Podatki lokalne

Podatki pośrednie i bezpośrednie

Zgodnie z definicją podatek to nieodpłatne, bezzwrotne, pieniężne i przymusowe świadczenie, które jest nakładane jednostronnie przez związek publicznoprawny, jakim jest państwo bądź organizacja samorządowa w celu sfinansowania potrzeb publicznych i społecznych.

W Polsce podatki dzielimy na pośrednie i bezpośrednie. Do pośrednich zaliczamy daninę publiczną, która trafia bezpośrednio do budżetu i nie jest kosztem podatnika. Takim podatkiem będzie np. podatek akcyzowy, VAT lub cło. Podatkiem bezpośrednim będzie z kolei danina, która obciąża podatnika bezpośrednio i stanowi jego koszt, a podatnik ma obowiązek odprowadzenia podatku do organu podatkowego. Przykładem podatków bezpośrednich są właśnie podatki lokalne.

Czym są podatki lokalne?

Podatki lokalne zostały wprowadzone do polskiego porządku prawnego ustawą o podatkach i opłatach lokalnych i weszły w życie 1 kwietnia 1985 roku. Zostały one wprowadzone w sposób jednolity na obszarze całej Polski. Podatki lokalne, razem z opłatami lokalnymi, stanowią źródło dochodu samorządów terytorialnych, więc przyjmuje się, że ustawodawca nadał w ten sposób jednostkom samorządu władztwo i kompetencje podatkowe. Wysokość podatków lokalnych ustala rada gminy we własnym zakresie, ustawodawca wprowadził jednak pewne limity, ograniczające maksymalną wysokość wpłat, jakie uiszczają podatnicy.

Podatki lokalne – rodzaje

Podatek od środków transportu – opodatkowane tym podatkiem są środki transportu, którym masa całkowita przekracza 3,5 t i są wymienione w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.  

Podatek od nieruchomości – jest to podatek majątkowy z tytułu posiadanej przez podatnika nieruchomości. Opodatkowaniu podlegają: grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Podatek rolny – opodatkowane są użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza; uregulowany przez ustawę o podatku rolnym.     

Podatek leśny – opodatkowane są grunty leśne sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako lasy, z opodatkowania podatkiem lokalnym wyłączone są lasy zajęte na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna; uregulowany przez ustawę o podatku leśnym.     

Podatek od posiadania psów  – podatek ten płacą osoby fizyczne będące posiadaczami psów. Wysokość podatku uzależniona jest od liczby posiadanych psów oraz wielkości miasta lub gminy. Wysokość podatku ustala rada gminy i nie może on przekroczyć 22,86 zł.        

Podatek od spadków i darowizn – opodatkowaniu podlega majątek otrzymany w postaci spadku lub darowizny. W przypadku, gdy nabywcą jest małżonka, zstępni (dzieci i wnuki), wstępni (rodzice i dziadkowie), rodzeństwo, pasierb, ojczym i macocha, może on być całkowicie zwolniony z płacenia podatku od spadków i darowizn.        

Podatek dochodowy od osób fizycznych opłacany w formie karty podatkowej – opodatkowaniu tym podatkiem podlegają podatnicy, którzy spełniają określone warunki zawarte w art. 23 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym i  korzystające z karty podatkowej.        

Podatek od czynności cywilnoprawnych – opodatkowaniu podlegają czynności cywilnoprawne, takie jak umowa pożyczki, zamiany czy umowa sprzedaży.

Podatki lokalne a opłaty lokalne – różnice

W polskim systemie prawnym obok podatków lokalnych występują również opłaty lokalne. Jakie są między nimi różnice?

Według ustawowej definicji opłaty lokalne to świadczenia pieniężne o charakterze przymusowym, bezzwrotnym, odpłatnym, jednostronnie ustalane i pobierane przez władze publiczne z tytułu określonych czynności urzędowych oraz usług jednostek sektora publicznego. To, co różni je od podatków lokalnych, to ich odpłatny charakter.

Opłata rodzi po stronie płatnika roszczenie do jednostki samorządu terytorialnego o spełnienie określonego świadczenia z tytułu wpłaconej opłaty. Z kolei po stronie gminy rodzi obowiązek spełnienia opłaconego świadczenia. Wysokość opłat lokalnych podobnie jak w przypadku podatków lokalnych ustalana jest indywidualnie przez gminy.

Do opłat lokalnych zaliczamy:

• opłatę administracyjną,

• opłatę skarbową,

• opłatę miejscową,

• opłata targową,

• opłatę eksploatacyjną,

• opłatę adiacencką,

• opłatę prolongacyjną,

• opłatę parkingową,

• opłatę koncesyjną.