Zasiłek pogrzebowy może wzrosnąć i to niemal dwukrotnie. Resort wskazał przewidywany termin
Po kilkunastu latach w końcu czekają nas zmiany w wysokości zasiłku pogrzebowego. Świadczenie długo wywoływało szereg kontrowersji, co nie umknęło uwadze całego społeczeństwa oraz branży funeralnej. Rząd posuwa prace nad nowelizacją do przodu, wiadomo, kiedy zmiany w prawie mogą wejść w życie. Już wkrótce zajdą poważne modyfikacje.
Zasiłek pogrzebowy w Polsce od lat wzbudza kontrowersje
Zasiłek pogrzebowy to jednorazowe świadczenie wypłacane przez ZUS osobom, które poniosły koszty związane z pochówkiem bliskiej osoby. Ma on złagodzić finansowy ciężar organizacji pogrzebu — ale od lat budzi kontrowersje. Obecnie jego wysokość wynosi 4 000 zł i nie zmienia się od 2011 roku, mimo że ceny usług pogrzebowych w tym czasie znacząco wzrosły. W praktyce, w wielu miastach za tę kwotę nie da się już zorganizować nawet skromnego pochówku.
Zasiłek mogą otrzymać:
- członkowie rodziny osoby zmarłej (małżonek, dzieci, wnuki, rodzeństwo, rodzice, macocha, ojczym),
- osoby niespokrewnione, np. sąsiedzi czy przyjaciele – jeśli to one pokryły koszty pogrzebu,
- domy pomocy społecznej, gminy, parafie, zakłady opieki zdrowotnej – gdy organizują pogrzeb z urzędu.
Świadczenie wypłacane jest niezależnie od wysokości faktycznych wydatków, do wysokości maksymalnie 4 000 zł. Jeśli koszty ponosi kilka osób — zasiłek jest dzielony proporcjonalnie.
Już od pewnego czasu pojawiały się sugestie, że zasiłek pogrzebowy powinien zostać podwyższony, szczególnie biorąc pod uwagę fakt, że według branży średni koszt pochówku w Polsce to dziś od 6 do 10 tys. zł. Wreszcie pojawiły się konkretne kroki, które mają urealnić kwestię tego świadczenia w naszym kraju.
Zmiany w wysokości zasiłku pogrzebowego. Ile zamiast 4 tys. zł?
W marcu rząd przyjął projekt zmian w ustawie dotyczącej emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz kilku innych ustaw. Jednym z głównych założeń nowelizacji jest podniesienie zasiłku pogrzebowego z obecnych 4 tys. zł do 7 tys. zł. Nowa wersja przewiduje również, że świadczenie to będzie automatycznie zwiększane, jeśli inflacja przekroczy 5 proc.
Początkowo planowano, że waloryzacja nastąpi dopiero wtedy, gdy inflacja skumulowana od ostatniego ustalenia wysokości zasiłku przekroczy 5 proc., jednak w toku prac przyjęto bardziej elastyczne podejście. Za przygotowanie projektu odpowiadało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Proponujemy autonomiczny wskaźnik waloryzacji dedykowany dla zasiłku pogrzebowego. Wynika to w dużej mierze z faktu, że zasiłek pogrzebowy ma zupełnie inne funkcje niżeli pozostałe świadczenia emerytalno-rentowe - powiedział wiceszef MRPiPS Sebastian Gajewski.
W środę projekt był omawiany w Sejmie, podczas posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Komisja jednogłośnie poparła propozycję nowelizacji.
Projekt nowelizacji ustawy przewiduje nowe zasady przyznawania tzw. zasiłku celowego. Będzie on przysługiwał osobom, które pokryły koszty pogrzebu, ale nie mają prawa do zasiłku pogrzebowego — np. w przypadku śmierci dziecka, które nie było ubezpieczone. Zasiłek ten będzie można otrzymać także wtedy, gdy koszty pogrzebu przekroczą standardową kwotę, choćby w przypadku sprowadzenia zwłok z zagranicy.
Samorządy zwróciły uwagę, że zmiany nie były z nimi konsultowane i mogą zwiększyć obciążenie administracyjne gmin. Rząd podkreśla, że nie wprowadza nowego świadczenia, a jedynie rozszerza zasady już istniejącego.
Wiadomo, kiedy nowe regulacje mogą wejść w życie. To wtedy rodziny będą mogły liczyć na większe wsparcie przy organizacji pogrzebu.
Najnowsze informacje o wzroście zasiłku pogrzebowego. Kiedy Polacy doczekają się zmian?
Jedną z obaw w związku z podwyższeniem wysokości zasiłku pogrzebowego było to, że koszty organizacji ostatniego pożegnania mogą poszybować w górę. Polska Izba Branży Pogrzebowej pozytywnie oceniła projekt ustawy podnoszący zasiłek pogrzebowy i zadeklarowała chęć jego jak najszybszego wdrożenia. Prezes Izby, Robert Czyżak, zaznaczył, że choć mogą pojawić się zastrzeżenia co do szczegółów technicznych, samo podniesienie świadczenia to krok w dobrą stronę.
Jesteśmy zadowoleni z takiego rozwiązania. Chcielibyśmy oczywiście, aby weszło w życie jak najszybciej i nasze ewentualne obiekcje dotyczyć mogą pewnych szczegółów towarzyszących wprowadzaniu proponowanego projektu - mówił.
Czyżak zwrócił uwagę, że firmy pogrzebowe od lat zmagają się z rosnącymi kosztami prowadzenia działalności — m.in. cenami energii, paliwa i wynagrodzeń — podczas gdy wysokość zasiłku pogrzebowego nie zmieniała się od 13 lat. Podkreślił również, że wiele rodzin, które przez dziesięciolecia opłacały składki ZUS, dziś ma trudności z pokryciem kosztów pochówku.
Jednocześnie zapewnił, że branża funeralna stara się utrzymać ceny usług pogrzebowych na dotychczasowym poziomie i zamierza nadal dbać o ich stabilność, nie obniżając przy tym jakości świadczonych usług.
Projekt ustawy został opublikowany przez Rządowe Centrum Legislacji 10 maja 2024 roku. Początkowo planowano, że wyższy zasiłek pogrzebowy zacznie obowiązywać jeszcze w 2024 roku. Jednak ze względu na trudną sytuację finansów publicznych Minister Finansów nie wyraził na to zgody. W efekcie Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wycofało się z wcześniejszej propozycji i w nowej wersji projektu z 14 marca 2025 roku zaproponowano, by podwyżka do 7 tys. zł weszła w życie 1 stycznia 2026 roku.
