Wiadomo, jakie polskie miasta były najbardziej zanieczyszczone ostatniej zimy

Ciężki sezon grzewczy i… ciężkie powietrze dla wielu Polaków

Z najnowszego raportu autorstwa HEAL Polska i Polskiego Alarmu Smogowego wynika, że w sezonie grzewczym 2022/2023 na 211 miejscowości, w których monitoruje się pyły zawieszone PM10, aż 180 nie spełniało rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia w zakresie maksymalnej liczby „dni smogowych”. Tym niechlubnym mianem określa się dni, w które występuje za wysokie stężenie pyłu PM10. Minionej zimy najwięcej było ich w miejscowościach położonych na południu Polski: Nowej Rudzie, Suchej Beskidzkiej i Żywcu. Tamtejsi mieszkańcy oddychali mocno zanieczyszczonym powietrzem kolejno przez 96, 79 i 72 dni.

Natomiast najwyższe średnie stężenie dobowe pyłu PM10 wystąpiło w Żywcu i było prawie 5-krotnie wyższe od norm WHO. Powyższa sytuacja miała miejsce pomimo tego, że wielu mieszkańców oszczędzało opał, obniżając temperaturę w domach, a zima była dość łagodna. Mieliśmy aż o 20 proc. mniej dni sprzyjających smogowi (śr. temp. poniżej 0°C, wiatr poniżej 3 m/s) niż pięć lat wcześniej – czytamy w najnowszym komunikacie Polskiego Alarmu Smogowego.

Wystarczy kilka godzin, by poczuć się źle

PAS podkreśla, że w dni, w które dochodzi do przekroczenia norm szkodliwych pyłów, wystarczy kilka godzin oddychania zanieczyszczonym powietrzem, by na własnym ciele odczuć jego negatywne skutki w postaci m.in. złego samopoczucia, bólu głowy, irytacji, ataków astmy i duszności. Zdaniem Weroniki Michalak z HEAL Polska narażenie na szkodliwe działanie smogu dotyczy bardzo wielu osób. Niestety jednodniowa ekspozycja może prowadzić nawet do poważnych skutków zdrowotnych, np. udaru mózgu czy zawału serca. Ten wpływ widać wyraźnie w badaniach i statystykach szpitalnych – zauważa ekspertka.

Potwierdza to lek. Tomasz Karauda, specjalista chorób wewnętrznych. Wskazuje on na łamach PAS, że nawet krótkotrwały wzrost stężenia drobnych pyłów zawieszonych o 10 µg/m3 zwiększa ryzyko zgonu z powodu udaru mózgu aż o 11 proc. Gołym okiem widać, że w okresie grzewczym, w miejscach i regionach, które są eksponowane na zanieczyszczenia powietrza, wzrasta liczba osób chorych i zgonów – wyjaśnia specjalista.

Lepiej nie będzie?

Polski Alarm Smogowy prognozuje, że trudno spodziewać się poprawy stanu powietrza już tegorocznej zimy, m.in. dlatego, że rząd do lipca przedłużył zawieszenie norm jakości węgla. W rezultacie w najbliższym sezonie grzewczym do pieców i kotłów ponownie trafi surowiec niskiej jakości. W obecnej sytuacji nie można doprowadzić do tego, by w domach spalano odpad węglowy, węgiel brunatny czy śmieci. Ważna jest także współpraca polityków i sektora zdrowia w działaniach na rzecz czystego powietrza. Jeszcze w tym roku będą oni mieli okazję wykazać się zaangażowaniem poprzez poparcie nowych standardów jakości powietrza UE zgodnych z zaleceniami WHO – apeluje PAS.