Kasy zapomogowo-pożyczkowe
W sytuacji, gdy pracownik jest zatrudniony w oparciu umowy o pracę oraz znajdzie się nagłej potrzebie pożyczenia dodatkowej gotówki, warto w pierwszej kolejności zwrócić się do swojego pracodawcy o wsparcie w postaci pożyczki pracowniczej lub bezzwrotnej zapomogi.
Pożyczka pracownicza z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS), Pracowniczej Kasy Zapomogowo Pożyczkowej (PKZP) zazwyczaj jest bardziej korzystna niż oferta banku lub firmy pożyczkowej. Warto jednak wiedzieć o tym, że to z jakiego źródła otrzyma pożyczkę zakładową zależy od struktury i założeń firmy. Dodatkowo samo złożenie wniosku o finansowanie nie jest jednoznaczne z gwarancją otrzymania pożyczki czy zapomogi. To, czy wnioskodawca ją otrzyma, jest uzależnione m.in. od kondycji i płynności finansowej firmy.
Co to jest ZFŚS oraz PKZP i na jakich zasadach działają?
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych jest najczęściej występującym modelem dofinansowania pracowników firmy. Aby ZFŚS mógł funkcjonować, firma musi zatrudniać co najmniej dwudziestu pełnoetatowych pracowników. Pracownik po otrzymaniu zgody na udzielenie pożyczki może ją spłacać poprzez zmniejszenie wysokości wynagrodzenia. To jaka będzie wysokość rat i jaki czas spłaty zostanie ustalone indywidualnie z pracownikiem. Na parametry pożyczki będą miały wpływ m.in.: wysokość wynagrodzenia i sytuacja życiowa pracownika. Pożyczki wypłacane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych są dyskretną formą wsparcia. To, czy pracownik korzysta z tego rodzaju pomocy finansowej, powinno zostać między pożyczkobiorcą i pracodawcą. Można skorzystać z jednej z kilku możliwości:
bezpośredniej pożyczki na dowolny cel,
pożyczki remontowej,
bezzwrotnego świadczenia – rodzaju zapomogi dla osób w szczególnej sytuacji materialnej i życiowej.
W ramach ZFŚS można skorzystać z różnych form dofinansowania:
dodatki na święta – bony, przelewy w postaci „bonusów”,
na wydarzenia kulturalne (dodatek do biletu lub zwrot jego kosztów),
do urlopu dzieci i pracowników,
karty przedpłacone, którymi pracownik może płacić za zakupy i usługi.
Dofinansowanie jest uzależnione od indywidualnej decyzji pracodawcy, zależy od niego wysokość i forma dofinansowania. Warto wiedzieć, że umowa pożyczki została uregulowana w art. 720 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.). Z jego treści wynika, że pożyczka to świadczeniem o charakterze zwrotnym. Po stronie pożyczkobiorcy nie występuje przysporzenie majątkowe, które należałoby opodatkować PIT. Odnosi się to także do pożyczek zaciągniętych przez pracowników w PKZP. Aby to świadczenie nie było objęte po stronie pracownika podatkiem dochodowym, pożyczka musi być udzielona zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie regulacjami. Pożyczki z PKZP nie są przychodem w rozumieniu ustawy o PIT i tym samym nie stanowią także podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Tak wynika z § 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz. 1106 ze zm.). W chwili, gdy dojdzie do sytuacji, w której pracownik zostanie zwolniony dyscyplinarnie lub sam odejdzie, ZFŚS może zażądać spłaty pozostałej kwoty pożyczki jednorazowo. Jednak jeśli pracownik straci pracę z przyczyn niezależnych od niego, to w większości przypadków firmy pozwalają na zachowanie dotychczasowego modelu spłat na wcześniej ustalonych warunkach.
Pracownicza Kasa Zapomogowo-pożyczkowa - PKZP
Pracownicza Kasa Zapomogowo-pożyczkowa zazwyczaj funkcjonuje w firmach państwowych, w tak zwanych budżetówkach. Do funkcjonowania Pracowniczej Kasy Zapomogowo-pożyczkowej konieczne jest zgromadzenie minimum dziesięciu pracowników, którzy zgodzą się na to, aby być jej członkami. Chętni muszą wnieść jednorazowy wkład finansowy w określonej wysokości oraz dokonywać comiesięcznych składek członkowskich, które będą im regularnie potrącane z wynagrodzenia. Prawo do otrzymania zapomogi w przypadku zdarzenia losowego oraz do zaciągnięcia pożyczki członek kasy zyskuje po opłaceniu dwóch wkładów miesięcznych. Istotne jest, to że po rezygnacji lub po zmianie pracy, wszystkie wniesione środki finansowe zgromadzone przez pracownika muszą zostać zwrócone. Nadzorowanie Kasy należy do pracowniczych związków zawodowych. PKZP zazwyczaj oferują zatrudnionym pożyczki nieoprocentowane, podobnie jak w przypadku Zakładowych Funduszy Świadczeń Socjalnych. Jednak zdarza się, że zakład pracy oprocentuje takie świadczenie. Tak samo jak w przypadku Zakładowych Funduszy Świadczeń Socjalnych, to jak długi będzie okres spłaty pożyczki i jak będzie wyglądał jej model jest uzależnione od sytuacji materialnej pracownika i jego dochodów. Wysokość pożyczki, o jaką mogą starać się pracownicy, jest uzależniona od wysokości wniesionych wkładów. Wszystkie widełki kwotowe pożyczek pracowniczych są zapisane w statucie Kasy. Pracownicza Kasa Zapomogowo-pożyczkowa może oferować potrzebującym w wyjątkowych sytuacjach życiowych bezzwrotne i jednorazowe zapomogi. O pożyczki w PKZP mogą ubiegać się jedynie członkowie kasy.
