Renta rodzinna nie zrekompensuje dochodów zmarłego w budżecie rodzinnym. Ale może pomóc.
Odprowadzane każdego miesiąca za pracownika składki na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, szczególnie w czasie pandemii, są utrapieniem wielu przedsiębiorców. Ale w dramatycznej sytuacji okazują się przydatne.
Finansowe wsparcie po śmierci bliskiej osoby zapewnia Renta Rodzinna. Konstrukcja tego świadczenia, jak i warunki jej udzielania, opisuje ustawa z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Po kim Renta Rodzinna
Zgodnie z jej zapisami jest to świadczenie, które może otrzymać uprawniony do tego członek rodziny po śmierci osoby, która miała przyznane prawo do emerytury (w tym emerytury pomostowej) lub renty z tytułu niezdolności do pracy, albo osobie ubezpieczonej, która spełniała warunki uprawniające do takich świadczeń.
Prawo do ubiegania się o Rentę Rodzinną przysługuje również bliskim osoby, która pobierała przedemerytalne świadczenie, zasiłek lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
Dla kogo Renta Rodzinna
W procesie przyznawania Renty Rodzinnej ważny jest przede wszystkim stopień pokrewieństwa wobec zmarłej osoby. Prawo ubiegania się o takie świadczenie mają, przede wszystkim, dzieci zmarłego zarówno własne, jak i drugiego małżonka oraz przysposobione (do ukończenia 16 lat, po osiągnięciu tego wieku, do ukończenia 25 roku życia, tylko pod warunkiem nauki w szkole zarówno w systemie dziennym, wieczorowym, jak i zaocznym oraz eksternistycznym).
Prawo do Renty Rodzinnej przysługuje także wdowie, która w chwili śmierci męża ukończyła 50 lat albo była niezdolna do pracy, lub wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym mężu (uprawnienie przysługuje też wdowie, która spełni warunek dotyczący wieku lub niezdolności do pracy w ciągu pięciu lat od śmierci męża lub zakończenia wychowywania dzieci).
Wdowa, która przed śmiercią męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty, ale tylko wówczas, gdy w dniu śmierci męża miała ustalone wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów z jego strony. Jeżeli nie spełnia żadnego z tych warunków i nie ma niezbędnych źródeł utrzymania, może ubiegać się o okresową Rentę Rodzinną w wymiarze jednego roku od dnia śmierci męża albo przez okres uczestnictwa w szkoleniu, którego celem będzie uzyskanie podniesienie kwalifikacji zawodowych koniecznych do wykonywania pracy zarobkowej (nie może ono jednak trwać dłużej niż dwa lata od śmierci męża).
Renta Rodzinna dla wnuków
Prawo do Renty Rodzinnej mają również rodzeństwo, wnuki i inne dzieci przed osiągnięciem pełnoletności utrzymane wcześniej przez zmarłą osobę (nie dotyczy to, niestety, dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka). Muszą jednak spełniać wszystkie warunki, które dotyczą dzieci własnych i zostały przyjęte na wychowanie przynajmniej rok przed śmiercią osoby ubezpieczonej (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku.
Rodzeństwo, wnuki i inne dzieci przyjęte na utrzymanie nie mogą mieć jednak prawa do Renty Rodzinnej po swoich zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, warunkiem jest brak możliwości zapewnienia im utrzymania, a osoba ubezpieczona lub jej małżonek były ich jedynymi, ustanowionymi przez Sąd, opiekunami.
Prawo do Renty Rodzinnej przysługuje również rozwiedzionej lub pozostającej w separacji małżonce zmarłego, pod warunkiem, że spełnia ona wymagania dotyczące wdowy, a ponadto potrafi wykazać, że w momencie śmierci partnera miała prawo do ustalonych wyrokiem Sądu, lub na mocy ugody alimentów z jego strony (w przypadku braku takiego umocowania musi wykazać, że w dniu śmierci zmarłego obowiązek alimentacyjny był skonkretyzowany w drodze umowy lub realizowany w rzeczywistości).
O świadczenie w ramach Renty Rodzinnej mogą się także ubiegać rodzice, ojczym czy macocha. Muszą jednak spełniać dodatkowe warunki dotyczące między innymi wieku i niezdolności do pracy.
Rosnące procenty
Kwota wypłacana w ramach Renty Rodzinnej zależy od liczby uprawnionych do niej osób i wynosi:
- dla jednej osoby – 85 proc. przysługującego zmarłemu świadczenia;
- dla dwóch osób – 90 proc.;
– dla trzech osób – 95 proc.
Renta rodzinna wypłacana jest, z zasady, od dnia powstania do niej uprawnień. Jeżeli wniosek o przyznanie prawa do Renty Rodzinnej zostanie złożony po miesiącu, w którym nastąpiła śmierć ubezpieczonego, emeryta lub rencisty, świadczenie jest wypłacane od dnia śmierci osoby ubezpieczonej, emeryta lub rencisty (nie wcześniej jednak niż od momentu spełnienia wszystkich warunków przez członków jego rodziny).
