
Inną formą edukacji jest „samoedukacja”, a więc podejmowanie osobistych wysiłków na rzecz rozwoju osobistego i kształcenia się w interesujących nas dziedzinach. Ostatnią z możliwych do wyróżnienia form edukacji jest „edukacja ad hoc”, czyli ogół naszych codziennych doświadczeń, których nastania i przebiegu nie możemy przewidzieć, ale których rezultatem jest nabycie odpowiedniej wiedzy.
Pokaż więcej
Sposób postrzegania zawodu nauczyciela przez społeczeństwo znacznie się zmienił na przestrzeni ostatnich lat. Aktualnie mamy do czynienia ze sporymi brakami kadrowymi w polskich szkołach. Czy planowane na 2026 rok podwyżki zachęcą Polaków do tego zawodu? Wiadomo już, ile będą zarabiać nauczyciele w przyszłym roku. Przedstawiamy szczegóły.
Polski system edukacji wkrótce czekają duże zmiany, które będą wprowadzane stopniowo, począwszy od roku szkolnego 2026/27. Dotkną one przede wszystkim samego procesu nauczania, ale też kluczowych egzaminów, takich jak matura i egzamin ósmoklasisty. Termin jednego z nich zostanie przesunięty, zaś przyszłorocznym maturzystom odebrano możliwość zdawania jednego języka obcego.
Według ostatnich statystyk GUS w Polsce zwiększa się grupa NEET, młodych osób pozostających poza systemem edukacji i rynkiem pracy. W wielu przypadkach ich sytuacja nie jest efektem lenistwa, braku motywacji ani złej woli. Polska prezentuje się korzystnie na tle UE (10,1 proc. wobec 12,4 proc.), choć specjaliści podkreślają, że problem nieustannie narasta. Co dokładnie kryje się za pojęciem NEET?
Kalendarz szkolny jest wypełniony licznymi świętami, które obchodzą zarówno uczniowie, jak i nauczyciele. Jedną z takich okazji jest Dzień Edukacji Narodowej odbywający się 14 października. To tego dnia dzieci i młodzież zostają w domach i korzystają z dnia wolnego od zajęć szkolnych. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, co robią wtedy nauczyciele.
Ministerstwo Edukacji Narodowej podało oficjalne informacje dotyczące nadchodzących ferii zimowych. W tym roku doszło do dużej zmiany, która może wpłynąć na kondycję miejscowości turystycznych. Mimo to wielu Polaków już może zacząć planować wyjazdy podczas zimowej przerwy, lepiej już złożyć wniosek urlopowy. Uczniowie będą mogli odpocząć.
Polska znajduje się wśród państw, które najczęściej padają ofiarami cyberataków. Choć w wielu sytuacjach zabezpieczenia spełniają swoją rolę, to nie zawsze są w stanie powstrzymać przestępców. Teraz celem oszustów stały się polskie dzieci. Ministerstwo ostrzega, na te dane polują najczęściej. To duże zagrożenie dla rodziców i szkół.
Ponad 4000 zł mogą otrzymać beneficjenci specjalnego świadczenia kompensacyjnego wypłacanego przez ZUS. Aby to jednak było możliwe, konieczne jest spełnienie szeregu warunków wynikających bezpośrednio z obranej ścieżki kariery. Według danych z czerwca br. świadczenie pobierało ponad 10 tys., a jego średnia wysokość wynosiła ponad 4100 zł.
Wyniki nowego sondażu opublikowanego przez Wirtualną Polskę w sprawie nowego przedmiotu szkolnego, jakim jest edukacja zdrowotna, sprawiły niemałe zaskoczenie. Pomimo że tematy zawarte w podstawie programowej są poddane ognistej dyskusji, wielu Polaków zajęło w tej sprawie dosyć podobne stanowisko. Wiadomo, czy rodzice dzieci uczących się w polskich szkołach, chcieli posyłać pociechy na te zajęcia.
Polscy studenci doświadczają licznych problemów ekonomicznych, a koszt utrzymania się w większym mieście stale rośnie. Wielu z nich jest zmuszonych do podjęcia pracy, co w przypadku dużej ilości nauki staje się nie do pogodzenia. Istnieją jednak sposoby na tę sytuację. Stypendia dla studentów są coraz powszechniejsze, można otrzymać wysokie kwoty.
Zmiany w polskich szkołach, które wchodzą w życie od września 2025 roku, obejmują wiele elementów. Niektóre przedmioty znikają, inne pojawiają się w planach zajęć, a podstawa programowa została uszczuplona. Główny Inspektorat Sanitarny sprawdzi, jak przełożyło się to na tę jedną kwestię dotyczącą wszystkich uczniów. Kontrole ujawnią rzeczywistość.
Już jutro rozpoczyna się nowy rok szkolny, a tysiące uczniów powędruje do budynków, w których spędzą najbliższe lata swojego życia. Nie jest więc zaskoczeniem, że stan szkół jest cyklicznie sprawdzany przez sanepid. Tak było i tym razem, placówki zostały sprawdzone pod wieloma kątami, takich efektów niewielu się spodziewało.
W nadchodzącym roku szkolnym 2025/26, rodzice pociech uczęszczających na zajęcia będą musieli podjąć decyzję, czy chcą, aby ich dzieci uczestniczyły w nowym przedmiocie, który właśnie debiutuje w systemie szkolnictwa. Nowość w planie lekcji budzi duże kontrowersje, szczególnie w środowiskach pozaszkolnych. Deklarację trzeba złożyć do 25 września, później nauka przedmiotu staje się obowiązkowa.
MEN ogłosiło nowy harmonogram roku szkolnego, który wywołał kontrowersje wśród rodziców. Za niespełna dwa tygodnie uczniowie wrócą do szkół, a zmiany w organizacji zajęć wpłyną na całe rodziny. Konsekwencje odczuje także branża turystyczna i popularne miejscowości wypoczynkowe. Wielu rodziców już teraz zastanawia się, jak dostosować plany do nowych terminów.
Polską szkołę czeka wielka rewolucja. Pierwsze gigantyczne zmiany zajdą już w zbliżającym się roku szkolnym, to wtedy do planów lekcji zostaną dodane dwa zupełnie nowe przedmioty. To jednak nie koniec modyfikacji. Już wkrótce ten jeden przedmiot przestanie być nauczany w 45-minutowych jednostkach, nauczyciele będą mieli do czego się przyzwyczajać.
W warszawskim ogrodzie botanicznym pojawiła się prawdziwa ogrodnicza sensacja. Zwiedzający mogą podziwiać ekstremalnie rzadki gatunek, którego charakterystyczny zapach niemal powala na kolana. Spektakl natury zdarza się raz na kilka lat. Nic więc dziwnego, że kolejki warszawiaków i turystów z najdalszych zakątków kraju ustawiają się do szklarni. Okaz wzbudził tak duże zainteresowanie, że zorganizowano transmisję na żywo, podczas której internauci śledzili postępy w kwitnieniu rośliny. Byliśmy na miejscu.
Rosnące napięcia na linii rząd–środowisko nauczycielskie przybierają na sile. Mimo wprowadzonych zmian w przepisach dotyczących Karty nauczyciela, część od dawna komunikowanych problemów nie znalazło rozwiązania. Związek Nauczycielstwa Polskiego nie wycofuje się z zapowiedzi protestu i kontynuuje presję na rządzących. Sygnały niezadowolenia są coraz bardziej słyszalne, a edukacja ponownie staje się przedmiotem publicznej debaty. ZNP formułuje konkretne żądania i wyznacza granice cierpliwości — czego dowodem jest wyznaczenie daty ogólnopolskiego protestu.
Lata temu ten zawód był uznawany za prestiżowy i za jeden z najistotniejszych w całym kraju. Dziś Polacy nie chcą już tak pracować, widząc, że apele nie przynoszą zbyt wielu skutków. Jest coraz więcej przypadków osób porzucających pracę po zaledwie kilku dniach, a wygląda na to, że rząd wciąż będzie rozkładał ręce. Tak źle jeszcze nie było.
Dostępne modele pogodowe sugerują kolejne gwałtowne uderzenie frontu. Tym razem może uderzyć z obu stron niemal jednocześnie: najpierw na południowym wschodzie, a chwilę później centrozachodzie. Do 1 sierpnia może dojść do przynajmniej kilku zagrożeń.
Nauczyciele dwóch przedmiotów znaleźli się w trudnym położeniu. Redukcje etatów wynikają nie tylko z postępującego niżu demograficznego, ale również z reform wprowadzonych przez nowy rząd po objęciu władzy w 2023 roku. Już teraz wiadomo, które grupy pedagogów mogą w najbliższym czasie stracić pracę. Część z nich rozważa zmianę zawodu lub podjęcie dodatkowych studiów, aby móc dalej pracować w systemie edukacji.
Tegoroczni maturzyści oraz osoby, które postanowiły podnieść poziom swoich kompetencji i wykształcenia pewnie zastanawiają się teraz jaki kierunek studiów wybrać. W idealnym świecie czynnikiem decydującym powinny być zainteresowania i chęć poszerzania wiedzy w konkretnym zakresie. W praktyce wygląda to jednak inaczej i opiera się na kalkulacji — która specjalizacja opłaca się bardziej, a która mniej. W tym roku przyszli studenci wykazali zainteresowanie zwłaszcza jedną dziedziną nauki. Który kierunek jest aktualnie najbardziej oblegany?
Choć wakacje dopiero się rozpoczęły, tysiące rodziców już myśli o tym, ile wyniesie ich wyprawka szkolna dla dziecka. Lista potrzebnych przyborów się nie kończy, a ich ceny potrafią zaskoczyć. Pewne jest jedno — świadczenie “Dobry Start” może nie pokryć nawet połowy poniesionych kosztów, w niektórych przypadkach będzie tylko kroplą w morzu potrzeb.
Resort zdrowia, Inspektorat Sanitarny i specjalny zespół przy izbie parlamentu pracują nad wprowadzeniem w Polsce programu refundacji leku, który miałby być współfinansowany z budżetu w modelu profilaktycznym. To odpowiedź na rosnącą skalę infekcji, notowaną od kilku lat i rokowania, które nie wydają się przywidywać tendencji spadkowej. Refundacja obowiązuje już w większości krajów UE.
Inicjatywa deregulacyjna sięga uniwersytetów. W procesie konsultacji z przedstawicielami inicjatywy Rafała Brzoski SprawdzaMy, polska legislacja doczekała się odkrycia: przynajmniej od kilku lat uniwersyteckie dyplomy nie mają większego znaczenia na rynku pracy. Nie da się ich zweryfikować.
8 lipca 2025 roku tegoroczni maturzyści poznali wyniki swoich egzaminów dojrzałości. Teraz nadszedł czas na ukończenie rekrutacji na uczelnię wyższą i oczekiwanie na ostateczne wyniki rekrutacji. Niektóre kierunki studiów są wyjątkowo oblegane, a liczba osób na jedno miejsce może zaskoczyć. W niektórych przypadkach można się zaskoczyć.
Centralna Komisja Egzaminacyjna we wtorek 8 lipca opublikowała wstępne dane dotyczące wyników matur przeprowadzonych w terminie majowym. Wstępne informacje wskazują, ilu uczniów zdało egzamin, a ilu musi się nastawić na poprawkę w sierpniu lub ponowne podejście w przyszłym roku. Poziom zdawalności w 2025 roku jest niepokojący — wiadomo, z czym młodzież ma największy problem.
Choć rok szkolny zakończył się już jakiś czas temu, właśnie dziś powraca temat rozdanych świadectw. Ministerstwo Edukacji Narodowej otrzymało sygnały o nieprawidłowościach, okazuje się, że mogły wystąpić poważne błędy. Pojawił się pilny komunikat, na te elementy powinno się zwrócić uwagę.
Od września 2025 roku uczniowie szkół podstawowych i średnich będą mogli uczęszczać na nowe zajęcia z edukacji zdrowotnej. Przedmiot zastąpi dotychczasowe wychowanie do życia w rodzinie, ale nie będzie obowiązkowy. Eksperci biją na alarm: "Nie wypisujcie dzieci".
Choć dziś zakończył się rok szkolny, to rodzice muszą pamiętać o kolejnym, który rozpocznie się we wrześniu. Wkrótce rozpocznie się bowiem przyjmowanie wniosków o przyznanie świadczenia przysługującego uczącym się dzieciom. Ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej przypomina o ważnym terminie dot. realizacji programu Dobry Start.