Bilans sprawozdawczy jednostki gospodarczej a aktywa firmy
Po zamknięciu ksiąg rachunkowych każda jednostka gospodarcza zobligowana jest do wykonania bilansu sprawozdawczego. Jest on podstawą do stworzenia sprawozdania finansowego, które opiera się na zestawieniu aktywów i pasywów firmy. Czym są aktywa i jak ujęte są w bilansie?
Czym są aktywa jednostki gospodarczej?
Aktywa są zasobami majątkowymi jednostki gospodarczej, niezbędnymi do jej funkcjonowania. W uproszczeniu jest to majątek podmiotu gospodarczego, który dzieli się na aktywa trwałe oraz obrotowe. Dokładną ich definicję podaje Artykuł 3 ust. 1 pkt 12 Ustawy o rachunkowości, który określa je jako zasoby majątkowe kontrolowane przez jednostkę, których wartość musi być wiarygodnie określona, a ich powstanie wynikało ze zdarzeń, które powodują przyszły wpływ korzyści ekonomicznych do jednostki.
W akcie prawnym znajdziemy także klasyfikację aktywów jako trwałe i obrotowe, gdzie:
aktywa trwałe są to wartości niematerialne i prawne, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone na potrzeby jednostki. Wyróżnia się:
aktywa trwałe rzeczowe, którymi są:
nieruchomości - a także grunty, prawo do użytkowania wieczystego gruntu, budynki oraz budowle, odrębne lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
maszyny, środki transportu, urządzenia i inne przedmioty,
ulepszenia w obcych środkach trwałych,
inwentarz żywy,
wartości niematerialne i prawne, do których zaliczamy:
autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,
prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,
know-how
należności i inwestycje długoterminowe
aktywa obrotowe - stanowią część aktywów jednostki przeznaczonych do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy, a zaliczamy do nich:
aktywa obrotowe rzeczowe, w których wyróżniamy:
materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby,
produkty gotowe, czyli wyroby i usługi zdatne do sprzedaży, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę,
produkcję w toku, czyli produkty oraz usługi wytwarzane przez jednostkę, które są w trakcie produkcji,
półprodukty, czyli wyroby przeznaczone do zużycia w kolejnych fazach produkcji,
towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym,
finansowe aktywa obrotowe, którymi są:
aktywa pieniężne,
instrumenty kapitałowe wytworzone przez inne jednostki,
prawo do otrzymania aktywów pieniężnych wynikające z umowy,
prawo do wymian instrumentów finansowych inną jednostką na korzystnych warunkach,
należności krótkoterminowe, które obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych,
rozliczenia międzyokresowe.
Bilans przedsiębiorstwa
Bilans sporządza się po zamknięciu kont księgowych, między innymi po zakończeniu roku obrotowego. Dokonuje się go w określonym dniu bilansowym, a samym bilansem określa się zestawienie wszystkich posiadanych przez przedsiębiorstwo pasywów i aktywów na dany dzień. Jest on narzędziem badawczym metody bilansowej, która polega na przyporządkowaniu każdemu zasobowi majątkowemu odpowiedniego źródła pochodzenia.
Ustawa o rachunkowości określa konstrukcję i układ bilansu. Aktywa są w nim ujmowane po lewej stronie, a pasywa po prawej. Konieczne jest zachowanie zasady równowagi bilansowej, która stanowi o tym, że aktywa muszą być równe pasywom, ze względu na to, że na każdy składnik aktywów musi przypadać odpowiednik w pasywach, jako źródło jego finansowania.
Aktywa w bilansie pełnią wykaz zasobów majątkowych, którym pasywy przyporządkowują źródło pochodzenia.
Aktywa w bilansie
Gdy sporządzamy bilans sprawozdawczy, aktywa w bilansie są uszeregowane zgodnie z zasadą wzrastającej płynności, co oznacza, że na początku bilansu znajdziemy pozycje najtrudniejsze do spieniężenia, a na końcu najbardziej płynne. W Polsce obowiązuje konkretna struktura bilansu sprawozdawczego, która wygląda następująco:
A. Aktywa trwałe
I. Wartości niematerialne i prawne
Koszty zakończonych prac rozwojowych,
Wartość firmy,
Inne wartości niematerialne i prawne,
Zaliczki na wartości niematerialne i prawne.
II. Rzeczowe aktywa trwałe
Środki trwałe,
Środki trwałe w budowie,
Zaliczki na środki trwałe w budowie.
III. Należności długoterminowe
Od jednostek powiązanych,
Od pozostałych jednostek, w których jednostka posiada zaangażowanie w kapitale,
Od pozostałych jednostek.
IV. Inwestycje długoterminowe
Nieruchomości,
Wartości niematerialne i prawne,
Długoterminowe aktywa finansowe,
Inne inwestycje długoterminowe.
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego,
Inne rozliczenia międzyokresowe.
B. Aktywa obrotowe I. Zapasy
Materiały,
Półprodukty i produkty w toku,
Produkty gotowe,
Towary,
Zaliczki na dostawy.
II. Należności krótkoterminowe
Należności od powiązanych jednostek,
Należności od jednostek powiązanych, w których jednostka posiada zaangażowanie w kapitale,
Należności od pozostałych jednostek.
III. Inwestycje krótkoterminowe
Krótkoterminowe aktywa finansowe,
Inne inwestycje krótkoterminowe.
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
C. Należne wpłaty na kapitał (fundusz) podstawowy
D. Udziały (akcje) własne