Rakotwórcza biżuteria zalewa Polskę. Ujawniono niepokojące wyniki badań

Dlaczego biżuteria z Temu i Shein jest groźna?

Raport Fundacji Pro-Test, będący efektem współpracy z organizacjami konsumenckimi z kilku państw europejskich, przebił się przez barierę marketingowych obietnic tanich zakupów online, ukazując ich mroczną stronę. Z platform Temu i Shein zamówiono łącznie 162 różne artykuły, w tym 54 naszyjniki, 54 ładowarki USB oraz 54 zabawki przeznaczone dla dzieci poniżej 3. roku życia.

Wszystkie te przedmioty zostały następnie poddane rygorystycznym testom w certyfikowanych laboratoriach. Mniej więcej dwie trzecie sprawdzonych produktów okazało się niebezpiecznych, toksycznych lub niezgodnych z obowiązującym prawem Unii Europejskiej.

Ta niepokojąca proporcja stanowi poważny sygnał ostrzegawczy dla milionów konsumentów w całej Europie. Fakt, że tak duży odsetek produktów nie spełnia podstawowych standardów bezpieczeństwa, rodzi poważne pytania o skuteczność mechanizmów nadzoru nad globalnymi platformami handlowymi, których działalność w dużej mierze opiera się na dostarczaniu masowych, małych i tanich przesyłek.

Według Komisji Europejskiej, w 2024 roku do Unii Europejskiej trafiło aż 4,6 miliarda takich paczek, co przekłada się na około 12 milionów dziennie. Temu i Shein są głównymi motorami napędowymi tego trendu, co tylko potęguje skalę potencjalnego problemu. „Niskie ceny przyciągają, ale zakupy na tych platformach to loteria” – ostrzega prezes Fundacji Pro-Test, Piotr Koluch.

Konsument, dokonując zakupu online, nie ma żadnej możliwości samodzielnej oceny, czy dany produkt, w szczególności biżuteria czy zabawka, jest bezpieczny, co stawia go w niezwykle niekorzystnej pozycji. Szczególnie niepokojące i dramatyczne okazały się wyniki analizy biżuterii.

Kadmowy rekord: 8500-krotne przekroczenie normy unijnej

Szczególnie niepokojące i dramatyczne okazały się wyniki analizy biżuterii, której przebadano 54 egzemplarze. To właśnie w tej grupie produktów wykryto największe stężenia toksycznych substancji, a konkretnie w pięciu naszyjnikach. W trzech z nich, zamówionych za pośrednictwem platformy Shein, stwierdzono skrajnie wysokie stężenia kadmu. Kadm jest pierwiastkiem chemicznym z grupy metali przejściowych, który został zaklasyfikowany jako substancja rakotwórcza.

Ma on zdolność kumulowania się w organizmie, co przy długotrwałej ekspozycji – na przykład poprzez regularne noszenie zanieczyszczonej biżuterii – może prowadzić do poważnych uszkodzeń nerek i kości, stanowiąc realne i długofalowe zagrożenie dla zdrowia. Jeden z naszyjników, który posiadał zawieszkę w kształcie wisienki, osiągnął absolutny rekord. Poziom kadmu aż 8500 razy przekroczył obowiązujący w Unii Europejskiej limit dopuszczalnego stężenia.

W kontekście zdrowia publicznego i ochrony konsumentów informacja o tak ekstremalnym poziomie rakotwórczej substancji w biżuterii jest alarmująca. O ile w przypadku ładowarek niebezpieczeństwo dotyczy ryzyka porażenia prądem, o tyle w biżuterii mamy do czynienia z trucizną, która może kumulować się w organizmie noszącego te dodatki. Wyniki te obnażają głębokie luki w kontroli jakości i bezpieczeństwa towarów trafiających do europejskich konsumentów za pośrednictwem dynamicznie rozwijających się azjatyckich gigantów e-commerce, kuszonych niską ceną.

Konsekwencje toksycznych zakupów - Shein odpowiada

Skala problemu, ujawniona przez Fundację Pro-Test, ma daleko idące konsekwencje, wykraczające poza sam rynek biżuterii. Całe badanie, obejmujące również zabawki i ładowarki USB, potwierdza, że niebezpieczne i toksyczne produkty stanowią systemowe wyzwanie, a nie sporadyczne przypadki. W kontekście zabawek, przeznaczonych dla najmłodszych, niezgodność z normami bezpieczeństwa jest szczególnie niepokojąca. Biorąc pod uwagę fakt, że konsumenci, zwłaszcza ci kuszeni bardzo niskimi cenami, nie są w stanie w żaden sposób samodzielnie ocenić bezpieczeństwa produktu przed zakupem, nadzór nad platformami sprzedażowymi staje się kluczowym elementem ochrony ich interesów.

Wprowadzenie na rynek unijny biżuterii z tak skrajnie wysokim stężeniem kadmu, pierwiastka o potwierdzonym działaniu rakotwórczym, stawia pod znakiem zapytania nie tylko etykę producentów, ale także skuteczność dotychczasowych regulacji i kontroli celnych. Należy pamiętać, że kadm może uszkadzać układ nerwowy i oddechowy, a jego obecność w produktach codziennego użytku jest niedopuszczalna.

W odpowiedzi na artykuł Wirtualnej Polski na ten temat marka Shein wydała obszerne oświadczenie:

Natychmiast po otrzymaniu informacji o wynikach testów od agencji badawczej, kierując się zasadą najwyższej ostrożności, wdrożyliśmy nasz standardowy protokół, aby zapewnić, że produkty te zostaną usunięte z oferty na całym świecie. W wyniku naszych własnych działań kontrolnych w zakresie bezpieczeństwa, dwa z tych produktów zostały zresztą wycofane ze sprzedaży już wcześniej w tym roku. Zgodnie z obowiązującymi procedurami zleciliśmy również własne testy wybranych produktów. Wyniki tych niezależnych badań wykazały, że połowa z produktów wskazanych przez agencje testujące pomyślnie przeszła testy przeprowadzone przez inne laboratorium akredytowane na arenie międzynarodowej - informuje Shein.