Zaliczka a zadatek – różnice, co się bardziej opłaca

Zaliczka a zadatek

Choć obie formy są często mylone, skutki zerwania lub rozwiązania umowy będą zupełnie inne.

Zadatek to część opłaty za dany towar lub usługę, która docelowo ma chronić obie strony przy dokonywaniu transakcji. Jej wysokość określa się podczas podpisywania umowy – ma być zapewnieniem, że transakcja dojdzie do skutku. Zwykle wynosi około 10% całej kwoty określonej w umowie, ale nie jest to reguła.

Jak działa zadatek? Załóżmy, że klient rezerwuje domek letniskowy w okresie urlopowym kilka miesięcy przed finalizacją transakcji, dlatego wpłaca 10% całej kwoty jako zadatek. Jeżeli tydzień przed przyjazdem zrezygnuje z rezerwacji, wysokość zadatku nie zostanie mu wypłacona z powrotem. Jeżeli rezerwacja przepadłaby z winy właściciela ośrodka, klient otrzymuje swój zadatek z powrotem oraz wypłacana jest mu dodatkowa kwota równoważna z wpłaconym zadatkiem w ramach rekompensaty. Podsumowując, zadatek jest częścią płatności i nie podlega zwrotowi – chyba że w zawartej umowie zostanie wprowadzony zapis mówiący o warunkach zwrotu.

Zaliczka to również część opłaty za dany towar lub usługę, która docelowo ma chronić obie strony przy dokonywaniu transakcji, jednak zaliczka zwykle podlega zwrotowi. Jak to działa w praktyce? Sprzedawca musi liczyć się z tym, że klient w każdej chwili może zrezygnować z dokonania transakcji, a więc będzie musiał zwrócić mu należną kwotę. Zaliczka jest więc raczej zabezpieczeniem nabywcy niżeli przedsiębiorcy.

Zaliczka a zadatek – jakie są różnice?

Zadatek to forma prawnie uregulowana w Kodeksie cywilnym, która jest świadczeniem finansowym lub rzeczowym wręczanym drugiej stronie przy zawieraniu wstępnej umowy zakupu przedmiotu lub usługi. Zaliczka to z kolei forma niesformalizowana prawnie. W przypadku sfinalizowania transakcji między zadatkiem a zaliczką nie ma praktycznie żadnej różnicy. Sytuacja zmienia się w przypadku wycofania się jednej ze stron.

1. Kiedy usługa lub zakup produktu nie zostanie zrealizowany z winy klienta:

• zadatek nie zostaje wypłacony klientowi,

• zaliczka zostaje zwrócona klientowi.

2. Kiedy usługa lub zakup produktu nie zostanie zrealizowany z winy usługodawcy/sprzedawcy:

• zadatek zostaje wypłacony klientowi wraz z rekompensatą i wartością zadatku,

• zaliczka zostaje zwrócona klientowi.

3. Kiedy umowa zostanie rozwiązana bez wskazania winy konkretnej strony lub z powodu niezależnych od nich okoliczności:

• zadatek zostaje wypłacony klientowi,

• zaliczka zostaje zwrócona klientowi.

Kiedy uznajemy, że wpłacona kwota jest zaliczką, a kiedy zadatkiem?

Wpłacona przez klienta kwota zostaje uznana za zaliczkę tylko, gdy wstępna umowa wyraźnie określa, że dana wpłata jest zaliczką. W każdym innym wypadku przedpłata ustawowo zostaje określona jako zadatek wraz z wszystkimi zobowiązaniami prawnymi.

Zaliczka a zadatek – co lepiej wybrać?

To, która opcja się bardziej opłaca, zależy jedynie od tego, którą ze stron reprezentujesz. Jeżeli jesteś usługodawcą bądź sprzedawcą, korzystniejsze dla Ciebie będzie pobieranie opłaty od klienta w formie zadatku, ponieważ to gwarancja zwrotu poniesionych kosztów (w tym szczególnie czasu), jeśli klient nie zdecyduje się na transakcję. Z kolei jeżeli jesteś klientem i nie jesteś pewien swoich planów, korzystniejsza może okazać się dla Ciebie zaliczka, która pozwala na wycofanie się z umowy dotyczącej transakcji bez ponoszenia dodatkowych kosztów.