Upadłość firmy – kiedy i jak ogłosić bankructwo przedsiębiorstwa?
W świetle prawa upadłość firmy ogłasza się w stosunku do przedsiębiorstwa, które stało się niewypłacalne, to znaczy straciło zdolność do regulowania swoich zobowiązań pieniężnych w terminie przekraczającym trzy miesiące. Niewypłacalność stwierdza się również wtedy, gdy zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku w postaci aktywów przez okres powyżej jednego roku. Organem właściwym do ogłaszania upadłości jest sąd upadłościowy w składzie trzech sędziów zawodowych. Postępowanie upadłościowe toczy się w rejonowym sądzie gospodarczym właściwym ze względu na prowadzenie działalności firmy. Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić dłużnik lub każdy z jego wierzycieli. Sądowe postanowienie w sprawie ogłoszenia upadłości zostaje wydane w ciągu dwóch miesięcy od daty złożenia wniosku.
Jak złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości firmy?
Jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości firmy składa dłużnik, powinien skierować pismo do sądu w ciągu dwóch tygodni od momentu wystąpienia niewypłacalności. Zgodnie z Ustawą z dnia 28.02.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze należy dołączyć do wniosku następujące dokumenty: • aktualne oświadczenie majątkowe zawierające szacunkową wycenę składników majątku; • bilans sporządzony specjalnie dla celów postępowania na dzień przypadający w okresie miesiąca przed złożeniem wniosku; • spis wierzycieli oraz należnych im wierzytelności wraz z ich wysokością i terminem zapłaty; • oświadczenie o wierzytelnościach spłaconych do sześciu miesięcy przed dniem złożenia wniosku; • listę podmiotów posiadających zobowiązania wobec dłużnika wraz z rodzajem wierzytelności, daty ich powstania i terminów zapłaty; • wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych przeciwko dłużnikowi; • informację na temat hipotek, zastawów oraz innych obciążeń ustanowionych na majątku dłużnika; • informację, czy w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych dłużnik zatrudniał co najmniej 250 pracowników lub osiągnął roczny obrót netto przekraczający 50 milionów euro, lub sumy aktywów w bilansie przekroczyły 43 miliony euro.
Natomiast jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości sporządza wierzyciel, powinien uprawdopodobnić swoją wierzytelność.
Po wpłynięciu wniosku sąd może powołać tymczasowego nadzorcę sądowego, którego zadaniem będzie zabezpieczenie majątku dłużnika, oraz sporządzenie sprawozdania na temat jego majątku oraz szacowanych kosztów postępowania upadłościowego. Jeśli istnieje podejrzenie, że dłużnik zataja swoje finanse albo działa na szkodę wierzycieli, sąd może również ustanowić zarząd przymusowy nad majątkiem dłużnika.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości
Po rozpatrzeniu wniosku na posiedzeniu niejawnym sąd upadłościowy wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Ustanawia syndyka, czyli urzędnika państwowego, który dokonuje spisu inwentarza i rozeznania się w masie upadłości oraz przygotowuje plan likwidacji. Plan ten przedstawia propozycję sprzedaży składników majątku upadłego, w szczególności sprzedaży firmy, nakreśla też sposoby, terminy, zestaw wydatków oraz ekonomiczne uzasadnienie dalszego prowadzenia działalności gospodarczej przez upadłe przedsiębiorstwo.
W postanowieniu sąd wzywa również wierzycieli upadłego, żeby zgłaszali syndykowi wierzytelności, w terminie miesiąca od dnia obwieszczenia upadłości w Rejestrze. Dzień wydania postanowienia uznaje się za datę upadłości.
Po ogłoszeniu upadłości dalsze postępowanie toczy się w sądzie upadłościowym, który wydał postanowienie, a stosowne czynności wykonuje sędzia-komisarz.
Sąd w uzasadnionych przypadkach może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli opóźnienie w realizacji zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a ich suma jest mniejsza niż 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa.
Likwidacji masy upadłości
Syndyk przystępuje do realizacji planu i przeprowadza likwidację masy upadłości, zazwyczaj w terminie sześciu miesięcy od ogłoszenia upadłości. Proces ten odbywa się poprzez sprzedaż z wolnej ręki lub w drodze przetargu czy aukcji całości upadłego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części, nieruchomości i ruchomości, wierzytelności oraz innych praw majątkowych wchodzących w skład masy upadłości. Następuje też windykacja należności od dłużników upadłego.
Alternatywę likwidacji stanowi układ naprawczy – sąd może zaakceptować to rozwiązanie, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że kontynuacja działania przedsiębiorstwa pozwoli na zaspokojenie wierzycieli w wyższym wymiarze niż jego likwidacja. Układ naprawczy może zostać zaproponowany przez wnioskodawcę w sprawie ogłoszenia upadłości. W przypadku wdrożenia układu naprawczego dłużnik nadal zarządza majątkiem przedsiębiorstwa, pod kontrolą nadzorcy sądowego. Jeżeli natomiast dochodzi do upadłości likwidacyjnej, prawo do gospodarowania majątkiem przechodzi na syndyka.
Skutki ogłoszenia upadłości
Z chwilą ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli, jak mówi Ustawa z dnia 28.02.2003 r., Prawo upadłościowe i naprawcze. Dłużnik jest zobligowany do wykazania i wydania syndykowi całości majątku przedsiębiorstwa, a także dokumentów dotyczących działalności firmy, finansów i rozliczeń, w szczególności ksiąg rachunkowych i innych ewidencji prowadzonych dla celów podatkowych oraz korespondencji. Upadły musi też składać na żądanie syndyka wszelkie potrzebne informacje i wyjaśnienia. Warto nadmienić, że w przypadku jednoosobowych działalności gospodarczych osób fizycznych właściciel ręczy całym swoim majątkiem, między innymi domem czy mieszkaniem za zobowiązania firmy.
Opracowano na podstawie: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20030600535/U/D20030535Lj.pdf
