Wyszukaj w serwisie
polska i świat praca handel finanse Energetyka Eko technologie
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

Adam Glapiński, prezes NBP
15.05.2024 11:34 Trybunał Stanu dla Adama Glapińskiego coraz bliżej. Czekają na jedną komisję

Postawienie Adama Glapińskiego przed Trybunałem Stanu coraz bliżej. Potwierdził to Szymon Hołownia. Marszałek Sejmu wyjaśnił, że czeka tylko na decyzję Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Adam Glapiński oskarżany jest m.in. o to, że podczas swojej prezesury “dopuścił się naruszenia Konstytucji RP i ustaw”.

ręce, pieniądze
15.05.2024 10:59 Można dostać nawet 11 tys. zł. Pieniądze czekają na chętnych

Niewiele osób jest świadomych, że mogą dostać pieniądze w ramach dofinansowania na zamontowanie klimatyzacji. W ramach pomocy finansowej przewidziane jest wsparcie wynoszące nawet 11 tysięcy złotych. Nie wszyscy jednak dostaną tak wysoką kwotę. Trzeba pamiętać o jednym ważnym szczególe.

ZUS pieniądze
15.05.2024 10:38 ZUS wysyła przelewy. 3919 zł miesięcznie i wyrównanie za trzy miesiące

ZUS ruszył z wypłatami świadczenia wspierającego, którego wysokość może wynieść od 712 zł do 3919 zł. Rozpatrzono ok. 5,6 tys. wniosków, które wpływały do urzędu do końca kwietnia. Do 1,5 tys. osób trafiło prawie 18,5 mln zł.

pieniądze
15.05.2024 10:22 Do Polaków trafiać będą większe pieniądze. Wiemy, od kiedy

Wielka zmiana w kwestii tego, jakie progi dochodowe obowiązywać będą osoby starające się o przyznanie pomocy społecznej. Decyzja niemal zapadła, a rząd już przyjął pierwsze postanowienia. Kwoty wzrosną o około 30 proc. Padł konkretny termin wejścia zmian w życie.

seniorzy, pieniądze
14.05.2024 22:29 14. emerytura nie dla wszystkich. Tym seniorom ZUS nie wypłaci pieniędzy

Już wkrótce Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie wypłacał jednorazowe świadczenia dla seniorów w postaci czternastki. Emeryci powinni wiedzieć, że niektórym z nich czternasta emerytura się nie należy. Kto nie będzie mógł liczyć na dodatkowe pieniądze? Wyjaśniamy. 

Jacek Bartosiak
14.05.2024 20:02 "Nadmierna regulacja". Dr Jacek Bartosiak o wyzwaniach europejskiej gospodarki

W Europie jest problem z nadmierną regulacją, która ogranicza i dławi innowacyjność — tak o europejskiej gospodarce wypowiadał się dr Jacek Bartosiak, założyciel think-thanku Strategy&Future. Klasa polityczna, która musi zmienić swoje nastawienie do przedsiębiorcy polskiego — ocenił relacje państwo-biznes nasz gość podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego.

pieniądze
14.05.2024 19:47 Zacznie się 1 czerwca. PUP wypłaci ponad 1800 zł

1 czerwca bieżącego roku wzrośnie zasiłek dla bezrobotnych. Świadczenie zostanie zwaloryzowane o ponad 11 proc. Oznacza to, że na konta świadczeniobiorców trafi nawet 1814,90 zł netto.

Dino
14.05.2024 19:25 Zacznie się już w środę. Dino zdeklasowało Biedronkę i Lidla, klienci oszaleją

Dino przygotowało wspaniałą ofertę, z której będzie można skorzystać już od środy 15 maja. To świetny moment, by przygotować się na zbliżający się Dzień Matki. Ulubione słodycze dostaniemy w naprawdę niskich cenach.

pieniądze
14.05.2024 18:45 Można dostać ponad 700 zł miesięcznie. Mało kto wie o tym świadczeniu

Wielu Polaków nie ma pojęcia, że może ubiegać się o dodatkowe, comiesięczne wypłaty. Specjalne świadczenie jest przeznaczone dla konkretnej grupy osób, a wkrótce jego wysokość zostanie podniesiona. Komu należą się pieniądze? Wyjaśniamy. 

lotto
14.05.2024 16:45 Wydał 5 zł na zdrapkę, wygrał fortunę. Główna wygrana w Lotto

Lotto przyniosło szczęście kolejnemu Polakowi. Mieszkaniec Komorników zapłacił 5 zł za zdrapkę “Lucky koniczyna”, dzięki której wzbogacił się o 200 tys. zł. To już kolejna główna nagroda w Wielkopolsce.

monety prl
14.05.2024 15:17 10 groszy z PRL może być warte fortunę. Koniecznie sprawdź szuflady

Niektóre monety z czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej mogą być warte niemałe pieniądze. Szczególnie jedna z nich, 10-groszówka nazywana "najrzadszą monetą obiegową PRL", może zapewnić szczęśliwemu posiadaczowi prawdziwą fortunę. Wszystko przez jeden szczegół. Koniecznie sprawdź, czy nie masz jej w portfelu.

spacer z psem, pieniądze
13.05.2024 22:29 Nawet 5000 zł mandatu za spacer z psem. Na to trzeba uważać

Wszyscy właściciele psów powinni wiedzieć, że podczas spaceru ze swoim pupilem powinni przestrzegać odpowiednich zasad. Jeżeli się do nich nie stosują, to narażają się na wysoki mandat. Należy mieć się na baczności, bo kara może wynieść nawet 5 tysięcy złotych.

Bartłomiej Rajchert, Mikołaj Dowejko
13.05.2024 21:42 "Mamy ogromny potencjał" Ekspert o szansach i ryzykach polskiego biznesu

Dla biznesu szybko oznacza co innego niż dla administracji - tak o specyfice prowadzenia biznesu w Polsce mówił Bartłomiej Rajchert, założyciel Grupy Doradztwa Strategicznego. My w Polsce mamy ogromny potencjał, natomiast sposób poukładania i struktura niekoniecznie wspierają osiąganie globalnych sukcesów - podsumował nasz gość podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego.

seniorzy, pieniądze
13.05.2024 19:27 Czy można dostać dwie 14. emerytury? Przepisy stawiają sprawę jasno

Trzynasta emerytura już trafiła na konta Polaków, a wkrótce będą mogli liczyć na wypłatę kolejnego, dodatkowego świadczenia. Czy senior, który pobiera dwie emerytury, dostanie także dwie czternastki? Przepisy nie pozostawiają wątpliwości. 

Bankomat płatność
13.05.2024 18:58 Polacy coraz częściej robią zakupy przez internet, ale musi to odbywać się na ich warunkach

Od dłuższego czasu zauważalne jest, że Polacy przywykli do handlu elektronicznego, ale jednocześnie liczy się dla nich kupowanie na własnych warunkach. Z badań zrealizowanych przez Autopaya, pod tytułem ,,Finanse w czasach niepewności’’ wynika, że nawet jeśli cena jest decydującym kryterium wyboru produktu, to Polacy rezygnują z zakupów, gdy nie znajdą swojej formy płatności.

ECC
13.05.2024 18:34 Kluczowa rola Polski w silniejszej Unii Europejskiej

Tegoroczny, XVI Europejski Kongres Gospodarczy, zakończony 9 maja br. w Katowicach, okazał się rekordowy pod względem skali i frekwencji. Ponad 12 tysięcy zarejestrowanych uczestników stacjonarnych, kolejne 5 tysięcy gości uczestniczących w wydarzeniach online, 650 akredytowanych dziennikarzy, 1200 prelegentów i 180 merytorycznych debat, paneli i sesji. Wystąpienia osób ze znamienitego grona ekspertów, liderów biznesu i polityków, omawiających kluczowe wyzwania stojące przed kontynentem, odbiły się w świecie szerokim echem. Motywem wiodącym 16. edycji kongresu było 20-lecie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, a kontekstem debaty, transformacja dla przyszłości.

babcia, wnuki
13.05.2024 18:12 Babciowe nie dla wszystkich. Te osoby nie dostaną świadczenia

Wprowadzenie “babciowego” było jednym z głównych postulatów wyborczych Koalicji Obywatelskiej. Jakiś czas temu pojawił się projekt ustawy w tej sprawie, a rodzice wkrótce będą mogli liczyć na wypłatę nowego wsparcia. Jak się jednak okazuje, nie wszyscy dostaną pieniądze.

seniorzy
12.05.2024 21:25 Dodatkowe 6200 zł do emerytury. Trzeba spełnić tylko jeden warunek

Świadczenie honorowe to dodatkowe wsparcie finansowe dla seniorów. Pieniądze zostaną wypłacone każdej osobie, która spełni jeden, kluczowy warunek. Świadczenie jest wypłacane z urzędu i większość osób nie musi nawet składać wniosku. Komu należą się pieniądze? Wyjaśniamy.

trumna
12.05.2024 20:30 Zasiłek pogrzebowy wkrótce będzie wyższy. Jest projekt ustawy

Zasiłek pogrzebowy nie był waloryzowany od 2011 roku. Już podczas kampanii wyborczej zapowiadano, że świadczenie zostanie podniesione. Teraz projekt ustawy w tej sprawie pojawił się na stronie Rządowego Centrum Legislacji. O ile wzrośnie zasiłek pogrzebowy?

pieniądze
12.05.2024 18:18 Dopłata do urlopu dla pracowników. Do wzięcia nawet 2500 złotych

Polacy mogą otrzymać specjalne dofinansowanie do urlopu. Świadczenie nie należy się jednak wszystkim pracownikom. Znamy wyliczenia dotyczące tego dodatku. Kto konkretnie otrzyma dopłatę do wczasów? Wyjaśniamy. 

seniorka
11.05.2024 21:29 Przepracowała tylko jeden dzień w życiu. Niebywałe, jaką ma emeryturę

Świadczenia niektórych emerytów są wyjątkowo niskie. Wysokość emerytury zależy od wielu czynników, takich jak chociażby ilość przepracowanych lat. Jedna z seniorek pracowała w życiu tylko przez jeden dzień. Aż trudno uwierzyć, jaką emeryturę dziś wypłaca jej ZUS.

Pieniądze
11.05.2024 19:06 W tym mieście Polacy zarabiają najwięcej. Nie chodzi o Warszawę

Zapewne wiele osób zastanawiając się, w jakim mieście zarobki są największe, ma na myśli Warszawę. Otóż, jak informuje sobotni “Fakt”, najwyższa średnia pensja jest w Krakowie. Jak wyglądają zarobki w największych polskich miastach? 

pieniądze
11.05.2024 17:18 Do zgarnięcia nawet 4,5 tys. zł. Wystarczy, że spełnisz te warunki

Wiele osób może zgarnąć dodatkowe świadczenie, w ramach którego otrzymają nawet 4500 złotych w skali roku. Dodatek przeszedł ostatnio spore modyfikacje i teraz skorzysta z niego jeszcze więcej osób. Najpierw trzeba będzie jednak spełnić odpowiednie warunki. Komu przysługuje dodatek mieszkaniowy? Wyjaśniamy. 

seniorzy, ZUS, pieniądze
11.05.2024 16:11 ZUS dopłaci do sanatorium. Można dostać nawet 3000 zł dofinansowania

Wyjazd do sanatorium jest sporym obciążeniem dla budżetu domowego. Jak się okazuje, pacjenci mogą starać się o specjalne dofinansowanie od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Aby otrzymać taką dopłatę, trzeba będzie spełnić kilka warunków. 

ZUS, pieniądze
11.05.2024 13:09 14. emerytura. Kiedy wypłaty i o jakich kwotach mowa?

Dodatkowe emerytury wypłacane przez ZUS stanowią dla wielu seniorów niemałą pomoc. W 2024 r. pobierający świadczenia, mogą liczyć na wypłatę nie tylko trzynastej, ale i czternastej emerytury. O jakich kwotach mowa?

ZUS, pieniądze
11.05.2024 10:44 ZUS może zmniejszyć wypłaty dla emerytów. Trzeba być czujnym

Ważna informacja dla rencistów i emerytów pobierających wcześniejsze świadczenia. Już niedługo Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zmniejszyć limity dorabiania. Kiedy i na co zwrócić uwagę?

komputer ręce
10.05.2024 22:30 Rewolucja w ochronie zdrowia. Co wprowadzą środki z KPO?

Pieniądze pozyskane z Krajowego Planu Odbudowy odblokują łącznie 56 inwestycji, jednak program nie dotyczy wyłącznie dotacji. W planach rządu jest wprowadzenie 55 reform wspomagających cele zielonej transformacji, rozwoju transportu, czy cyfrowych innowacji. Zmian doczekać ma się także służba zdrowia – pomoc obejmie ponad 25 tys. studentów kierunków medycznych.

pieniądze
10.05.2024 22:23 Wyższy zasiłek dla bezrobotnych. Wiemy o ile wzrośnie

W związku z waloryzacją świadczeń dla osób bezrobotnych, przyznawany im zasiłek od 1 czerwca wzrośnie do 1512,42 zł netto. W przyszłym roku planuje się kolejne świadczenia i zmiany w przepisach.