Państwo pomaga rodzinie. Opieka nad chorym dzieckiem uprawnia do zasiłku opiekuńczego
Polska nie należy do grona krajów uznawanych za przesadnie opiekuńcze. Jednak osoby sprawujące dozór nad chorym dzieckiem mogą liczyć na pomoc z budżetu Państwa w postaci zasiłku opiekuńczego. Musza jednak zadbać o zgromadzenie pełnej dokumentacji.
Jak wynika z rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2014 r. poz. 1594) zasiłek opiekuńczy przysługuje pracownikowi zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki między innymi nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat ośmiu, lub w przypadku pobytu małżonka, stale opiekującego się takim potomkiem w tzw. stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej (na przykład w szpitalu).
Nie dla każdego
Potwierdzające okoliczności pobytu małżonka w szpitalu powinno zawierać imię i nazwisko, okres i przyczynę konieczności sprawowania opieki nad potomkiem wymagającym opieki, jego imię i nazwisko oraz pieczątkę i podpis osoby uprawnionej do wystawienia takiego zaświadczenia.
Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje każdemu. O jego przyznanie może się starać rodzic (biologiczny, adopcyjny, zastępczy, opiekun prawny lub inna osoba która w rzeczywistości wychowuje i utrzymuje dziecko). Drugim warunkiem, który musi być spełniony łącznie z pierwszym jest posiadanie aktualnego tytułu do ubezpieczenia społecznego (chorobowe), a więc umowy o pracę, agencyjnej, aktualnej umowy cywilnoprawnej (o dzieło, zlecenie, lub uaktywniającej o pracę w charakterze niani, o pracę nakładczą).
O zasiłek opiekuńczy może się ubiegać również osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na własny rachunek, jest członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej, kółek rolniczych, lub jest osobą duchowną
Dla matki i ojca
Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje zarówno matce, jak i ojcu wymagającego opieki dziecka. Ale świadczenie takie może otrzymać tylko jeden z rodziców, osoba, która złożyła wniosek. Zasiłek opiekuńczy, prawdopodobnie, nie zostanie przyznany jeżeli zamieszkujący z wnioskodawcą inni członkowie rodziny osoby starającej się o tego rodzaju wsparcie mogą opiekować się pozostającym w niedyspozycji dzieckiem (zasada ta nie obowiązuje, jeśli ma ono mniej niż dwa lata).
Aby otrzymać zasiłek opiekuńczy konieczne jest wypełnienie i złożenie wniosku na druku Z-15A, oraz wydruku zwolnienia elektronicznego (jeśli, płatnik składek, czy pracodawca nie ma profilu na Platformie Usług Elektronicznych ZUS PUE).
Jeżeli ma profil na PUE ZUS lekarz może wystawić zwolnienie elektroniczne (e-ZLA), które automatycznie trafi zarówno do ZUS, jak i płatnika (jeśli zatrudniający starającą się o zasiłek opiekuńczy osobę płatnik nie ma profilu na PUE ZUS powinien poinformować o tym pisemnie).
Może to być także zaświadczenie lekarskie wystawione na wydruku z systemu w trybie alternatywnym, gdy lekarz nie dysponuje aktualnie, na przykład, aktywnym łączem internetowym. Jeśli starająca się o zasiłek opiekuńczy osoba ma profil na platformie PUE ZUS powinna sprawdzić, czy lekarz wprowadził zwolnienie do systemu, jeśli tak się stało nie musi składać jego wydruku.
Istotne zwolnienie
Jeżeli jednak osoba starająca się o zasiłek opiekuńczy dostanie wydruk zwolnienia elektronicznego, a płatnik składek ma profil na PUE ZUS nie musi już składać zwolnienia lekarskiego, bo trafi ono automatycznie zarówno do systemu ZUS, jak i płatnika.
Pozostałe konieczne dokumenty to:
- zaświadczenie płatnika składek (jeśli wiadomo, że ZUS wypłaci zasiłek);
- Z-3 (jeśli wnioskodawca jest pracownikiem);
- Z-3b (jeśli wnioskodawca prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, współpracuje z osobą, która taką działalność prowadzi, jest osobą duchowną;
- Z-3a – w pozostałych przypadkach.
W razie składania dokumentów osobiście w placówce ZUS konieczne jest także posiadania aktualnego dokumentu tożsamości (dowód osobisty lub paszport).
Dziecko niepełnosprawne
W przypadku starania się o zasiłek opiekuńczy z tytułu konieczności otoczenia opieką dziecka niepełnosprawnego mającego więcej niż 14 lat należy złożyć dodatkowo dokument potwierdzający niepełnosprawność w stopniu znacznym lub orzeczenie o niepełnosprawności ze wskazaniem stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy ze strony innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, oraz koniecznością stałego, codziennego współudziału opiekuna w leczeniu, rehabilitacji i edukacji.
