To nie brak mieszkań ma być problemem. Tak ekspert tłumaczy spadek dzietności wśród Polaków

Możliwe przyczyny trudnej sytuacji demograficznej w Polsce

Od wielu lat w Polsce trwa dyskusja nad rozwiązaniem problemu spadku dzietności wśród naszych rodaków. Według statystyk pod tym względem znajdujemy się na szarym końcu w porównaniu do naszych europejskich sąsiadów. 

Nie pomógł program 800 plus, który miał zachęcić Polki do rodzenia dzieci. Zdaniem ekspertów spełnił jednak inne istotne funkcje, np. dał najmłodszym szansę na rozwój. Poprawiła się sytuacja finansowa biedniejszych rodzin, których do tej pory nie było stać np. na dodatkowe zajęcia i korepetycje dla dzieci. 

Niektórzy eksperci upatrywali też przyczyn niskiej dzietności w braku dostępu do wysokiej jakości usług ginekologicznych.  Wśród kobiet przez lata rósł strach, ponieważ miały świadomość, że z powodu kontrowersyjnych przepisów dotyczących aborcji, w przypadku ciąży zagrażającej życiu lekarz może kierować się religią, a nie ich dobrem.

Kolejną przyczyną problemów demograficznych w naszym kraju według ekspertów mają być rekordowo wysokie ceny mieszkań i drogie kredyty hipoteczne. Polska Agencja Prasowa zapytała Mateusza Łakomego- członka European Association of Population Studies i autora książki „Demografia jest przyszłością”, o to dlaczego jego zdaniem w Polsce rodzi się coraz mniej dzieci. Ekspert wskazał zupełnie inny powód.

Co roku mniej porodów w Polsce. Dane mówią same za siebie

Według danych GUS maju 2025 przyszło na świat zaledwie 19,5 tys. dzieci. Mateusz Łakomy w rozmowie z PAP podkreślił, że jest to kolejny miesiąc z rzędu świadczący o tym, że już na trwale zeszliśmy poniżej 20 tys. urodzeń dzieci miesięcznie. Liczba dzieci rodzących się w Polsce gwałtownie maleje z roku na rok. Od początku 2025 roku do końca maja urodziło się 96 tys. dzieci, czyli o prawie 10 proc. mniej w porównaniu do analogicznego okresu rok wcześniej.

Co zaskakujące, ekspert ds. demografii nie widzi przyczyn niskiej dzietności w wysokich cenach mieszkań, drogich kredytach, czy kontrowersyjnych przepisach dotyczących przerywania ciąży. Jego zdaniem główną przyczyną mają być trudności młodych Polek i Polaków z wchodzeniem w związek i….. wysoki dostęp do edukacji kobiet. 

Rezygnacja z rodzenia dzieci, a umowy o pracę

Dlaczego wykształcenie ma mieć wpływ na fakt, czy Polki rodzą dzieci? Wyjaśnienia demografa brzmią dość zaskakująco.

- Jest o wiele większy odsetek kobiet z wyższym wykształceniem niż mężczyzn. To istotne, ponieważ nasze wykształcenie jest jednym z najważniejszych czynników, który określa coś, co nazywa się statusem społeczno-ekonomicznym, szacunkiem społecznym, dostępem do zasobów, dochodami i wykonywanym zawodem - przekonywał ekspert ds. demografii w rozmowie z PAP.

Jego zdaniem z perspektywy wyników badań idealną sytuacją byłaby taka, w której ludzie wchodzący w związek mieli podobny status społeczno-ekonomiczny, a najlepiej, gdyby u mężczyzny był on nieco wyższy.

- Ponieważ on wtedy zapewnia kobiecie większe poczucie bezpieczeństwa, bo ma większy dostęp do zasobów. Ona wie, że może się czuć bezpieczniej i decydować się wtedy na dziecko - dodał Mateusz Łakomy. 

Jego zdaniem wpływ na spadek dzietności ma też fakt, że kobiety często są zatrudniane na umowy na czas określony, co sprawia, że w przypadku zajścia w ciążę nie otrzymają zasiłku macierzyńskiego.