Rynek pracy w Polsce traci siły. Oferty spadły o połowę, sytuacja robi się poważna

Niepokojące sygnały z rynku zatrudnienia – czy czeka nas kolejna fala problemów?

Chociaż bezrobocie w Polsce przez wiele miesięcy utrzymywało się na stabilnym poziomie, najnowsze dane sugerują, że może się to zmienić. Z pozoru niewielki wzrost stopy bezrobocia z 5 proc. do 5,2 proc. w czerwcu może być jedynie początkiem dłuższego trendu. Tak przynajmniej sugeruje Wskaźnik Rynku Pracy (WRP), który od grudnia 2024 roku nieustannie rośnie, a w lipcu poszybował o kolejne dwa punkty. To sygnał, że firmy coraz częściej rezygnują z planów rekrutacyjnych lub przesuwają je na nieokreśloną przyszłość.

Eksperci zwracają uwagę na wyraźną tendencję wzrostową, której nie udało się przełamać od wielu miesięcy – wyjątkiem był jedynie luty. Czy zatem polski rynek pracy wkracza właśnie w fazę spowolnienia?

Gwałtowny spadek ofert zatrudnienia to nie przypadek. Problem może być głębszy

Jednym z najmocniejszych czynników napędzających niepokój jest drastyczny spadek liczby nowych ofert pracy. Dane z Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC) pokazują, że w czerwcu liczba ogłoszeń w powiatowych urzędach pracy spadła aż o 50 proc. w porównaniu z majem. W porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego to jedynie jedna trzecia wcześniejszego wolumenu.

Choć już w maju obserwowano spadek liczby ofert pracy, to skala czerwcowego spadku była zdecydowanie większa – alarmuje BIEC.

Równolegle, według danych z Barometru Ofert Pracy, czerwiec był trzecim miesiącem z rzędu, kiedy zmniejszyła się liczba internetowych ogłoszeń o zatrudnieniu. Eksperci komentują, że nie mamy już do czynienia tylko z efektem sezonowym czy administracyjnym – skala zjawiska zaczyna być systemowa.

Niepokojący jest również mniejszy odpływ z bezrobocia, który – mimo wzrostu zatrudnienia o 3 proc. w czerwcu – zmalał o 12 proc. w ujęciu miesięcznym. Oznacza to, że wielu bezrobotnych nie znajduje ofert odpowiadających ich kwalifikacjom lub oczekiwaniom. A to może być dopiero początek.

Zamrożenie planów zatrudnienia i nowe przepisy – eksperci prognozują wzrost bezrobocia

To, co najistotniejsze, zaczyna być widoczne dopiero w danych dotyczących przyszłych planów firm. Jak wynika z analiz GUS oraz BIEC, większość przedsiębiorstw nie planuje zwiększenia zatrudnienia. Co więcej – saldo odpowiedzi pozostaje ujemne, co świadczy o ostrożności i braku wiary w nadchodzącą poprawę sytuacji gospodarczej.

Od połowy 2021 roku w badaniach GUS utrzymuje się przewaga negatywnych ocen dotyczących planów zatrudnieniowych firm. Świadczy to o ostrożnym podejściu przedsiębiorstw do zwiększania zatrudnienia i ograniczonej skłonności do prowadzenia ekspansywnej polityki kadrowej – czytamy w analizie BIEC.

Dodatkowo, zmieniają się zasady funkcjonowania urzędów pracy, co może wprowadzić kolejne zamieszanie. Nowe przepisy umożliwiają rejestrację nie w miejscu zameldowania, lecz w miejscu faktycznego zamieszkania. Ma to poprawić dostęp do programów aktywizacyjnych, ale może również wpłynąć na sposób ewidencjonowania bezrobotnych i zwiększyć widoczność ukrytego bezrobocia.

Pomimo rekordowo niskiej liczby zwolnień, która wciąż utrzymuje się na niskim poziomie (wzrost o 4 proc.), łączne wypłaty zasiłków dla bezrobotnych również wzrosły o niemal 4 proc. To może być dowód na to, że system zaczyna się obciążać – a to z kolei zwiastuje kolejne wyzwania w nadchodzących miesiącach.

Sygnałów ostrzegawczych na rynku pracy nie brakuje, a eksperci mówią wprost – zatrudnienie może się kurczyć, a bezrobocie rosnąć. Wciąż jest czas na reakcję, jednak ruchy przedsiębiorców i decyzje rządu w najbliższych miesiącach mogą przesądzić o dalszym kierunku zmian. Czy Polska zdąży przygotować się na możliwe turbulencje?