Darowizna od babci lub dziadka. O tym musisz pamiętać, by uniknąć podatku

Rodzinne wsparcie finansowe pod lupą fiskusa

Przekazywanie majątku wewnątrz rodziny jest w Polsce zjawiskiem powszechnym i najczęściej przybiera formę darowizny pieniężnej. Babcie i dziadkowie, chcąc wspomóc wnuki w edukacji czy wkładzie własnym na kredyt, decydują się na przekazanie oszczędności gromadzonych często przez lata. Choć intencje są szlachetne, z punktu widzenia Urzędu Skarbowego każda taka operacja to nabycie praw majątkowych, które podlega ustawie o podatku od spadków i darowizn.

W pierwszym odruchu wielu obdarowanych nie myśli o formalnościach, co może być błędem. Fiskus nie ocenia celu, na jaki pieniądze zostaną wydane – czy będzie to remont pokoju, czy kurs językowy – interesuje go jedynie fakt przepływu środków i to, czy został on odpowiednio udokumentowany oraz zgłoszony, jeśli przekracza ustawowe progi.

Grupy podatkowe i relacje z darczyńcą

System podatkowy w Polsce dzieli darczyńców i obdarowanych na trzy główne grupy, od których zależą limity kwot wolnych oraz stawki ewentualnego podatku. Do I grupy podatkowej zaliczamy najbliższą rodzinę, w tym małżonka, dzieci, wnuki (zstępnych), rodziców, dziadków (wstępnych), rodzeństwo oraz teściów i zięcia.

II grupa podatkowa obejmuje dalszą rodzinę, jak dzieci rodzeństwa czy rodzeństwo rodziców, natomiast III grupa to osoby niespokrewnione, np. sąsiedzi czy przyjaciele. Im dalszy stopień pokrewieństwa, tym niższa kwota wolna i wyższe obciążenia podatkowe w przypadku przekroczenia limitów.

ZOBACZ TAKŻE: To najniebezpieczniejsze dni na drogach. Policja ostrzega przed „świąteczną pułapką”

Darowizna od dziadków bez podatku. O tym trzeba pamiętać

W 2025 roku kwota wolna od podatku dla osób z I grupy podatkowej, w tym wnuków otrzymujących darowiznę od dziadków, wynosi 36 120 zł. Limit ten dotyczy sumy wszystkich darowizn otrzymanych od tej samej osoby w ciągu ostatnich 5 lat. Jeżeli wsparcie od babci lub dziadka nie przekracza tej kwoty, nie trzeba nic zgłaszać ani płacić. 

Sytuacja zmienia się, gdy darowizna jest wyższa. Aby skorzystać z pełnego zwolnienia z podatku niezależnie od sumy, należy spełnić dwa kluczowe warunki. Po pierwsze, należy zgłosić nabycie majątku do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 w terminie 6 miesięcy. Po drugie, w przypadku pieniędzy, muszą być one przekazane przelewem bankowym lub przekazem pocztowym bezpośrednio na konto obdarowanego. 

Należy mieć na uwadze, że gotówka do ręki przy wysokich kwotach zamyka drogę do całkowitego zwolnienia, co może skończyć się koniecznością zapłaty podatku od nadwyżki nad kwotą wolną.