Leasing operacyjny, czy finansowy? Na czym polegają podstawowe różnice
Leasing jest szybko zyskującą na popularności metodą finansowania droższych zakupów, przede wszystkim samochodów. Jego dwa główne warianty, operacyjny i finansowy, różnią się jednak od siebie znacząco.
Jak wynika z ostatnich danych zrzeszającego czołówkę przedsiębiorstw świadczących tego rodzaju usługi Związku Polskiego Leasingu w ubiegłym roku przedsiębiorstw udzieliły takiego finansowania na kwotę przeszło 70 mld zł. Po raz pierwszy od wielu lat dynamika, z powodu pandemii Covid19, była ujemna – wynik ten okazał się o około 10 proc. mniejszy niż w 2019 roku. Przedstawiciele ZPL zapewniają jednak, że spadek jest przejściowy i br. straty zostaną odrobione. Być może z nawiązką.
Najpopularniejszą formą leasingu obecnie, tak jak w poprzednich latach, był jego wariant operacyjny odpowiadający za znakomitą większość umów tego rodzaju (przeszło 90 proc.). Leasing finansowy, znacznie mnie popularny, stosowany sporadycznie, dotyczący zazwyczaj innych niż samochody ruchomości, miał charakter uzupełniający.
Liczy się czas
Pierwszą, rzucającą się od razu w oczy, różnicą między leasingiem operacyjnym i finansowym, jest okres, na który podpisywana jest umowa. W wariancie operacyjnym, ze względów fiskalnych, jest on, zazwyczaj, znacznie krótszy niż czas amortyzacji leasingowanego przedmiotu umowy, ale nie mniej niż około 40 proc. tzw. normatywnego okresu amortyzacji środka trwałego (podany w latach okres potrzebny do zupełnej amortyzacji, czyli zwrotu nakładów na kupno).
W wariancie finansowym leasingu długość trwania umowy nie jest ograniczona w czasie (w praktyce jednak firmy leasingowe rzadko zgadzają się na leasing dłuższy, niż pięć lat). Każdy środek trwały ma przypisaną stawkę amortyzacji. Dla nowego samochodu wynosi ona 20 proc. rocznie, co oznacza, że całkowite zaliczenie nowego auta w koszty działalności gospodarczej trwa pięć lat. Rocznie można bowiem zamortyzować jedną piątą jego ceny zakupu (netto). W przypadku nieruchomości okres ten trwa 10 lat.
Namierzanie celu
Drugą istotną różnicą jest cel umowy leasingu. W wariancie operacyjnym można używać środka trwałego jedynie w czasie obowiązywania. Po jej zakończeniu można wykupić przedmiot leasingu za kwotę równą wartości wykupu, której wysokość z kolei zależy od okresu leasingu i stawki amortyzacji.
W wariancie finansowym celem umowy jest użytkowanie i zakup środka trwałego. W umowie tego rodzaju nie jest podawana wartość wykupu. Właścicielem leasingowanego przedmiotu klient staje się automatycznie po zapłaceniu ostatniej raty. Biorąc pod uwagę sumę inwestycji, leasing finansowy jest więc nieco tańszym rozwiązaniem niż operacyjny. Wykup bowiem to część kapitału, która do samego końca przynosi odsetki (w praktyce większość firm leasingowych za przeniesienie własności pobiera opłatę, której wysokość waha się od 100 zł netto do 1 proc. ceny przedmiotu umowy leasingowej.
Strona amortyzująca
Kolejną różnicą jest strona amortyzująca przedmiot leasingu. W wariancie operacyjnym tego rodzaju odpisów dokonuje firma leasingowa. Pierwsza wpłata, miesięczne raty, wykup i wydatki związane z użytkowaniem przedmiotu takiej umowy stanowią koszt uzyskania przychodu, z którego korzystają leasingobiorcy.
W wariancie finansowym leasingu przedmiot amortyzowany jest przez klienta. Kosztem uzyskania przychodu są tylko odsetki od każdej raty leasingowej.
Ważną różnicą między wariantami umowy leasingowej jest także własność przedmiotu leasingu, która ma niebagatelne znacznie w świetle zasad rachunkowości. W przypadku umowy dotyczącej leasingu operacyjnego przedmiot umowy pozostaje środkiem trwałym wchodzącym w skład majątku firmy leasingowej (leasingodawcy), w wariancie finansowym – klienta.
VAT też się liczy
Dokonując wyboru wariantu umowy leasingowej, trzeba wziąć także pod uwagę kwestie związane z podatkiem VAT. Leasing operacyjny jest usługą, co powoduje, że każda rata leasingowa powiększana jest o 23 proc. tego podatku, który następnie podlega odliczeniu (pewne ograniczenia w tym względzie dotyczą jedynie samochodów osobowych oraz motocykli).
Leasing finansowy traktowany jest natomiast jako dostawa towaru, co oznacza, że wraz z pierwszą wpłatą klient musi zapłacić podatek VAT w pełnej wysokości. Doliczana do raty stawka VAT jest taka sama jak stawka leasingowanego przedmiotu. Warto pamiętać jednak, że podobnie jak w leasingu operacyjnym, także w wariancie finansowym podlega odliczeniu.
