Transport międzynarodowy. Czym jest? Jakie są jego rodzaje?
Transport międzynarodowy. Definicja, transport przedmiotów
Pod pojęciem transport rozumiemy proces polegający na przemieszczaniu się ludzi, rzeczy i energii. Celem transportu jest zaspokojenie wszelakich pragnień i potrzeb ludzkich, a rezultatem i efektem jest usługa przewozu, która jest świadczona na otwartej przestrzeni. Co oczywiste, usługa transportu może być wykonywana na terenie Polski lub w obszarze międzynarodowym. W naszym kraju kwestię transportu międzynarodowego reguluje ustawa o VAT, a konkretnie art. 82. ust. 3, pkt.1. Uwaga! Należy koniecznie pamiętać, że transport do krajów członkowskich Unii Europejskiej nie jest traktowany jako transport międzynarodowy, a jedynie wewnątrzwspólnotowy. Oznacza to, że transport do położonej na skraju kontynentu Portugalii nie będzie traktowany jako transport międzynarodowy, a przewóz dóbr do położonej tuż za wschodnią granicą Ukrainy już tak. Trzeba również podkreślić, że powyższa definicja dotyczy jedynie towarów. Co więcej, przewóz towarów musi spełniać określone kryteria. O transporcie międzynarodowym mówimy w sytuacji, gdy towary przemieszczają się:
z miejsca wyjazdu (czyli nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej,
z miejsca wyjazdu (nadania) nie na terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,
z miejsca wyjazdu (nadania) nie na terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej, choć trasa wiedzie częściowo przez terytorium kraju (wówczas mowa o tranzycie),
z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego, które jest różne od terytorium kraju, choć trasa przejazdu wiedzie na pewnym odcinku przez terytorium kraju.
Transport międzynarodowy a przewóz osób
Inaczej regulowane są prawne aspekty transportu międzynarodowego, jeśli mowa o przewozie ludzi. Transport międzynarodowy osób ma miejsce, gdy osoby są przewożone:
z miejsca wyjazdu na terytorium kraju do miejsca przyjazdu poza terytorium kraju,
z miejsca wyjazdu poza terytorium kraju do miejsca przyjazdu na terytorium kraju,
z miejsca wyjazdu poza terytorium kraju do miejsca przyjazdu poza terytorium kraju, gdy trasa wiedzie częściowo przez terytorium kraju (tranzyt).
Transport międzynarodowy. Przewóz towarów a stawki VAT
Wspominana wcześniej ustawa o podatku VAT wprowadza ustalenia nie tylko w kontekście przedmiotu samego transportu międzynarodowego, ale przede wszystkim reguluje wszelkie operacje gospodarcze, w przypadku których przedsiębiorca ma prawo do stawki VAT w wysokości 0 procent. Doskonałą informacją dla wszystkich przedsiębiorców jest fakt, że świadcząc usługi transportu międzynarodowego towaru, można wystawić fakturę z wyżej wymienioną stawką VAT na poziomie 0 procent. Dla porównania – transport krajowy objęty jest standardową stawką wynoszącą aż 35 procent. Aby nie płacić podatku VAT za międzynarodowy transport towarów należy jednak stosownie udokumentować przewóz. Artykuł 83 ust.5 ustawy o VAT precyzyjnie wskazuje niezbędne dokumenty, które należy przedłożyć w zależności od przewożonych produktów. W przypadku towarów:
przewożonych przez przewoźnika lub spedytora należy sporządzić list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej) lub inny dokument, z którego bez żadnych wątpliwości wynika, że podczas przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, a faktura została wystawiona przez spedytora;
importowanych – oprócz dokumentów, o których mowa powyżej trzeba dołączyć dokument potwierdzony przez urząd celno-skarbowy, który potwierdza fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów;
przewożonych przez eksportera – dowód wywozu towarów;
Uwaga! Jeżeli mowa o międzynarodowym transporcie osób, koniecznie należy przedłożyć bilet lotniczy, promowy, okrętowy lub kolejowy, który został wystawiony przez przewoźnika na określoną trasę przewozu dla wskazanego w konkretny sposób pasażera.
Transport międzynarodowy a wewnątrzwspólnotowy. Jaka stawka VAT?
Jak już wcześniej wspomniano, przewóz w obrębie Unii Europejskiej nie jest traktowany prawnie jako transport międzynarodowy, tylko wewnątrzwspólnotowy. Z tego rozgraniczenia wynika też różnica w stawkach VAT. Co do zasady transport wewnątrzwspólnotowy rozliczany jest podatkowo w kraju, w którym znajduje się siedziba usługobiorcy. Czyli – jeżeli firma z siedzibą w Niemczech zleca transport towarów z Polski do Czech, podatek musi zostać opłacony w Niemczech. W Polsce i Czechach nie trzeba wówczas płacić żadnej daniny. Inaczej wygląda kwestia podatku, jeżeli usługa świadczona jest na rzecz osoby nie prowadzącej działalności gospodarczej – konsumenta. W tej sytuacji, gdy przewoźnik z Polski wykonał usługę transportu na rzecz klienta z Niemiec, podatek musi zostać opłacony w Polsce.
