Koszty sądowe w sprawach cywilnych - kto je ponosi?
Postępowanie sądowe w sprawach cywilnych związane jest bezpośrednio z poniesieniem różnego rodzaju kosztów sądowych. Bieg sprawy rozpoczyna się od złożenia pozwu, które podlega obligatoryjnej opłacie. Opłata za złożenie pozwu sądowego jest jedną z bardziej oczywistych opłat sądowych, której zwrotu możemy domagać się w trakcie prowadzonej sprawy. Istnieje jednak szereg innych opłat o podobnym charakterze, o których zwrot może się ubiegać strona wygrana. W takim razie jak kształtuje się tabela kosztów sądowych w postępowaniach cywilnych?
Koszty sądowe w sprawach cywilnych, na kogo spada obowiązek spłaty kosztów postępowania?
Koszty sądowe w postępowaniu cywilnym spłaca strona przegrana postępowania, należy jednak pamiętać, iż nie wszystkie koszty poniesione w związku z prowadzoną sprawą zostaną zwrócone stronie, która wygrała pozew. Kwestie obligatoryjnej spłaty kosztów przez przegraną stronę, tzn. spłatę kosztów przeciwnej stronie pozwu na żądanie, regulują przepisy kodeksu postępowania cywilnego tj. art. 98. Wliczone są w to koszty procesu prowadzonego przez stronę osobiście bądź przez pełnomocnika, reprezentację adwokacką a także jego wynagrodzenie, wielkość kosztów stawiennictwa strony, utraconego zarobku a także inne wydatki ponoszone w związku z prowadzoną sprawą, w tym także wydatki związane z mediacją prowadzoną na wniosek skierowany przez sąd. Wielkość opłat sądowych różni się ze względu na charakter prowadzonej sprawy. Wielkość opłaty uzależniona jest od wartości przedmiotu sporu a także rodzaju prowadzonej sprawy. Samo rozpoczęcie procesu związane jest z poniesieniem opłaty od pozwu, której wielkość może wynieść od 30 zł nawet do 100 000 zł. Metoda naliczania wielkości opłaty została skonstruowana w taki sposób, aby skutecznie zniechęcić obywateli do prowadzenia fikcyjnych sporów.
Koszty sądowe w sprawach cywilnych, jakie zasadniczo wyróżniamy koszty sądowe w postępowaniach cywilnych?
Ponoszone koszty sądowe w sprawach cywilnych są rodzajem kosztów procesowych, których zwrotu możemy oczekiwać od strony przegranej. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych determinuje zasady oraz tryb pobierania opłat sądowych. W ustawie zawarte są również informacje dotyczące zasad zwrotu kosztów, ich wysokości a także przypadki, w których można zostać zwolnionym od ponoszenia kosztów sądowych w sprawach o charakterze cywilnym oraz w jaki sposób mogą one zostać umorzone. Istnieje również możliwość rozłożenia spłaty na raty oraz odroczenia terminu spłaty należności. Zwrot poniesionych kosztów sądowych obejmuje wydatki i opłaty ponoszone w związku z rozpoczęciem i prowadzeniem sprawy cywilnej. Co za tym idzie, w pierwszej kolejności zmuszeni będziemy do poniesienia kosztów osobiście, a w dalszej kolejności można domagać się ich zwrotu po rozstrzygnięciu sprawy. Opłatom sądowym podlegają szczególnie pozwy, apelacje oraz zażalenia, skargi kasacyjne, sprzeciwy do wniosku, zarzuty od nakazu, wniosku dotyczące wszczęcia postępowania nieprocesowego, wniosek dotyczący wpisu bądź wykreślenia z księgi wieczystej, skarga dotycząca wznowienia postępowania, skarga dotycząca czynności komorniczych, wniosek o wydanie: odpisu, zaświadczenia, wypisu, wyciągu lub kopii. Zasadniczo wyróżnia się trzy rodzaje ponoszonych kosztów sądowych w sprawach cywilnych:
1. Opłatę stałą – pobierana w sprawach dotyczących praw o charakterze niemajątkowym a także we wskazanych w ustawie przypadkach o prawa majątkowe. Wielkość opłaty w zależności od charakteru sprawy waha się od 30 zł do 5 000 zł;
2. Opłatę stosunkową – pobierana w sprawach majątkowych, jej wielkość wynosi 5% wartości przedmiotu sporu bądź wartości zaskarżenia. Wielkości opłaty wynosi, w zależności od charakteru sprawy, od 30 zł do nawet 100 000 zł. Do rodzaju opłat stosunkowych kwalifikuje się również opłata tymczasowa, tego charakteru opłatę wnosi się w sprawach dotyczących praw majątkowych, gdy nie można ustalić wartości przedmiotu sporu w momencie wszczęcia postępowania. Wielkość opłaty tymczasowej waha się w granicach od 30 zł do 1 000 zł lub w postępowaniach o charakterze grupowym od 100 zł do 10 000 zł.
3. Opłatę podstawową – pobieraną w sprawach, w których przepisy prawa nie przewidziały opłaty stałej, stosunkowej bądź tymczasowej. Wielkość tej opłaty, w zależności od charakteru prowadzonego postępowania, ustala sąd, z zastrzeżeniem, że nie może być ona niższa niż 30 zł.
Wielkość opłaty sądowej rożni się w zależności od charakteru prowadzonego postepowania, co bezpośrednio wpływa na wielkość wysokości kosztów podlegających zwrotowi po zakończonym postępowaniu.
