Wyszukaj w serwisie
polska i świat praca handel finanse Energetyka Eko technologie
BiznesINFO.pl > Polska i Świat > Kiedy powstała kopalnia soli w Wieliczce? Jest bardzo stara
Przemysław Terlecki
Przemysław Terlecki 02.07.2019 02:00

Kiedy powstała kopalnia soli w Wieliczce? Jest bardzo stara

biznes-info-640x433
Biznesinfo.pl

Kiedy powstała kopalnia soli w Wieliczce? Początki eksploatacji w tym miejscu sięgają naprawdę zamierzchłych czasów. W miejscu, w którym obecnie jest kopalnia soli, już w neolicie wydobywano sól. Wówczas jednak nie było mowy o kopalni, a o pozyskiwaniu soli z solanki, której całkiem sporo wypływało na powierzchnię ziemi, gdzie tworzyły "źródła solne". Tak pozyskaną solankę później gotowano, by pozyskać zestaloną masę poprzez odparowanie wody.

Prehistoryczne przyrządy do pozyskiwania solanki znaleziono podczas wykopalisk, które miały miejsce w Wieliczce po II Wojnie Światowej. Kariera samej Wieliczki, jako centrum solnego Polski, a później także i Europy, zaczęła się jednak w średniowieczu. Dokument z 1105 roku spisany przez legata papieskiego, biskupa tuskulańskiego, kardynała Egidiusza, potwierdza, że już za czasów Bolesława Chrobrego w Polsce istniało rozwinięte górnictwo solne, którego centrum była Wieliczka. Zaś w 1044 roku Kazimierz I wydał przywilej, w którym czytamy iż Wieliczkę nazwał "magnum sal alias Wieliczka". 

Kiedy powstała kopalnia soli w Wieliczce?

W XIII wieku powstało przedsiębiorstwo Żupy Krakowskie (żupa - to określenie ze staropolskiego, oznaczające kopalnię soli w posiadaniu królów lub książąt), które składało się z żupy Wieliczka oraz żupy Bochnia. W początkowym okresie król musiał polegać na pomocy prywatnych przedsiębiorców, co wiązało się z faktem, że ekspolatacja kopalni była rzeczą drogą, a poza tym król nie posiadał na podorędziu fachowców w tej dziedzinie. W XIV wieku żupy zapewniały państwu aż 30% dochodów w skarbie. Uniwersytet Jagielloński zawdzięcza istnienie Wieliczce, gdyż to bezpośrednio z wygenerowanych w niej dochodów uczelnia mogła powstać.

W 1368 roku król Kazimierz Wielki sprecyzował zasady działalności kopalni w ustawie znanej później jako Statut Kazimierzowski. W dokumencie spisano obowiązki i organizację pracy poszczególnych urzędników oraz grup pracowniczych, ale także zasady księgowości. W XVI wieku żupa wielicka staje się jednym z największych przedsiębiorstw Europy. W ramach pracy w niej powstaje pierwowzór stołówki zakładowej, ale także pierwsze pomysły na opiekę socjalną czy emeryturę. Żupy krakowskie funkcjonowały do pierwszego rozbioru Polski w 1772 roku, czyli około 500 lat.

Okres zaborów, XX-lecie międzywojenne, czasy po II WŚ

Kiedy po robiorach Wieliczka trafiła w ręcę Austriaków, nowi władcy szybko postarali się o wdrożenie innowacji. Na miejsce przysłano specjalistów w dziedzinie wydobycia - górników. Wiertarki ręczne zastąpiono wiertarkami pneumatycznymi, w pobliżu kopalni otwarto stolarnię, warsztaty naprawcze, a także elektrownię. Mocno rozbudowano także samo miasto - Wieliczkę. Okres władzy Austriaków to okres stabilizacji, ale i innowacji - w Wieliczce zaczęto prowadzić działalność leczniczą, jak np. kąpiele solankowe. W 1912 roku na powierzchni uruchomiono nową warzelnię do produkcji soli warzonej, która po modyfikacjach działa aż do dzisiaj.

W okresie XX-lecia międzywojennego kopalnię rozbudowywano, ale sporo zainwestowano także w jej funkcję turystyczną oraz leczniczą. Prawdziwe odrodzenie lecznictwa na terenie kopalni miało miejsce w 1958 roku, gdy na terenie kopalni otwarto z inicjatywy prof. Mieczysława Skulimowskiego sanatorium, które po dziś funkcjonuje w podziemiach kopalni.