Czym jest dumping?

Czym jest dumping?

Dumping określa się jako sprzedaż towarów za granicę po cenach niższych niż koszty wytworzenia lub po cenach niższych niż kwota za taki sam lub podobny produkt oferowany na danym rynku krajowym, w celu zdobycia obcego rynku. Pojęcie dumpingu nie jest uwzględnione bezpośrednio w żadnym polskim akcie prawnym, jednak jest bliźniaczo podobne do pojęcia nieuczciwej konkurencji. Jego konsekwencją może być upadek danego sektora przemysłu krajowego lub konkretnej kategorii produktowej. Korzyści z dumpingu płynące dla konsumentów faktycznie istnieją, mają oni przecież możliwość zakupu towaru po niższej niż standardowa cenie. Jest to jednak zaleta tymczasowa, gdyż po osłabieniu konkurencji przedsiębiorca uprawiający dumping podwyższa ceny i dąży do uzyskaniu monopolu w państwie. Układ Ogólny w Sprawie Ceł i Handlu dokładnie określa trzy warunki, które muszą zostać spełnione, by można było mówić o dumpingu:

• cena eksportowa jest niższa od ceny stosowanej podczas operacji handlowych podobnego produktu, który jest sprzedawany na wewnętrzny rynek eksportującego kraju,

• eksport powoduje szkody w gospodarce krajowej lub opóźnienie rozwoju przemysłu krajowego,

• należy wykazać związek między dumpingiem a wyrządzoną szkodą.

Jakie rodzaje dumpingu wyróżniamy?

Dumping sporadyczny – dotyczy incydentalnej sprzedaży produktów za granicę w cenach niższych niż koszty wytworzenia. Wynika on z sytuacji niezwyczajnych, gdy producent osiąga nadwyżkę danego towaru i rozpoczyna sprzedaż za granicę po cenach niższych w celu uniknięcia strat materialnych.

Dumping stały – to długotrwała tendencja do sprzedaży produktów za granicę w cenach niższych niż krajowe. Pojawia się on w sytuacji, gdy popyt na dany towar na rynku krajowym jest mniej elastyczny niż na rynku zagranicznym. W takiej sytuacji na rynku krajowym producent sprzedaje produkt w wysokiej cenie, natomiast na rynku zagranicznym cenę obniża, zwiększając na niego popyt.

Dumping drapieżny – polega na działaniach, które są nakierowane na konkretne przedsiębiorstwa w celu osłabienia ich pozycji rynkowej, a ostatecznie ich zwalczenia i wyeliminowania konkurencji. Gdy firma stosująca dumping pozbędzie się innych graczy w danym sektorze produktowym, zostaje monopolistą i w ma możliwość wprowadzania podwyżki cen.

Dumping w przepisach prawa polskiego

Tak jak zostało wspomniane wcześniej, dumping nie jest konkretnie ujętym pojęciem w przepisach prawa polskiego, ale jego istota zawiera się w pojęciu nieuczciwej konkurencji, które z kolei jest już ujęte w polskim prawie, a kary za takie działania zapisane są w Ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W przypadku wystąpienia czynów nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, ma prawo żądać:

• zaniechania działań niedozwolonych,

• usunięcia skutków tych działań,

• naprawienia wyrządzonej szkody,

• wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści,

• zasądzenia odpowiedniej sumy na określony cel społeczny.

Dumping w przepisach unijnych

Podstawą prawną w Unii Europejskiej, która pozwala na zwalczanie praktyk dumpingowych, są przepisy Rozporządzenia Rady UE w sprawie ochrony przed dumpingowym przywozem produktów z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej. Jakie działania mogą być stosowane?

• nakładanie ceł antydumpingowych celem usunięcia niekorzystnych skutków dumpingu i wyrównania walki konkurencyjnej na rynku,

• składanie zobowiązań cenowych przez przedsiębiorstwa praktykujące działania dumpingowe, co stanowi obietnicę respektowania minimalnych cen eksportowych,

• nakładanie środków tymczasowych, np. ceł tymczasowych lub depozytu gotówkowego w wysokości nałożonego cła antydumpingowego,

• stosowanie kodeksu antydumpingowego, który łączy kraje należące do Układu Ogólnego w Sprawie Ceł i Handlu oraz Wspólnotę Europejską i ujednolica kwestię działań antydumpingowych oraz określa szkody dla gospodarki krajowej i zagranicznej.