Jak obliczyć wymiar czasu pracy?
Czym jest czas pracy?
Czas pracy to czas, w którym pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub innym miejscu, w którym wykonuje obowiązki pracownicze. Regulowany jest przez Kodeks pracy i zgodnie z nim wynosi 8 godzin na dobę w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
Wymiar czasu pracy, jaki obowiązuje pracownika w danym okresie rozliczeniowym, ustala się w następujący sposób:
należy pomnożyć 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających do przepracowania w wybranym okresie rozliczeniowym,
do otrzymanego wyniku należy dodać iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do przepracowania w tym okresie.
UWAGA! Jeżeli w okresie rozliczeniowym przypada święto wolne od pracy w inny dzień niż niedziela, należy od otrzymanego wymiaru pracy odjąć 8 godzin za każdy dzień świąteczny.
Dni wolne za święta przypadające w soboty
Zgodnie z Kodeksem pracy każde święto przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Jeśli więc święto przypada w sobotę, która jest dla pracownika dniem wolnym od pracy, pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi dnia wolnego od pracy w innym dniu przypadającym na okres rozliczeniowy.
W 2020 r. w sobotę przypadają dwa święta – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny – 15 sierpnia oraz drugi dzień świąt Bożego Narodzenia – 26 grudnia. Z kolei w 2021 r. będą to 1 Maja i pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia.
Harmonogram czasu pracy
Sporządzenie harmonogramu czasu pracy dla pracownika leży w obowiązkach pracodawcy. Można go sporządzić w formie papierowej lub elektronicznej. Harmonogram musi zostać przygotowany przynajmniej na okres jednego miesiąca. Powinien też zostać przedstawiony pracownikowi przynajmniej na tydzień przed rozpoczęciem przez niego pracy w okresie, na który został sporządzony.
Przepisy dopuszczają sytuacje, w których pracodawca nie ma obowiązku sporządzania harmonogramu czasu pracy. Dotyczy to sytuacji, gdy rozkład czasu pracy wynika z:
prawa pracy,
obwieszczenia o systemach i rozkładach czasu pracy, o których mowa w art. 150 § 1 Kodeksu pracy,
umowy o pracę,
systemu czasu pracy pracownika (np. zadaniowego, indywidualnego lub ruchomego).
Jaki jest wymiar odpoczynku dobowego i tygodniowego
Kodeks pracy reguluje również kwestię wymiaru odpoczynku dobowego i tygodniowego, jaki należy się pracownikowi. Pracownik ma prawo do nieprzerwanego odpoczynku w wymiarze co najmniej 11 godzin w ciągu każdej doby oraz co najmniej 35-godzinnego nieprzerwanego odpoczynku w każdym tygodniu, w tym przynajmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego.
Zasada ta nie obejmuje pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy, a także w przypadku konieczności prowadzenia akcji ratowniczej mającej na celu ochronę życia lub zdrowia ludzkiego, mienia lub środowiska oraz usuwania awarii. W takich przypadkach odpoczynek tygodniowy może ulec skróceniu do 24 godzin.