Surowe kary dla posiadaczy kominków. Nie dopełnisz tego obowiązku, dostaniesz 500 zł mandatu
Posiadanie kominka w domu to dla wielu osób symbol ciepła i rodzinnej atmosfery, często jednak to udogodnienie wiąże się z obowiązkami, o których łatwo zapomnieć. Prawo budowlane w Polsce nakłada na właścicieli nieruchomości konkretne wymogi dotyczące utrzymania przewodów kominowych, a ich zlekceważenie może skończyć się nie tylko mandatem do 500 zł, ale też odmową wypłaty odszkodowania w przypadku pożaru.
Roczna kontrola, kwartalne czyszczenie - co mówi Prawo Budowlane
Kluczowym aktem prawnym, który reguluje kwestię przeglądów kominów, jest ustawa Prawo Budowlane, a konkretnie jej artykuł 62. Zgodnie z nim, każdy właściciel lub zarządca obiektu budowlanego ma ustawowy obowiązek poddawania przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych) kontroli okresowej co najmniej raz w roku. Coroczny przegląd techniczny ma na celu sprawdzenie stanu instalacji i jest niezbędny do zapewnienia bezpieczeństwa.
Obowiązek ten dotyczy wszystkich budynków, w których jest zainstalowane źródło ciepła, w tym również kominki. Nie ma przy tym znaczenia, czy kominek jest podłączony do aktywnego systemu ogrzewania, czy służy jedynie do rekreacyjnego palenia "od święta". Kontrolę tę musi wykonać osoba z odpowiednimi kwalifikacjami — mistrz kominiarski lub osoba posiadająca uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności.

Oprócz rocznej kontroli technicznej równie ważne jest regularne czyszczenie przewodów kominowych, a jego częstotliwość zależy od rodzaju używanego paliwa. Jeżeli kominek jest opalany paliwem stałym (takim jak drewno, węgiel czy pellet), przewody dymowe należy czyścić cztery razy w roku (co najmniej raz na kwartał). W przypadku palenisk opalanych paliwem płynnym lub gazowym czyszczenie jest wymagane co najmniej dwa razy w roku, czyli raz na sześć miesięcy.
Dodatkowo przewody wentylacyjne muszą być czyszczone przynajmniej raz w roku. Choć czyszczenie przewodów w domach jednorodzinnych często wykonują sami właściciele, to pełny przegląd techniczny (weryfikacja stanu, drożności i szczelności) musi być potwierdzony przez uprawnionego fachowca. To jednak nie koniec kluczowych obowiązków.
E-protokół w CEEB - nowa forma kontroli i potencjalne problemy
Od września 2023 roku, po przeprowadzeniu przeglądu kominiarskiego, fachowiec nie wydaje już tradycyjnego, papierowego protokołu. Zamiast tego, jest on zobowiązany do sporządzenia elektronicznego protokołu (e-protokołu) w systemie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Ten cyfrowy dokument stał się jedyną ważną formą potwierdzenia wykonania przeglądu kominów i tym samym jest kluczowy dla spełnienia obowiązku. W praktyce oznacza to, że brak aktualnego wpisu w CEEB może być traktowany jako brak ważnego przeglądu, nawet jeśli fizyczna kontrola została przeprowadzona.
To właśnie brak tego e-protokołu w systemie może skutkować nałożeniem mandatu do 500 zł, który może zostać wystawiony przez Nadzór Budowlany lub straż miejską podczas kontroli. Kontrole te często następują po zgłoszeniach sąsiadów, na przykład, gdy z komina "kopci" lub zawsze po interwencji straży pożarnej. Warto jednak pamiętać, że grzywna w postępowaniu sądowym może być znacznie wyższa niż 500 zł.

Najpoważniejszą konsekwencją, daleko wykraczającą poza mandat, jest ryzyko odmowy wypłaty odszkodowania przez firmę ubezpieczeniową w przypadku pożaru lub zatrucia tlenkiem węgla (czadem). Ubezpieczyciele traktują brak aktualnego protokołu z przeglądu kominiarskiego jako rażące zaniedbanie lub naruszenie warunków umowy ubezpieczenia. W takiej sytuacji właściciel, nawet posiadający polisę, może zostać pozbawiony odszkodowania sięgającego setek tysięcy złotych.
Obowiązek corocznej kontroli przewodów kominowych, choć może wydawać się kolejnym administracyjnym wymogiem, w rzeczywistości jest przede wszystkim podstawową zasadą bezpieczeństwa, która ma na celu zapobieganie pożarom sadzy w kominie oraz śmiertelnie niebezpiecznym zatruciom czadem.
Dlatego, mimo że sam e-protokół jest bezpłatny, koszt regularnego przeglądu kominiarskiego (zwykle od 100 do 200 zł) jest niewielką ceną w porównaniu do potencjalnych strat i zagrożenia zdrowia, czy życia. W obliczu nowych regulacji, w kalendarzu każdego właściciela kominka powinna znaleźć się adnotacja o konieczności corocznego, potwierdzonego cyfrowo przeglądu kominiarskiego.
500 zł mandatu za posiadanie kominka. Niewielki dokument to klucz do odszkodowania
Obowiązki dotyczą każdego kominka, niezależnie od tego, czy jest używany sporadycznie, czy stanowi główne źródło ciepła w domu. Obowiązkowy, coroczny przegląd musi być potwierdzony specjalnym dokumentem — protokołem elektronicznym, który od września 2023 roku ma być wprowadzany bezpośrednio do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Warto zatem wiedzieć, jakie konkretnie kroki należy podjąć, aby uniknąć poważnych konsekwencji finansowych i prawnych związanych z zaniedbaniem kominka.