Urlop na żądanie – kiedy i komu przysługuje?
Z tego tekstu dowiesz się, czym różni się urlop na żądanie od urlopu wypoczynkowego, ile dni urlopu na żądanie przysługuje pracownikowi w ciągu roku oraz jak i kiedy zwrócić się o urlop na żądanie.
Komu przysługuje urlop na żądanie
Urlop na żądanie, tak jak i urlop wypoczynkowy, przysługuje osobom zatrudnionym na etacie. Tego przywileju niestety nie mają osoby, które pracują w oparciu o umowy na zlecenie czy o dzieło.
Ile urlopu na żądanie mamy
Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi 4 dni urlopu na żądanie w każdym roku kalendarzowym. Nie ma możliwości zwiększyć tej puli, niezależnie od okoliczności.
Możemy równie dobrze zwrócić się o 4 dni urlopu na żądanie łącznie, jak i o pojedyncze dni.
Jeśli zmienialiśmy pracę, musimy pamiętać, że łączny wymiar urlopu na żądanie nie może przekroczyć 4 dni, „niezależnie od liczby pracodawców, z którymi pracownik pozostaje w danym roku w kolejnych stosunkach pracy”.
Co ważne urlop na żądanie jest odliczany z puli urlopu wypoczynkowego, przysługującego pracownikowi. Jeśli więc wykorzystamy cztery dni urlopu na żądanie, musimy pamiętać, że zostało nam mniej urlopu wypoczynkowego. Niestety z urlopu na żądanie nie skorzystamy, jeśli nie przysługuje nam urlop wypoczynkowy lub jeśli już go wykorzystaliśmy.
Za czas urlopu na żądanie przysługuje nam wynagrodzenie jak za czas normalnego urlopu
Pamiętaj, niewykorzystanie w danym roku urlopu na żądanie nie oznacza, że w kolejnym roku będziesz mieć go więcej. 1 stycznia zawsze dysponujemy nowymi 4 dniami urlopu na żądanie, ani jednym więcej, choćbyśmy jeszcze nigdy wcześniej z takiego urlopu nie skorzystali.
Jak zwrócić się o urlop na żądanie
Co ciekawe, Kp w ogóle nie nakazuje nam składania pisemnego wniosku o urlop na żądanie, nie mówi nawet o konieczności składania jakiegokolwiek wniosku. Jak czytamy, pracodawca jest obowiązany udzielić takiego urlopu „na żądanie” pracownika i „w terminie przez niego wskazanym”.
Dlatego dopuszczalne jest zarówno złożenie pisemnego wniosku o urlop na żądanie, jak również zwrócenie się o niego ustnie – również przez telefon. Możemy także poprosić o urlop na żądanie za pośrednictwem innej osoby, wysłać w tej sprawie maila czy nawet SMS. Forma, w jakiej powinniśmy zwrócić się o urlop na żądanie, zależy od reguł przyjętych w danej firmie. Chodzi o to, aby nasze żądanie do pracodawcy skutecznie dotarło.
Zgodnie z prawem nie musimy podawać przyczyny naszej prośby, a pracodawca nie ma prawa żądać od nas uzasadnienia wniosku o urlop na żądanie. Jednak wyjaśnienie powodów naszego urlopu z pewnością byłoby gestem uprzejmym, budującym wzajemne zaufanie między pracodawcą i pracownikiem.
Terminy
Co prawda – zgodnie z Kp – pracownik musi zgłosić żądanie udzielenia urlopu „najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu”. Nie oznacza to jednak, że można to zrobić w trakcie czy pod koniec dnia, w którym bierzemy urlop na żądanie. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego o urlop na żądanie zwracamy się przed godziną, o której rozpoczynamy pracę. W ten sposób, aby pracodawca miał szansę urlopu nam udzielić. Pamiętajcie o tym. I nie martwcie się – pracodawca praktycznie nie może się nie zgodzić.
Zgodnie z Kp udzielenie urlopu na żądanie jest obowiązkiem pracodawcy. Według orzecznictwa SN jedyną sytuacją, w której pracodawca może odmówić, jest postawienie pod znakiem zapytania funkcjonowania firmy, np. gdyby wszyscy pracownicy zwrócili się o urlop na żądanie tego samego dnia.
