Urlop okolicznościowy – zasady i warunki udzielenia
Pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi urlopu okolicznościowego w określonych sytuacjach rodzinnych i osobistych. Urlopu udziela się na wniosek pracownika. We wniosku powinien on określić, o jaką okoliczność chodzi. Od tego zależy, czy dostanie 1 czy 2 dni zwolnienia od pracy.
Urlop okolicznościowy – ile dni?
Dwa dni wolne przysługują w razie:
ślubu pracownika,
urodzenia się dziecka,
zgonu i pogrzebu małżonka pracownika (lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy).
Z kolei jeden dzień zwolnienia przysługuje w przypadku:
ślubu dziecka pracownika,
zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia (również w przypadku osób rozwiedzionych), babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.
Urlop okolicznościowy – zasady udzielania
Urlop okolicznościowy oczywiście nie musi przypadać w dniu wydarzenia, jednak musi pozostawać z nim w związku czasowym. Można go wykorzystać na przygotowania ceremonii lub załatwianie formalności związanych z okolicznościami, jakie zaszły.
Urlop okolicznościowy przysługuje za każdym razem, gdy zajdzie przewidziana okoliczność. Prawo nie przewiduje, ile dni urlopu okolicznościowego pracownik może wykorzystać w roku. Nie uszczupla on puli naszego urlopu wypoczynkowego, ponieważ naprawdę jest on usprawiedliwionym zwolnieniem z pracy. Urlop okolicznościowy dostaniemy nawet wtedy, gdy wykorzystaliśmy już cały dostępny urlop wypoczynkowy.
Pracodawca nie może odmówić urlopu okolicznościowego
Pracodawca musi udzielić nam urlopu okolicznościowego, ponieważ – jak już była mowa – jest on w rzeczywistości należnym pracownikowi zwolnieniem.
Pamiętajmy, o ile jest to okoliczność, którą można przewidzieć (jak ślub), koniecznie poinformujmy pracodawcę o swoje nieobecności wcześniej. W przypadku nagłych wydarzeń jak śmierć w rodzinie pracownik powinien poinformować jak najszybciej pracodawcę o powodzie swojej nieobecności w pracy.
Urlop okolicznościowy jest płatny
Wynagrodzenie za urlop okolicznościowy jest takie jak za urlop wypoczynkowy (składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się jednak z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie).
Jeśli wydarzenie (np. ślub) ostatecznie się nie odbyło, powinniśmy złożyć wniosek o urlop wypoczynkowy na udzielone nam wolne dni. Jeśli tego nie zrobimy, pracodawca nie wypłaci nam za nie wynagrodzenia.
O ile pracodawca zwróci się o przedstawienie mu dokumentów uwiarygadniających okoliczności, będące przyczyną urlopu (np. odpis aktu zgonu), powinniśmy mu je przedstawić. Nie musimy tego robić w dniu urlopu, a wtedy gdy będą dla nas dostępne. Prawo nie nakłada na pracownika obowiązku okazywania takich dokumentów bez wyraźniej prośby pracodawcy.
Podstawą prawną urlopu okolicznościowego jest rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy, wydane na podstawie art. 298[2] Kodeksu pracy. O wynagrodzeniu w okresie niewykonywania pracy mówi rozporządzenie MPiPS z 29 maja 1996 wydane na podstawie art. 297 Kp.
Anna Przedpełska