Najem okazjonalny – czym jest i dla kogo jest korzystny?

Najem okazjonalny jako jeden z czterech rodzajów najmu

Podstawą wynajęcia mieszkania jest umowa, która będzie stanowiła zabezpieczenie interesów obu stron. Dokument taki musi zostać odpowiednio przygotowany i podpisany przez wynajmującego oraz przyszłego najemcę. Tylko wtedy możemy mieć pewność, że mieszkanie zostanie wynajęte legalnie, a osoba, z którą podpisujemy umowę, rzeczywiście jest właścicielem danego lokalu.

Obecnie możemy spotkać się z czterema rodzajami umów najmu. Do najpopularniejszych z nich możemy zaliczyć wynajem na czas określony i nieokreślony, podczas gdy najem okazjonalny i instytucjonalny są stosowane rzadziej. Umowa zawarta na czas określony sprawia, że po jej wygaśnięciu najemca nie ma prawa przebywać w danym mieszkaniu, choć istnieje możliwość jej przedłużenia. Natomiast najem na czas nieokreślony nie posiada jasno określonych ram czasowych, ale daje możliwość wypowiedzenia umowy z zachowaniem określonego w dokumencie terminu wypowiedzenia.

Najem instytucjonalny to jeden z najnowszych rodzajów najmu – umowę zawiera się na czas określony, lecz nie ma górnej granicy długości okresu najmu mieszkania. W związku z tym nawet jeśli umowa zostanie zawarta na 15 lub 20 lat, to wciąż będzie to umowa na czas określony. Co więcej, wynajmującym w tym przypadku może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, ale musi prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wynajmowania lokali. Najem instytucjonalny pod wieloma względami różni się od najmu okazjonalnego.

Czym jest najem okazjonalny?

Umowa najmu okazjonalnego nie zawiera większości przepisów o ochronie praw lokatorów, można ją zawrzeć maksymalnie na 10 lat z możliwością przedłużenia i pozwala korzystać z lokalu wyłącznie na użytek prywatny. Stroną wynajmującą może być tylko osoba fizyczna lub przedsiębiorca, jeśli nie zajmuje się wynajmowaniem mieszkań.

Co ważne, najemca musi wskazać inną, drugą lokalizację, w której będzie mógł zamieszkać w przypadku wykonania egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu. Wynajmujący nie ma obowiązku zapewniać lokalu zastępczego w przypadku wypowiedzenia umowy. Najemca z podpisaną umową i oświadczeniem o mieszkaniu zastępczym musi iść do notariusza, aby w formie aktu notarialnego przygotować specjalne oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się egzekucji i zobowiązaniu się do opróżnienia i wydania lokalu w wyznaczonym terminie. Wynajmujący musi natomiast zgłosić najem okazjonalny do Urzędu Skarbowego w terminie 14 dni od zawarcia umowy.

Najem okazjonalny – czy jest korzystny?

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że najem okazjonalny jest korzystny wyłącznie dla wynajmującego. Sporządzona w ten sposób umowa faktycznie znacząco ułatwia pozbywanie się uciążliwych lokatorów, którzy nie chcą wyprowadzić się z wynajmowanego mieszkania, nie płacą czynszu i poważnie zaniedbują mieszkanie. Co więcej, w przypadku najmu okazjonalnego nie obowiązuje okres ochronny, który trwa od 1 listopada do 31 marca.

Właściciel mieszkania ma znacznie większe pole manewru niż w przypadku standardowej umowy i może dokonać eksmisji lokatora również w okresie ochronnym, co dotyczy także kobiet w ciąży i osób małoletnich. Wynajmujący jednak nie może bezpodstawnie rozwiązać umowy. Jeśli najemca regularnie spłaca rachunki, właściwie dba o lokal, a jego zachowanie jest nienaganne, nie musi obawiać się eksmisji.

Najem okazjonalny nie cieszy się zbyt dużą popularnością również z powodu dodatkowych wymagań. Pojawia się wspomniana już konieczność posiadania lokalu zastępczego oraz złożenia wizyty u notariusza, co wiąże się z kosztami - nawet do 300-400 złotych. Również ograniczony charakter najmu, czyli możliwość wynajmu lokalu wyłącznie do celów prywatnych, sprawia, że osobom wynajmującym trudniej jest znaleźć najemców spełniających wszystkie warunki, dlatego najem okazjonalny nie jest tak atrakcyjny jak inne rodzaje najmu.