Jak działa przedawnienie długu – ile lat musi minąć?

Na czym polega przedawnienie długu?

Kodeks cywilny mówi o upływie terminu przedawnienia długu. Oznacza to w praktyce, że przedawnienie długu istnieje, ale nie jest to jednoznaczne z tym, że dług wygasa z urzędu i przestaje funkcjonować. W pewnym momencie ustaje prawna możliwość dochodzenia zapłaty przez wierzyciela, jednak zadłużenie przyjmuje po prostu inną formę. Dług staje się zobowiązaniem niezupełnym, a wierzyciel nie może wnioskować o jego spłatę na drodze sądowej.

Co to oznacza dla dłużnika? Nie musi on spłacać zadłużenia, ponieważ przedawniło się. Może się jednak zdarzyć, że dłużnik dobrowolnie opłaci zaległe zobowiązania np. z powodu niewiedzy – nie może on wtedy domagać się zwrotu wpłaconych środków.

Skutki przedawnienia długu

W momencie przedawnienia długu dłużnik nie musi spłacać zaległych zobowiązań, a wierzyciel nie może żądać jego spłaty. Istnieje jednak jeden wyjątek – sprawa wygląda zupełnie inaczej, jeżeli wierzyciel wprowadził dług na drogę sądową jeszcze przed jego przedawnieniem.

Przedawnienie długu nie zwalnia dłużnika z zapłacenia należności, jeżeli wierzyciel toczy wobec niego postępowanie sądowe lub został wysłany nakaz zapłaty przez sąd. Warto pamiętać, że wierzyciel może także sprzedać zadłużenie jednostki komuś innemu na zasadach cesji. Wtedy nowy wierzyciel może żądać zwrotu zaległych należności.

Jeżeli firma windykacyjna, która kupiła dług, wejdzie na drogę sądową mimo przedawnienia długu, dłużnik może to wskazać i udowodnić. Wystarczy zgłosić się na piśmie do firmy windykacyjnej z informacją o przeterminowaniu zadłużenia, powołując się jednocześnie na ustawę wprowadzoną w życie w maju 2018 roku – przedawnienie długu reguluje Kodeks cywilny. Jeżeli pismo zostanie odrzucone, należy udowodnić swoją rację przed sądem.

Przedawnienie długu – przykłady terminów przedawnień 

Kodeks cywilny podaje dwa podstawowe terminy przedawnienia długu:

• 6 lat dla wszelkich roszczeń majątkowych lub roszczeń stwierdzonych prawomocnym wyrokiem sądu,

• 3 lata dla roszczeń z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz oświadczeń okresowych.

Co z innymi kategoriami? Niektóre typy zobowiązań posiadają odmienne terminy przedawnienia długu:

• mandat – 1 rok,

• roszczenia z tytułu umowy przewozu oraz przedwstępnej umowy sprzedaży – 1 rok,

• roszczenia przedsiębiorcy z tytułu nieopłaconej faktury – 2 lata,

• roszczenia z tytułu umowy sprzedaży – 2 lata,

• roszczenia dostawcy z tytułu dokonanej dostawy – 2 lata,

• roszczenia z tytułu umowy o dzieło – 2 lata od oddania dzieła,

• usługi telekomunikacyjne – 2 lata,

• debet na koncie – 2 lata: dotyczy wszelkich roszczeń wynikających z umowy dotyczącej rachunku bankowego (termin przedawnienia zaczyna się od momentu, w którym należało spłacić debet),

• wszelkie należności z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej – 3 lata,

• należności z tytułu kary umownej przewidzianej w umowie między kontrahentami – 3 lata,

• niezapłacona lub niezwrócona kaucja oraz zaliczka/przedpłata – 3 lata,

• roszczenia z tytułu umowy o pracę – 3 lata od dnia, w którym pracodawca powinien wypłacić wynagrodzenie,

• roszczenia z tytułu umowy ubezpieczeniowej – 3 lata,

• zobowiązania z tytułu umowy kredytu czy pożyczki – 3 lata, licząc od dnia, w którym powstał obowiązek spłaty kredytu czy pożyczki,

• zadłużenie z tytułu czynszu – 3 lata,

• zadłużenie na karcie kredytowej – 3 lata,

• zobowiązania podatkowe powstające na skutek doręczenia decyzji z wysokością podatku przez urząd skarbowy – 3 lata licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy,

• zobowiązania podatkowe powstające na mocy prawa – 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku,

• długi spadkowe – 6 lat, jeżeli wierzyciel nie podejmuje żadnych kroków w celu wyegzekwowania zapłaty,

• inne roszczenia stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu lub innej instytucji powołanej do rozpoznawania spraw danego rodzaju – 6 lat.