Czym jest konsorcjum i jak je założyć?
Co to jest konsorcjum?
Słowo konsorcjum oznacza zrzeszenie się co najmniej dwóch organizacji lub przedsiębiorstw, aby wspólnie zrealizować określone przedsięwzięcie, którego żadna z tych organizacji nie byłaby w stanie zrealizować samodzielnie. Konsorcjum jest porozumieniem dobrowolnym, które ustala się na określony czas.
Może ono dotyczyć realizacji dowolnego projektu. Jednak tego typu porozumienie powinno obejmować organizacje lub przedsiębiorstwa, które dysponują odpowiednimi środkami i możliwościami, dzięki czemu szansa na pomyślną realizację projektu jest większa. Konsorcja często dotyczą wielkich lub ryzykownych inwestycji, a dobór odpowiednich partnerów powoduje, że ryzyko jest mniejsze.
Zawarcie konsorcjum wymaga sporządzenia odpowiedniej umowy. Umowa konsorcjum należy do kategorii umów nienazwanych, które nie są uregulowane ani w Kodeksie cywilnym, ani w innych aktach prawnych. Strony umowy mają pełną swobodę w jej zawieraniu. Taka forma współpracy nie stanowi trwałego związku gospodarczego, dlatego też nie musi być rejestrowana, nie wymaga nawet odrębnej nazwy ani siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum zobowiązane są do realizowania wspólnej polityki, którą porozumienie obejmuje, lecz w sprawach niezwiązanych z konsorcjum działają niezależnie.
Konsorcjum a odpowiedzialność za zobowiązania
Zawiązanie konsorcjum ma wiele zalet. Przede wszystkim organizacja bądź przedsiębiorstwo nawiązując współpracę z innym partnerem celem zrealizowania danego projektu może skorzystać z jego potencjału finansowego lub technologicznego, a także z jego wiedzy, doświadczenia i innych możliwości. Co więcej, utworzenie konsorcjum oznacza również rozłożenie ryzyka na każdego uczestnika porozumienia. Jeśli zobowiązania zostały zaciągnięte przez całe konsorcjum to wszyscy członkowie odpowiadają solidarnie. Natomiast gdy jeden z członków konsorcjum zaciągnął zobowiązania we własnym imieniu, a nie konsorcjum, wtedy tylko on ponosi odpowiedzialność.
A skoro każdy z konsorcjantów powinien ponosić odpowiedzialność za zobowiązania konsorcjum, to równocześnie każdy uczestnik porozumienia powinien czerpać określone korzyści. Sposób wzajemnego rozliczenia powinien zostać zawarty w umowie konsorcjum. Sytuacja ma się podobnie w przypadku obowiązków każdego z członków porozumienia.
Co powinna zawierać umowa konsorcjum?
Zawiązanie konsorcjum wymaga przede wszystkim porozumienia między zainteresowanymi organizacjami lub przedsiębiorstwami, a wszelkie ustalenia powinny zostać spisane w umowie konsorcjum. Jak powinna wyglądać taka umowa? W dużej mierze zależy to od przyszłych partnerów, bowiem w umowie konsorcjum należy przede wszystkim określić cel, podział zadań między konsorcjantami oraz sposób rozliczenia. W umowie konsorcjum można również określić, który z podmiotów lub osób będzie reprezentować konsorcjum. Ważne jest wskazanie lidera konsorcjum, który będzie odpowiadał za rozliczenia podatkowe.
Oczywiście każda umowa powinna zawierać pewne podstawowe elementy, więc nie wolno zapominać, że również w umowie konsorcjum należy zamieścić:
dane stron umowy,
przedmiot umowy konsorcjum oraz cel,
czas trwania współpracy,
obowiązki członków i ich wzajemne relacje,
sposób rozliczenia.
Konsorcjum a rozliczenia podatkowe
Konsorcjum zrzeszające organizacje lub przedsiębiorstwa nie podlega opodatkowaniu VAT. Konsorcjum nie posiada osobowości prawnej, nie jest odrębną jednostką organizacyjną i nie wykonuje samodzielnie działalności gospodarczej. Co to oznacza?
Podatnikami VAT są poszczególni uczestnicy konsorcjum. Istotne jest to, by w umowie konsorcjum określić, która strona będzie liderem konsorcjum i będzie odpowiadać za rozliczenia z kontrahentami i faktury, po czym rozliczy się z pozostałymi współpracownikami w ramach konsorcjum.
