Skarga kasacyjna – kto może ją wnieść? Jakich spraw dotyczy?

Czym jest skarga kasacyjna?

Skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia w procesie cywilnym. Wnosi się ją od wydanego przez sąd II instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie. Apelacja różni się od skargi kasacyjnej tym, że wnosi się ją od wyroku sądu I instancji.

Skargę kasacyjną rozpoznaje Sąd Najwyższy. Wnosi się ją za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie. Skargę kasacyjną można wnieść tylko w ściśle określonych sytuacjach, opisanych w dziale Va Kodeksu postępowania cywilnego.

Kto może ją wnieść?

Zgodnie z art. 3981 Kodeksu postępowania cywilnego, skarga kasacyjna może zostać wniesiona przez:

• stronę, która nie zgadza się z prawomocnym wyrokiem sądu II instancji,

• Prokuratora Generalnego,

• Rzecznika Praw Obywatelskich,

• Rzecznik Praw Dziecka.

Skargę kasacyjną należy wnieść do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, w terminie do 2 miesięcy od dnia doręczenia stronie skarżącej orzeczenia z uzasadnieniem. W przypadku Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Rzecznika Praw Dziecka, termin wynosi 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, a jeśli strona zażądała doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem – od chwili doręczenia orzeczenia stronie.

Co może być jej przedmiotem?

Skargę kasacyjną można wnieść tylko po spełnieniu określonych warunków. Przede wszystkim skarga kasacyjna jest dopuszczalna w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest wyższa niż 50 000 zł, a w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych – wyższa niż 10 000 zł. Sprawa kasacyjna jest dopuszczalna niezależnie od wartości przedmiotu, jeśli dotyczy:

• ubezpieczeń społecznych – w sprawie przyznania i wstrzymania emerytury lub renty oraz objęcia obowiązkiem ubezpieczenia społecznego,

• odszkodowania z tytułu wyrządzenia szkody przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem.

Skarga kasacyjna musi być również oparta o naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie albo o naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Innymi słowy, wniesienie skargi kasacyjnej jest możliwe, np. gdy sąd zastosował nieistniejący przepis prawa materialnego lub gdy uchybienie mogło wpłynąć na wynik sprawy.

Kiedy skarga kasacyjna jest niedopuszczalna?

Jak wspominaliśmy wcześniej, skarga kasacyjna może zostać wniesiona w przypadku spraw o prawa majątkowe, a także prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, jeśli wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi odpowiednio ponad 50 000 zł i 10 000 zł. Zatem jeśli wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa, to wnoszenie skargi kasacyjnej jest niedopuszczalne.

Ponadto, zgodnie z art. 3981 Kodeksu postępowania cywilnego, skarga kasacyjna nie może zostać wniesiona, jeśli dotyczy:

• rozwodów, separacji, alimentów, czynszu najmu lub dzierżawy oraz naruszenia posiadania,

• kar porządkowych, świadectwa pracy i roszczeń z tym związanych oraz deputatów lub ich ekwiwalentów,

• rozpoznawania w postępowaniu uproszczonym,

• wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa lub orzekającego unieważnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się wyroku zawarła związek małżeński.