Jak wyrobić książeczkę sanepidowską krok po kroku?

Czym jest książeczka sanepidowska?

Książeczka sanepidowska to termin potoczny, a jej pełna nazwa to książeczka zdrowia do celów sanitarno-epidemiologicznych. Potwierdza ona brak obecności bakterii oraz chorób zakaźnych w organizmie pracownika, który ma styczność w pracy z ludźmi, dziećmi bądź żywnością. Obowiązek jej posiadania został zniesiony w 2008 roku oraz został zastąpiony orzeczeniem lekarskim. Ustawa z dnia 7 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi głosi, że obowiązkowa dotychczas książeczka sanepidowska zostaje zastąpiona przez orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych.

Orzeczenie w praktyce wciąż ma postać książeczki, ponieważ wprowadzona ustawa nie zdefiniowała postaci, w jakiej dokument ma występować, a zarówno książeczka sanepidowska, jak i orzeczenie, mają dokładnie taką samą procedurę, jeżeli chodzi o zakres badań.

Kto najczęściej zastanawia się nad tym, "jak wyrobić książeczkę sanepidowską"? Jest ona obowiązkowa dla osób, które mają w pracy kontakt z żywnością i wodą przeznaczoną do spożycia przez inne osoby oraz w zawodach związanych z lekami doustnymi czy dziećmi do lat 6. Książeczka sanepidowska potwierdza, że pracownik nie jest zakażony pałeczkami bakterii duru brzusznego, duru rzekomego A, B, C, Shigella i Salmonella. W przypadku stwierdzenia czynników chorobotwórczych u badanego nie może on wykonywać zawodu, w którym ma styczność z żywnością czy napojami.

Gdzie wyrobić książeczkę sanepidowską? 

Orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych, czyli książeczkę sanepidowską, można wyrobić w dowolnym punkcie sanepidu na terenie Polski. Skierowanie na badania pracownik powinien otrzymać od swojego pracodawcy, w którym znajduje się adres najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej. Przed wizytą należy zbierać próbki kału przez kolejne 3 dni w oddzielnych, przeznaczonych do tego pojemnikach. Na wyniki badań próbek należy czekać około tygodnia, czasem dwóch.

Po otrzymaniu wyników należy udać się do lekarza medycyny pracy w celu przeanalizowania otrzymanego dokumentu. Jeżeli nie ma żadnych przeciwwskazań, pacjent otrzymuje zaświadczenie o zdolności do wykonywania danej pracy.

Niestety, najczęściej pracodawcy wymagają książeczki sanepidowskiej już w momencie zatrudniania, a to oznacza, że jeżeli kandydat nie posiada ważnego orzeczenia z poprzedniego miejsca pracy, musi wyrobić je na własny koszt.

Ważność książeczki sanepidowskiej

Sama ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie reguluje, kiedy należy powtórzyć badania, aby orzeczenie mogło zostać uznane za aktualne. Dlatego to lekarz analizujący wyniki badań decyduje o ważności książeczki sanepidowskiej. Termin ważności jest uzależniony od charakterystyki wykonywanej przez pacjenta pracy. Co ciekawe, lekarz ma prawo wydać książeczkę sanepidowską bezterminowo, a to oznacza, że pracownik ma dożywotnie pozwolenie na wykonywanie zawodu bez konieczności powtarzania badań.

Koszty uzyskania orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych

Pracodawca powinien pokryć koszty wyrobienia książeczki sanepidowskiej, jednak, jak już wiemy, w praktyce to pracownik ponosi je bezpośrednio. Samo orzeczenie kosztuje kilka złotych (ok. 1-2 zł), najdroższe są badania lekarskie. Badania stwierdzające nosicielstwo prątków gruźlicy oraz innych drobnoustrojów to koszt od 60 do 100 zł. Badanie lekarskie to z kolei wydatek rzędu 50-100 zł, a sam lekarz może zlecić kolejne badania w czasie wizyty. To oznacza, że jeżeli wyrabiamy książeczkę sanepidowską na własną rękę, musimy liczyć się z kosztem minimum 100-200 zł.